Czy szczepienie przeciw COVID-19 jest bezpieczne dla kobiet w ciąży?
Tak. Biorąc pod uwagę wszelkie doniesienia naukowe, RCOG (Royal College of Obstetrician and Gynaecologist) i ACOG (American College of Obstetricians and Gynecologists) uznały, że szczepienia przeciw COVID-19 są bezpieczne i zalecane dla kobiet w ciąży. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników również przychyliło się tej opinii, rekomendując szczepienia wszystkim ciężarnym.
PTGiP zaleca jednak, aby odroczyć wykonanie szczepienia do II trymestru ciąży, czyli do momentu zakończenia organogenezy (wytworzenia się organów u płodu). Uzasadnia to faktem, że szczepionki zostały wprowadzone do użytku warunkowo i nie ma wystarczającej wiedzy na temat ich długofalowego oddziaływania na organizm. Firmy farmaceutyczne są jednak zobligowane do publikowania nowych danych na temat działania szczepionek, jeśli takie się pojawią.
Gdy u kobiety spodziewającej się dziecka występują przesłanki, aby pilnie wykonać szczepienie, należy to zrobić bez względu na moment ciąży. W wielu krajach wykonuje się szczepienia w każdym tygodniu ciąży i nie zaleca się ich przekładania na później.
Decyzja o szczepieniu powinna być podjęta wspólnie z lekarzem prowadzącym ciążę, po rozważeniu korzyści i ewentualnych czynników ryzyka.
Aktualnie nie ma żadnych przesłanek, aby szczepienia przeciw COVID-19 uznać za szkodliwe dla kobiet w ciąży, zarodków i płodów, a także noworodków, których matki zostały zaszczepione w trakcie ciąży.
Przeczytaj także: Probiotyki dla kobiet w ciąży – dlaczego są ważne?
Jakie są korzyści z wykonania szczepienia przeciw COVID-19 w ciąży?
Zakażenie COVID-19 u kobiet ciężarnych jest obarczone większym ryzykiem powikłań niż u kobiet, które nie są w ciąży. Szczepienie nie zawsze zapobiega zakażeniu się wirusem SARS-CoV-2, ale prawie całkowicie eliminuje możliwość ciężkiego przebiegu.
Dodatkowo przeciwciała przenikają przez łożysko, dlatego rodzące się dziecko również posiada pewną ochronę przed COVID-19. Nie jest znany jednak stopień ochrony, jaki daje dziecku szczepienie matki w czasie ciąży.
U kobiet w ciąży, które nie zostały zaszczepione i zachorują na COVID-19 odnotowuje się zwiększone ryzyko: hospitalizacji, w szczególności na oddziałach intensywnej terapii, mechanicznej wentylacji lub zastosowania ECMO (aparatu, który natlenia krew poza organizmem pacjenta), a nawet śmierci.
Jakie szczepionki są zalecane dla kobiet w ciąży i dlaczego?
Kobietom w ciąży zaleca się szczepienie preparatami mRNA, czyli Corminaty firmy Pfizer/BioNtech oraz Spikevax – Moderna.
Są to szczepionki, które nie zawierają żywego wirusa i uważa się je za bezpieczniejsze dla kobiet w ciąży. Szczepionka mRNA nie jest w stanie wywołać infekcji dlatego, że posiada jedynie fragment RNA, który w organizmie człowieka staje się matrycą do tworzenia białek wirusa. Wytworzone białka powodują natychmiastową odpowiedź immunologiczną, a organizm niszczy RNA, wprowadzone przez szczepienie.
Przy kontakcie kobiety z osobą zakażoną COVID-19, jej układ odpornościowy natychmiast rozpozna wirusa oraz zacznie produkować odpowiednie przeciwciała. Jeśli ciężarna zostanie zakażona, przebieg jej choroby powinien być łagodniejszy niż w przypadku, gdyby nie była zaszczepiona.
Szczepionka mRNA, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, nie jest w stanie zmienić DNA człowieka.
Czy ciężarne powinny szczepić się zgodnie z ogólnym schematem szczepień?
Tak, jeśli lekarz prowadzący ciążę uzna, że kobieta może zostać poddana szczepieniu. Zgodnie z zaleceniem PTGiP, warto zaszczepić się w II trymestrze ciąży.
Szczepionką Pfizer należy zaszczepić się dwiema dawkami w odstępie 3 tygodni. Następnie podaje się pierwszą dawkę przypominającą po 3 miesiącach od zakończenia serii, a drugą dawką przypominającą po kolejnych 4 miesiącach.
Szczepionką Moderny należy się zaszczepić dwiema dawkami z 28-dniowym odstępem. Następnie można przyjąć dawkę przypominającą po 3 miesiącach, a drugą dawkę przypominającą po kolejnych 4.
Zmiana schematu szczepienia powinna zostać omówiona z lekarzem ginekologiem.
Jakie objawy niepożądane mogą pojawić się po szczepieniu przeciw COVID-19 u kobiety ciężarnej?
Po szczepieniu kobieta powinna się spodziewać takich samych objawów, jak po każdym innym szczepieniu. Najczęściej występują:
- odczyn w miejscu wkłucia (obrzęk, ból, zaczerwienienie),
- ból głowy,
- ból mięśni,
- zmęczenie i senność,
- dreszcze,
- gorączka
Z reguły objawy mijają w przeciągu kilku dni, jednak jeśli ich nasilenie niepokoi kobietę lub chciałaby skonsultować swój stan z lekarzem – powinna bezzwłocznie udać się do poradni.
Czy kobieta może stracić ciążę w wyniku podania szczepionki przeciw COVID-19?
Nie. Podanie szczepionki przeciw SARS-CoV-2 nie zwiększa ryzyka poronienia ani porodu przedwczesnego, w przeciwieństwie do zachorowania na COVID-19.
W Anglii i Szkocji zaszczepiono około 100 000 kobiet w różnych trymestrach ciąży i nie odnotowano zwiększonego ryzyka powikłań ciążowych, porównując do kobiet niezaszczepionych. Kobiety nie roniły ciąż częściej niż pacjentki, które nie poddały się szczepieniu. Dodatkowo nie zauważono wzrostu liczby porodów przedwczesnych czy występowania wad wrodzonych u dzieci, które można byłoby powiązać z podaniem matce szczepionki w czasie ciąży.
Może zainteresować Cię również: Prawa mamy karmiącej piersią
Międzynarodowe towarzystwa ginekologów i położników, a także Europejska Agencja Leków twierdzą, że korzyści z przyjęcia szczepionki znacząco przewyższają ryzyko wynikające z jej podania.