Typowa kolka noworodkowa – przyczyny
Zdiagnozowanie kolki noworodkowej polega na ustaleniu, czy dziecko ma napady płaczu przez co najmniej trzy godziny jednorazowo, co najmniej trzy dni w tygodniu, przez co najmniej trzy kolejne tygodnie. Takie typowe kolki u noworodka pojawiają się u dzieci całkowicie zdrowych, których ataki płaczu rozpoczynają się i kończą bez uchwytnej przyczyny.
Ataki kolek rozpoczynają się najczęściej w drugim tygodniu życia i kończą, kiedy dziecko osiąga trzy miesiące. Występują tylko w godzinach wieczornych i nocnych. Jeśli maluch cierpi, ale jego płaczu i zachowania nie da się zakwalifikować do typowej kolki noworodkowej, należy wziąć pod uwagę inne schorzenia, dające podobne objawy. Od odpowiedniej diagnozy i wdrożonego leczenia zależy, czy ataki kolki ustaną.
Kolka z powodu nietolerancji laktozy
Kolka spowodowana niewystarczającą syntezą laktazy, czyli enzymu odpowiedzialnego za trawienie laktozy zawartej w mleku, jest jedną z najczęstszych przyczyn kolek u noworodka. Atak płaczu pojawia się zależnie od pór karmienia.
Częściej u dzieci urodzonych przedwcześnie, ale również u niektórych donoszonych noworodków, niedobór laktazy i jej mniejsza aktywność, związana jest z niedojrzałością układu pokarmowego. To powoduje, że laktoza, która jest jednym ze składników mleka kobiecego, ale również mieszanki modyfikowanej, nie jest do końca trawiona. Zaczyna fermentować w jelitach, tworzą się gazy, skutkujące wzdętym brzuchem u malucha. Stolce są wodniste, kwaśne, a dziecko wyraźnie cierpiące: jego ciało w czasie płaczu jest napięte, nogi podkurczone do brzucha, dziecko odczuwa silny niepokój.
Podawanie przed karmieniem kilku kropli enzymu laktazy lub zmiana mleka na mieszankę bez laktozy, jest w stanie praktycznie całkowicie wyeliminować problem kolek u dziecka.
Kolka spowodowana alergią
Bardzo często dzieci, które manifestują objawy kolki jelitowej, są uczulone np. na białko mleka krowiego. W mieszankach sztucznych i w mleku mamy, która w diecie ma nabiał, białko mleka krowiego jest obecne.
Jeśli podejrzewamy, że dziecko może być alergikiem, a jest karmione piersią, mama powinna ograniczyć, a najlepiej wykluczyć na kilka dni produkty z białkiem mleka krowiego. Alergeny spożywane przez kobietę w pewnym stopniu trafiają do jej krwiobiegu, a tym samym w bardzo niewielkich ilościach mogą znajdować się w jej mleku.
Uważa się, że dieta eliminacyjna podejmowana na wyrost, bez konkretnych wskazań, jest szkodą dla dziecka. Kontakt z minimalną ilością alergenów mobilizuje układ odpornościowy noworodka i w konsekwencji zapobiega występowaniu alergii w przyszłości. Jednak w przypadku kolek u noworodka, wprowadzenie ograniczeń w diecie wydaje się być w pełni uzasadnione.
Gdy dziecko jest karmione mlekiem sztucznym, warto wybrać mieszankę, która w swoim składzie nie ma białka mleka krowiego. Najlepszym wyborem są hydrolizaty białkowe.
Kolka u noworodka z powodu zaburzonej flory bakteryjnej jelit
Maluchy zaraz po urodzeniu dopiero kolonizują swój przewód pokarmowy dobrymi bakteriami. Czasem, zanim utworzy się fizjologiczna flora bakteryjna w jelitach, mogą wystąpić przejściowe problemy z brzuszkiem w postaci kolki. Podawanie probiotyków ze szczepem bakterii Lactobacillus reuteri jest w stanie skutecznie zmniejszyć ataki płaczu, gdyż korzystne dla jelit drobnoustroje regulują pracę układu pokarmowego.
