Alergia na białka mleka krowiego – czym jest
Alergia na białka mleka krowiego (BMK) bywa także nazywana „skazą białkową”, choć nie jest to prawidłowe określenie, a jedynie potoczne nazewnictwo. Tego typu reakcje alergiczne często są IgE-niezależne, jednak występują również alergie na BMK o podłożu IgE-zależnym [2].
Spośród alergenów mleka główne znaczenie kliniczne mają dwie frakcje białkowe: kazeiny i białka serwatkowe. Wśród kazein wyróżnia się:
- αs1-kazeinę,
- αs2-kazeinę,
- β-kazeinę
- oraz κ-kazeinę.
Frakcje te występują nie tylko w mleku krowim, ale również w mleku innych zwierząt i w 90% są podobne pod względem budowy do kazien mleka krowiego. Spośród frakcji białek serwatkowych wyróżnia się: β-laktoglobulinę, α-laktoalbuminę, surowiczą albuminę wołową oraz immunoglobuliny.
Białka serwatkowe podczas gotowania, pieczenia (pod wpływem wysokiej temperatury) stają się mniej reaktywne, dlatego u osób uczulonych na tę frakcję objawy mogą być mniej nasilone. BMK znajdują się zarówno w mleku, jak i we wszystkich jego produktach.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Łagodzi objawy skórne alergii
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Objawy alergii na białka mleka krowiego
U dzieci mających alergię na białka mleka krowiego objawy pojawiają się najczęściej przed 12. miesiącem życia. Często obserwuje się objawy ze strony przewodu pokarmowego: chlustające, niepowściągliwe wymioty, które mogą, które mogą przyczyniać się do wystąpienia odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych, a w dłuższej perspektywie mogą prowadzić do niedożywienia. U niemowląt obserwuje się także kolkę niemowlęcą, która charakteryzuje się nagłym bólem brzucha, jakiemu towarzyszy głośny płacz trwający nawet kilka godzin. Częstymi objawami są także:
- przewlekłe biegunki z obecnością śluzu i krwi,
- obrzęk naczynioruchowy,
- wysypki odropodobne,
- ostry nieżyt nosa i spojówek,
- skurcz oskrzeli,
- wstrząs anafilaktyczny [3].
Alergia na białka mleka krowiego – diagnostyka
W rozpoznaniu alergii na białka mleka krowiego bierze się pod uwagę dwa kryteria.
- Całkowite lub znaczne ustąpienie objawów klinicznych po zastosowaniu diagnostycznej diety eliminacyjnej (zwykle trwającej 2 tygodnie).
- Zaostrzenie objawów po doustnej próbie porwkacyjnej BMK [4].
Alergia na białka mleka krowiego – leczenie
Istotnym elementem, który wpływa na stan zdrowia dziecka jest wyłączne karmienie piersią przez pierwsze 6 miesięcy jego życia. Karmienie piersią chroni przed chorobami infekcyjnymi, jak biegunki, zakażenia dróg oddechowych czy zapalenie ucha, działa także protekcyjne w odniesieniu do ryzyka wystąpienia chorób alergicznych. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, leczenie niemowląt karmionych piersią z alergią na białka mleka krowiego powinno polegać na eliminacji BMK z diety matki. Zaleca się jednocześnie suplementację preparatami wapnia.
U dzieci karmionych preparatami mleka modyfikowanego w przypadku pojawienia się objawów alergicznych zaleca się zastosowanie diagnostycznej diety eliminacyjnej, która zazwyczaj trwa około 2 tygodni. Dziecku podaje się wtedy mieszanki o wysokim stopniu hydrolizy (ang. extensively hydrolysed formula, eHF) lub mieszanki aminokwasowe (ang. amino-acid formula, AAF). Przed podjęciem decyzji o wprowadzeniu do diety niemowlęcia mieszanki leczniczej, trzeba wziąć pod uwagę wiele czynników. Kluczowe, aby mleko było dopasowane pod zapotrzebowanie energetyczne, białkowe dziecka oraz na witaminy i składniki mineralne, będzie to bowiem zapewniało prawidłowy wzrost oraz rozwój intelektualny dziecka. Mieszankę lecznicą dobiera się w zależności od wieku dziecka, typu reakcji alergicznej oraz stopnia ciężkości objawów. Leczenie alergii na białka mleka krowiego często wymaga konsultacji pediatry, gastroenterologa, alergologa i dietetyka.
Z diety dziecka z alergią na BMK należy wyeliminować nie tylko mleko, ale także:
- kaszki mleczne,
- śmietany,
- sery,
- serki topione,
- jogurty,
- maślanki,
- kefiry,
- mleko owcze,
- mleko kozie
- oraz wszystkie produkty, które w składzie mogą mieć dodatek mleka (np. maślane bułeczki, herbatniki, gofry, wafle, rogaliki, chleb tostowy).
Czasami trzeba wyeliminować także wołowinę i cielęcinę z uwagi na reakcje krzyżowe. Tolerancja na białka mleka krowiego rozwija się zazwyczaj przed 5. rokiem życia, choć czasami objawy alergii mogą być obecne przez całe życie [5].
Nawilża śluzówkę nosową.
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Krople enzymatyczne z laktazą kwaśną i neutralną.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Bibliografia:
- Szajewska H., Horvath A., Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2017.
- Krupa-Kotara K. Dietetyka pediatryczna. Wydawnictwo Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Katowice 2021.
- Grzymisławski M. Dietetyka kliniczna. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
- Błażowski Ł., Kurzawa R.: Zasady leczenia dietetycznego – znaczenie mieszanek aminokwasowych. Postepy Hig Med Dosw, 2018; 72: 339-348
- Wąsik M., Nazimek K., Bryniarski K. Reakcje alergiczne na mleko krowie: patomechanizm, strategie diagnostyczne i terapeutyczne, możliwości indukcji tolerancji pokarmowej. Postepy Hig Med Dosw (online), 2018; 72: 339-348.