Co oznacza dziecięcy płacz?
Płacz dziecka to komunikat, który ma sygnalizować dorosłych o różnych potrzebach niemowlaka. Pierwsze miesiące po narodzinach to wspólna nauka dla malucha i rodziców. Rozpoznawanie, co oznacza dany płacz, czym się różnią poszczególne dźwięki i jakie potrzeby maleństwa mogą nie być zaspokojone. Mały człowiek nie zna słów, nie potrafi mówić, jedynie płaczem może przywołać rodzica i skłonić go do działania np. zmiany mokrej pieluszki lub podania pokarmu. Bez tej cennej umiejętności maluch by nie przetrwał.
Z czasem dziecko uczy się, że płacz jest skutecznym komunikatem – sprawia, że mama lub tata przychodzą, poświęcają uwagę, swój czas. Maluch może płakać, ponieważ chce być przytulony, potrzebuje bliskości, wspólnych pieszczot. Płacz pozwala dziecku wyrazić emocje, wyregulować jego układ nerwowy i pozwala mu się odprężyć.
Mały człowiek chce tworzyć więzi ze swoimi opiekunami, potrzebuje ich miłości, akceptacji, uważnej troskliwości. Aby zaspokoić te ważne potrzeby, natura wyposażyła dziecko w płacz i krzyk, które są prośbą o pomoc w zaspokajaniu różnych ważnych dla maluszka warunków komfortowego funkcjonowania.
Stała, przewidywalna i spokojna odpowiedź rodzica na płacz dziecka, pomaga mu wytworzyć przekonanie, że jego potrzeby i pragnienia są ważne, że jest kochane, a jego rodzice są wrażliwi i chętni do nawiązywania z nim kontaktu. To przekłada się na wykształcenie bezpiecznego przywiązania u dziecka według koncepcji Johna Bowlby’ego. A to wpływa na harmonijny rozwój w przyszłości i nawiązywanie satysfakcjonujących relacji z innymi.
Przeczytaj także: Sapka niemowlęca – co to takiego, jak pomóc maluszkowi?
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Kiedy płacz dziecka może być powodem do zmartwienia?
Przez pierwsze tygodnie świeżo upieczonym rodzicom płacz dziecka może wydawać się za każdym razem taki sam. Jednak z czasem zaczynają rozróżniać intonacje, nasilenie oraz zmienność płaczu, sugerujące, kiedy dziecko jest głodne, ma ochotę na zabawę lub odczuwa dyskomfort, np. z powodu mokrej pieluchy.
Kiedy rodzice rozróżniają płacz spowodowany sennością i zmęczeniem, pragnieniem, dyskomfortem nieświeżej pieluszki lub innymi stałymi i przewidywanymi potrzebami dziecka, może nadejść dzień, kiedy pojawi się inny płacz. Niespodziewany, trudny do utulenia, trwający kilka godzin dziennie (co najmniej 3 godziny) przez około trzy dni z rzędu, może okazać się kłopotami z brzuszkiem, zwanymi kolką.
Inne objawy kolki to wzdęty brzuszek, wyginanie się i prężenie plecków, podkurczanie nóżek. Gwałtowny płacz niemowlaka jest spowodowany ogromnym bólem. Według lekarzy nie ma ustalonych jednoznacznych przyczyn kolki, nie obserwuje się zmian anatomicznych ani funkcjonalnych w ciele dziecka. Kolka najczęściej pojawia się po ukończeniu 4-6 tygodnia życia dziecka, najczęściej znika samoistnie po ukończeniu pół roczku przez malucha.
Kiedy pojawia się gwałtowny płacz dziecka, trudno zlokalizować jego przyczynę, a objawy nie do końca pasują do kłopotów z brzuszkiem, warto skonsultować się z pediatrą, aby wykluczyć różne trudności i objawy chorobowe.
Czy dziecko może manipulować płaczem?
Zdarza się, że rodzice słyszą tzw. dobre rady: „Nie biegnij na każdy płacz dziecka, bo go rozpieścisz”, „Płacze i wymusza na Tobie”, „Aby zapłacze, a Ty dajesz się manipulować”. Takie stwierdzenia mogą powodować w rodzicach stres, niepokój, ale również zamieszanie i niepewność co do odpowiedniej reakcji na płacz dziecka. Może to spowodować przypisywanie maluchowi złych intencji, kiedy płacze lub przeświadczenia o „manipulowaniu” rodzicami dla swojej korzyści. Warto pamiętać, że manipulacja to świadome i intencjonalne wywieranie wpływu na drugą osobę, aby ta z własnej woli i nieświadomie realizowała cele manipulatora.