Nieprawidłowa technika karmienia a kolka noworodkowa
Jeśli dziecko jest źle przystawiane do piersi, połyka bardzo dużo powietrza w czasie jedzenia, krztusi się pokarmem, brzuch może boleć z powodu wzdęć.
Gdy maluch jest karmiony butelką, sytuacja wygląda identycznie. Pozioma pozycja do karmienia, nieprawidłowo dobrany smoczek, a przez to połykanie dużych ilości powietrza, to główne czynniki wpływające na powstawanie kolek. Jednak korekta pozycji lub prawidłowe podanie dziecku piersi czy smoczka zwykle minimalizuje problem.
Wrażliwość na bodźce przyczyna kolki u noworodka
Istnieje teoria, która sugeruje, że dzieci z dużą wrażliwością sensoryczną mogą mieć objawy podobne do kolki, czyli ataki nieutulonego płaczu. To wiąże się również z niedojrzałością układu nerwowego. Maluchy nie są w stanie przetworzyć wrażeń, których dostarcza im otoczenie w ciągu dnia. Hałasy, zapachy, światło, czyli codzienność dorosłego, może przytłoczyć noworodka. Dziecko odreagowuje bardzo emocjonalnie, a zadaniem rodzica jest maksymalnie wyciszyć malucha. W ciągu dnia ograniczyć bodźce docierające do dziecka do minimum, przynajmniej do czasu, aż noworodek nie będzie w stanie sobie spokojnie z nimi poradzić.
Stres i trudne relacje w rodzinie powodem kolki noworodkowej
Dzieci matek ze stwierdzoną depresją czy stanami lękowymi są bardziej narażone na kolki w okresie noworodkowym, niż maluchy urodzone przez kobiety bez żadnych zaburzeń psychicznych. Na występowanie kolek może mieć wpływ również stres w okresie prenatalnym, gdyż dzieci w łonie matek współodczuwają ich emocje.
Noworodki i małe niemowlęta nie tracą tej zdolności po urodzeniu, nadal są bardzo podatne na nastroje najbliższych. Jeśli w domu panuje trudna czy konfliktowa atmosfera – dziecko będzie reagowało tak, jak potrafi najlepiej, czyli płaczem.
Podobnie maluch może reagować, gdy rodzice nieprawidłowo go pielęgnują lub ich zachowanie jest nacechowane lękiem, kiedy nieustannie obawiają się, czy nie zrobią dziecku krzywdy.
Z ciekawostek, badania naukowe dowodzą, że występowanie kolek u noworodka ma związek z występowaniem migren u matki, ryzyko pojawienia się kolek u dziecka jest nawet dwukrotnie wyższe, niż gdyby matka nie cierpiała z powodu bóli głowy.
Z czym należy różnicować kolki u noworodka?
Jeśli dziecko prezentuje objawy kolki u noworodka, warto skonsultować się z pediatrą. Lekarz powinien wykluczyć takie choroby, jak zapalenie ucha środkowego, zapalenie pęcherza moczowego, nieżyt żołądkowo-jelitowy. W diagnostyce należy wziąć pod uwagę niedrożność jelit, wgłobienie jelit lub uwięźnięcie przepukliny.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.1. Tu M., Fatheree N., Gleason W. i in.: Infantile colic: new insights into an old problem. Gastroenterology Clinics of North America, 2018, 47(4), 829-844.
2. Rurarz A., Ratajczak K., Feleszko W.: Kolki niemowlęce. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2016, 12(4), 413-418.
3. Czerwionka-Szaflarska M., Gawryjołek J.: Kolka jelitowa w praktyce pediatrycznej. Forum Medycyny Rodzinnej, 2010, 4(6), 408-414.