To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Egzema – co to jest?
Egzema (wyprysk) to nieinfekcyjna choroba skóry o podłożu alergicznym lub niealergicznym. Pojawia się na skutek stanu zapalnego warstwy brodawkowatej skóry właściwej oraz naskórka. Mechanizm powstawania egzemy bazuje na nadreaktywności układu immunologicznego. Podstawowym problemem są limfocyty, które w prawidłowych warunkach chronią nasz organizm przed szkodliwymi wirusami. W przypadku egzemy dochodzi jednak do powstania tzw. czwartego typu nadwrażliwości, co wywołuje uporczywe reakcje skórne.
Dowiedz się więcej: Alergia u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie
Istnieje wiele rodzajów egzemy, które uzależnione są od czynnika wywołującego, a niekiedy także od wieku. U dzieci zazwyczaj pojawia się atopowe zapalenie skóry, a u osób dorosłych podłoże choroby może być znacznie bardziej skomplikowane. Najczęściej dochodzi do kontaktu z czynnikiem wywołującym stan zapalny, którym może być produkt spożywczy lub składnik kosmetyku. Przyczyną egzemy mogą być także zaburzenia hormonalne, a nawet czynniki genetyczne.
Uciążliwe swędzenie skóry, grudki, pęcherzyki oraz zmiany ropne to poważny dyskomfort, który nie tylko może utrudniać codzienne funkcjonowanie, ale również powodować spadek samooceny. Na szczęście istnieje kilka metod leczenia egzemy, które mogą złagodzić przebieg choroby i poprawić jakość życia pacjenta. Ważne jest jednak postawienie trafnej diagnozy oraz wdrożenie prawidłowych metod terapeutycznych. Znając odpowiedź na często zadawane pytanie „egzema – co to jest?”, łatwiej poradzisz sobie ze swoim problemem skórnym.
Egzema a AZS (atopowe zapalenie skóry)
Atopowe zapalenie skóry (AZS) bardzo często określane jest jako egzema. Tymczasem nie są to do końca tożsame pojęcia. Egzema może występować w wielu rodzajach, a AZS jest jedynie jednym z typów tej choroby. Egzema stanowi więc znacznie szersze pojęcie, a jej podłożem mogą być zarówno czynniki alergiczne, jak i niealergiczne. Atopowe zapalenie skóry najczęściej wywołują czynniki genetyczne, a niekiedy także środowiskowe, które mogą powodować rozwój choroby.
Dodatkowo atopowe zapalenie skóry określane jest często jako egzema atopowa (wyprysk atopowy) i stanowi najczęściej występującą formę egzemy. Szacuje się, że pojawia się ona u około 15-20% dzieci i 1-3% dorosłych na całym świecie.
Rodzaje egzemy
Jak już wspominaliśmy we wcześniejszej części artykułu, egzemę u pacjentów można spotkać pod wieloma postaciami. Najczęściej spotykane jest wspomniane atopowe zapalenie skóry, jednak występują również inne rodzaje choroby wyróżniające się różnym objawem klinicznym. Najlepiej opisane rodzaje wyprysków to:
- wyprysk atopowy – to najczęściej występująca forma egzemy, która często łączy się z alergią pokarmową, alergicznym nieżytem nosa lub astmą oskrzelową. Egzema tego typu niejednokrotnie pojawia się już we wczesnym dzieciństwie.
- wyprysk zawodowy – rodzaj egzemy występujący na skutek kontaktu z czynnikiem drażniącym, który jest związany z wykonywaną pracą, np. kontakt ze środkami chemicznymi, kosmetykami lub paliwem. Najczęściej w tym przypadku występuje egzema na dłoniach.
- wyprysk łojotokowy – zmiany skórne, którym towarzyszy łojotok.
- wyprysk podudzi – rodzaj egzemy towarzyszący przewlekłej niewydolności żył spowodowanej nieprawidłową pracą zastawek i cofaniem się krwi do żył oddalonych od serca. Poszerzone naczynia powodują żylaki, wokół których pojawia się niekiedy wyprysk podudzi, któremu towarzyszą zmiany skórne na nogach w formie grudkowej wysypki, świąd, ból oraz pieczenie.
