Przed nami trudny sezon infekcyjny?
Jak przyznał podczas konferencji „Choroby zakaźne 2022” prof. Ernest Kuchar:
nikt nie jest w stanie przewidzieć, co przyniesie obecny sezon infekcyjny. Mimo iż wydaje się, że zakażenia koronawirusem Sars-CoV-2 nieco osłabły, nie wiadomo, jak dalej będzie przebiegać pandemia.
Pewne wskazówki możemy czerpać z doświadczeń krajów półkuli południowej (gdzie wszystko jest wcześniej niż u nas). Australię zimą, czyli w sierpniu br., zdominowała grypa. Najczęściej zapadały na nią małe dzieci (poniżej 5. roku życia) i nastolatki (w wieku 10-19 l.), rzadziej dorośli i seniorzy. Kolejnymi, pod względem częstotliwości występowania, były w Australii infekcje wywołane przez rhinowirusy i RSV. Covid-19 uplasował się na czwartym miejscu.
Czy w naszych statystykach epidemicznych również grypa wyprzedzi covid-19? Być może, ale trudno w tej sprawie prorokować. Tym bardziej, że, jak zauważa prof. Ernest Kuchar, chociaż mamy obecnie sporo podejrzeń grypy, są to przede wszystkim podejrzenia, a nie rozpoznania. O pewną diagnozę trudno, ponieważ na podstawie samych objawów grypopodobnych nie da się jednoznacznie stwierdzić czy to grypa, paragrypa, covid-19 czy zakażenie RSV. Bez testów mikrobiologicznych nie sposób powiedzieć, na co ktoś choruje. Skoro nie wiemy, co nas zaatakuje, trzeba pamiętać, że z tych wirusów najgroźniejsze są dwa wirus grypy i Sars-CoV-2, przyczyna covid-19.
Przeczytaj także: Chcesz uchronić dziecko przed wirusem grypy? Poznaj rekomendowane metody
Grypa czy covid-19?
Objawy grypy i covidu-19 nakładają się na siebie. Upodabniają się tym bardziej, że covid-19 łagodnieje, a grypa też może mieć ciężki przebieg. Zdaniem prof. Ernesta Kuchara, te choroby są bardzo podobne. Co więcej, przyzwyczailiśmy się do tego, że covid-19 jest częstszy niż grypa, i że w jego przebiegu występuje utrata węchu i smaku – co przy grypie też się zdarza, nie tak często, ale się zdarza.
Ekspert wyjaśnia także: wirusów oddechowych jest kilkadziesiąt, jak nie kilkaset, biorąc pod uwagę ich podtypy. Każdy może wywoływać chorobę o różnym przebiegu – bezobjawowym, ale i wymagającym hospitalizacji oraz śmiertelnym w skutkach.
Przebieg choroby to wyścig mechanizmów obronnych organizmu z czasem. Mechanizmy, które nas bronią przed infekcją, można podzielić na trzy linie, stąd mamy trzy stany chorobowe.
- Pierwszą linię obrony stanowi skóra i błony śluzowe, wirus przez skórę nie przeniknie, przez śluzówki – owszem. Jeśli śluzówki nas obronią, wówczas nie chorujemy albo mamy bardzo łagodne zakażenie.
- Druga linia obrony generalnie odgrywa się w górnych drogach oddechowych. Cytokiny prozapalne rozchodzą się po całym organizmie, pojawiają się objawy ogólne gorączka, złe samopoczucie, ale to infekcja górnych dróg oddechowych, grypopodobna, hamowana przez wszystkie mechanizmy odporności wrodzonej.
- Jeśli padnie druga linia obrony wirus wchodzi do płuc, rusza produkcja przeciwciał (trzecia linia obrony), ale nie trwa to dzień ani dwa, ale tydzień lub dłużej. Choroba ma ciężki przebieg, nierzadko wymaga hospitalizacji.
Warto też dodać, że odporność organizmu determinuje wiek. Układ immunologiczny rozwija się do około 5. roku życia, potem w okresie dzieciństwa, dojrzewania i dorosłości działa świetnie, aż do około 6. dekady życia. U kobiet w okresie ciąży się przejściowo pogarsza, a po porodzie wraca do normy – dlatego ciężarne, podobnie jak seniorzy i dzieci poniżej 5. roku życia są szczególnie narażeni na przebieg tak grypy, jak i covidu-19 czy innych zakażeń.
Co możemy zrobić?
W sezonie jesienno-zimowym nasilają się zakażenia dróg oddechowych, które są piątą przyczyną zgonu, jeśli chodzi o zapalenie płuc i zakażenia dróg oddechowych. Infekcje mogą wywołać różne wirusy, z których najgroźniejsze są wirusy grypy i covid-19. Myjąc ręce i zachowując dystans społeczny, możemy bronić się przed wszystkimi wirusami przenoszonymi drogą oddechową. Profilaktyka jest jednak w pewnym stopniu ograniczona.
Całkowite zapobieganie chorobom jest trudne. Nie ma szczepionek w 100% skutecznych. Jak podsumował swoje wystąpienie prof. Kuchar:
Cel, aby całkiem nie chorować jest bardzo ambitny. Jednocześnie udaje nam się łatwo uzyskać cel równie ważny, a mniej ambitny, mianowicie złagodzenie przebiegu choroby. Jeśli nam się uda dzięki szczepieniom pozostać w zielonej strefie (a więc pokonać infekcję na drugiej linii obrony i nie trafić z ciężkim przebiegiem choroby do szpitala), już jest bardzo dobrze.
Może zainteresować Cię także: 6 pytań do eksperta – szczepienia przeciw covid-19 dla dzieci
Prof. Kuchar: zakażenia dróg oddechowych to piąta przyczyna zgonów; najbardziej zagrażają grypa i Covid-19 | Polska Agencja Prasowa SA (pap.pl)
Choroby zakaźne 2022 Kompendium najnowszej wiedzy – XIII edycja – Relacje z konferencji – Health Project Management (infozdrowie.org)