Rola witaminy K w organizmie człowieka

Witamina K to grupa pochodnych chinonowych, które mają aktywność przeciwkrwotoczną i do której zalicza się występujący w roślinach filochinon (witamina K1), syntetyzowany przez bakterie w przewodzie pokarmowym menachinon (witamina K2) oraz syntetyczny menadion (witamina K3). Jednak niezależnie od  formy, związki te mają podobne działanie, które odpowiada głównie za uczestnictwo w procesach krzepnięcia krwi (poprzez wpływ na syntezę protrombiny- prekursora trombiny), a także uczestnictwo w procesach syntezy. 

Obecność witaminy K jest także konieczna w syntezie białek kości, wpływa na syntezę osteokalcyny – białka, które odpowiada za prawidłowe uwapnienie tkanki kostnej. Dodatkowo witamina K wykazuje także właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze.

Zapotrzebowanie na witaminę K

Zapotrzebowanie na witaminę K zależy od wieku, płci czy stanu fizjologicznego. Normy dla witaminy K ustalono na poziomie wystarczającego spożycia z podziałem na wiek i płeć i zgodnie z Normami Żywienia dla populacji Polski wyglądają następująco:

●  niemowlęta 0-6 miesięcy – 5 µg

●  niemowlęta 7-11 miesięcy – 8,5 µg

●  dzieci 1-3 lat – 15 µg

●  dzieci 4-6 lat – 20 µg

●  dzieci 7-9 lat – 25 µg

●  chłopcy 10-12 lat – 40 µg

●  chłopcy 13-15 lat – 50 µg

●  chłopcy 16-18 lat – 65 µg

●  dziewczęta 10-12 lat – 40 µg

●  dziewczęta 13-15 lat – 50 µg

●  dziewczęta 16-18 lat – 55 µg

●  mężczyźni > 19 lat – 65 µg

●  kobiety >19 lat – 55 µg

●  kobiety w ciąży i karmiące – 55 µg


Dla Ciebie i Twojego dziecka
Reklama

Skutki nadmiaru i niedoboru witaminy K

Niedobory witaminy K są rzadkie (dotyczą najczęściej noworodków lub osób chorych i starszych), ponieważ jest ona syntetyzowana w przewodzie pokarmowym, a także znajduje się w wielu produktach spożywczych. Skutkiem niedoboru witaminy K mogą być krwawienia spowodowane niską aktywnością czynników koagulujących we krwi, a także zwiększona kalcyfikacja (zwapnienie) kości i naczyń tętniczych. 

Nadmiar najczęściej obserwuje się u osób przyjmujących na własną rękę różne rodzaje suplementów diety. Duże dawki mogą wywoływać anemię hemolityczną, żółtaczkę a nawet uszkodzenia mózgu.

Witamina K2  w ciąży

Zapotrzebowanie na witaminę K w ciąży nie zmienia się. W związku z tym, że rzadko obserwuje się jej niedobory to nie zaleca się także rutynowej suplementacji tej witaminy w czasie ciąży. Znaczenie witaminy K w czasie ciąży pozostaje w dużej mierze nieokreślone. Wiadomo, że poziom witaminy K i poziom zależnych od witaminy K czynników krzepnięcia jest niski u płodu ludzkiego.

Niewystarczająca podaż witaminy K może przyczyniać się do wystąpienia krwawienia związanego z niedoborem tej witaminy (wcześniej zwane chorobą krwotoczną noworodka). U noworodków w celu profilaktyki krwawienia, zgodnie z aktualnymi standardami medycznymi, w ciągu pierwszych 5 godzin życia podaje się domięśniowo lub doustnie witaminę K. Witamina ta odgrywa bowiem kluczową rolę w procesie syntezy białek min. osteokalcyny i czynników krzepnięcia.

Źródła witaminy K w żywności

Witaminę K znajdziemy w wielu produktach spożywczych np. w:

●  zielonych warzywach liściastych (np. szpinaku, sałacie, botwinie),

●  roślinach z rodziny kapustnych (np. w kapuście włoskiej, jarmużu, brokule, brukselce)

●  olejach roślinnych – sojowym, rzepakowym, oliwie z oliwek, miękkich margarynach,

●  produktach pochodzenia zwierzęcego: wątrobie, niektórych serach, fermentowanych produktach mlecznych, żółtku jaja,

●  orzechach, nasionach, pestkach,

●  ziemniakach,

●  niektórych przyprawach np. bazylia, kolendra.


opracowany specjalne dla kobiet w ciąży skuteczne, uzupełnienia niedobory żelaza - 30 mg w jednej tabletce
wysoka biodostępność
innowacyjna forma żelaza i kwasu foliowego
przyczyniają się do zmniejszenia uczucia znużenia
Suplement diety
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
reklama

Bibliografia:

  1. Jarosz M i wsp..: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020.
  2. Shahrook S. i wsp.: Vitamin K supplementation during pregnancy for improving outcomes: a systematic review and meta-analysis. Sci Rep. 2018 Jul 30;8(1):11459.