Małe dziecko płacząc, chce osiągnąć swoje cele, wyraża swoje emocje i pragnie zaspokoić swoje potrzeby. W żadnym razie nie chce oszukać rodzica ani wprowadzić go w błąd. Najzwyczajniej nie ma do tego kompetencji. Zachowanie dziecka np. dwulatka, który nie chce założyć ubrania wybranego przez mamę, jest możliwością szukania wpływu na swoje życie, realizowania potrzeby niezależności, a nie celowym sprawianiem przykrości mamie.
Dla dziecka rodzic jest często jedyną możliwą opcją do zaspokojenia tego, co dla dziecka ważne, dlatego tak często płacze, krzyczy i jęczy, aby zwrócić uwagę rodzica i wywrzeć odpowiedni efekt, ponieważ wie, że samo sobie nie poradzi. Warto pamiętać, że niemowlę czy małe dziecko ma niedojrzały układ nerwowy, który nie potrafi jeszcze samodzielnie radzić sobie z bardzo silnymi emocjami takimi jak lęk, smutek czy złość – kiedy je odczuwa, jest mu bardzo trudno, nie umie się samo uspokoić, znaleźć rozwiązania problemu, dlatego wykorzystuje płacz, aby to rodzic był jego wsparciem i pomógł mu się wyregulować.
Nadmierna płaczliwość – kiedy jest problemem?
Dzieci są bardzo różne ze względu na temperament, który jest uwarunkowany genetycznie, kształtującą się osobowość, zdobyte doświadczenia w pierwszych miesiącach i latach życia. Niektóre są bardziej wrażliwe na bodźce, częściej przeszkadzają im zmiany planu dnia, konkretne zapachy, wytrącają z równowagi nie równo położone rzeczy. Dla malucha takie sytuacje mogą być nie do zniesienia i powodować częsty płacz.
Większa wrażliwość może powodować, że niektóre bodźce będą dla dziecka drażniące i nieprzyjemne, mimo że dla osób o innym układzie nerwowym są neutralne. Przeciążenie i dyskomfort będzie okazywać płaczem, krzykiem. W sytuacji, kiedy obserwujemy u dziecka znaczną nadwrażliwość na bodźce – dźwiękowe, dotykowe, wzrokowe, zapachowe, ruch obrotowy, nacisk – warto przemyśleć konsultację z pediatrą i fizjoterapeutą.
Płaczliwość też jest bardzo często spotykana u dzieci od 0 do 3 lat, a nawet i później. Maluch w tym wieku ma ograniczony zasób dźwięków, słów, trudno mu wyrazić emocje w sposób werbalny, dlatego pokazuje je za pomocą płaczu. Aby pomóc dziecku, kiedy płacze, pozwól mu się wypłakać, zapytaj, czy chce, aby go przytulić, jeśli nie, nie bierz dziecka na siłę na ręce. Pozwól mu decydować o kontakcie. Usiądź blisko, aby dziecko Cię widziało, możesz mówić do niego spokojnym głosem. Jeśli dziecko się uspokaja – możesz opowiedzieć mu bajkę, wspólnie porysować, potulić się. Dopiero kiedy będzie ukojone – porozmawiaj o sytuacji.
Bądź blisko, kiedy dziecko płacze…
Małe dzieci bardzo mocno potrzebują rodziców, to dzięki nim czują się bezpieczne, kochane, doceniane, mogą poczuć swoją sprawczość i odkrywać świat. Płacz dziecka bywa dla rodziców trudny i frustrujący, ponieważ mogą mieć mniej zasobów ze względu na zmęczenie, przeciążenie pracą, choroby czy inne trudne sytuacje. W takich momentach warto bardziej zwracać na siebie uwagę, dawać sobie chwile odpoczynku, wymieniać się z drugim rodzicem, prosić o wsparcie rodzinę, przyjaciół, aby lepiej radzić sobie z potrzebami dziecka i spokojniej reagować na jego płacz.
Może zainteresować Cię również: 6 pytań do fizjoterapeutki – asymetria ułożeniowa u niemowląt
Nawilża śluzówkę nosową.
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Krople enzymatyczne z laktazą kwaśną i neutralną.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Bibliografia:
Bowlby J., Przywiązanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020
Strelau J., Badania nad temperamentem. Teoria, diagnoza, zastosowanie. Uniwersytet Warszawski, Wydział Psychologii, Zakład Narodowy Ossolińskich – Wydawnictwo Wrocław, Oddział w Warszawie, 1992