- wyprysk pieniążkowaty (mikrobowy) – rodzaj wyprysku kontaktowego, który swoim kształtem przypomina monety – może pojawić się w różnych miejscach ciała. Zmiana skórna ma tendencje do sączenia się i tworzenia strupów. Najczęściej występuje u osób dorosłych po 50. roku życia.
- wyprysk potnicowy (dyshidrotyczny) – zazwyczaj pojawia się u osób dorosłych poniżej 40. roku życia na dłoniach i stopach. Wyróżnia się wysypką z małymi pęcherzykami (niekiedy dużymi, wodnistymi) i silnym świądem. Czasami dochodzi do zakażenia pęcherzy, co wywołuje ropne zmiany skórne, które po zagojeniu mogą pękać i wywoływać ból. Wyprysk potnicowy najczęściej występuje u osób z katarem siennym, atopowym zapaleniem skóry oraz grzybicami.
- wyprysk rogowaciejący (hiperkeratotyczny) – egzema na dłoniach lub podeszwach stóp w formie nadmiernie rogowaciejącego naskórka. Zmiany chorobowe najczęściej dotyczą kobiet w wieku przekwitania, a ich podłoże nie jest znane.
- wyprysk dziecięcy – początkowo na skórze maluszka pojawia się rumień, który zamienia się w pęcherzyki wypełnione ropą. Następnie pojawia się wysięk i strupki związane z gojeniem wyprysku. Egzema u dzieci występuje stosunkowo często i wymaga konsultacji z doświadczonym lekarzem dermatologiem.
- wyprysk modzelowaty – egzema na dłoniach, w przypadku której pojawiają się swędzące i przesuszone ogniska chorobowe. Objawom towarzyszą linijne pęknięcia skóry dłoni oraz rozpadliny.
- wyprysk fotoalergiczny – zmiana skórna pojawiająca się na skutek ekspozycji skóry na substancję uczulającą oraz promieniowanie UV. Najczęściej występuje w miejscach eksponowanych na światło słoneczne, ale może też obejmować inne części ciała.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Egzema – przyczyny
Istnieje wiele powodów, z których na skórze może pojawić się egzema. Co to znaczy? Opisane powyżej rodzaje wyprysków są powodowane wieloma czynnikami, które dzielimy na:
- egzogenne (kontaktowe) – wyprysk powstający w wyniku kontaktu z czynnikami zewnętrznymi, wśród których należy wymienić jedzenie, kosmetyki, biżuterię, a nawet niektóre elementy odzieży.
- endogenne – wyprysk spowodowany czynnikami wewnętrznymi, co może być związane z genetyką, indywidualnymi predyspozycjami oraz z zaburzeniami hormonalnymi.
Przyczyną egzemy jest niezdolność organizmu do fizjologicznej naprawy uszkodzonej bariery skórnej, która może być wywołana wieloma, często nieokreślonymi czynnikami. Częstym powodem jest mutacja w genie – filagrynie. Kiedy dochodzi do naruszenia bariery skórnej, u osób podatnych na wyprysk dochodzi do wysuszenia i łuszczenia się skóry. Innym przykładem jest wniknięcie alergenów zewnętrznych w głąb komórek skóry i aktywowanie układu immunologicznego, co powoduje stan zapalny, zaczerwienienie i swędzenie skóry.
Egzema – objawy
Objawy egzemy mogą przyjmować wiele postaci i są kwestią indywidualną dla każdego chorego. Dodatkowo może się ona manifestować inaczej u dorosłych i dzieci. Wyprysk dotyczy różnych partii ciała, co uzależnione jest od rodzaju choroby.
Cechą wspólną wśród występujących objawów egzemy najczęściej jest swędzenie – łagodne, umiarkowane lub bardzo silne, które świadczy o toczącym się stanie zapalnym w obrębie skóry.
Silny świąd może powodować drapanie i rozdrapywanie ran, co dodatkowo pogarsza wygląd istniejących już zmian skórnych. Wśród najczęściej spotykanych objawów egzemy wymienia się:
- suchość i wrażliwość skóry,
- stany zapalne skóry,
- przebarwienia,
- szorstkie lub łuszczące się plamy na skórze,
- pęcherze, które mogą pękać, powodując sączenie z rany,
- strupy powstające w miejscu pęcherzy.
Zmiany skórne mają przewlekły i nawrotowy charakter, który wymaga pozostawania pod opieką lekarza dermatologa. Pamiętaj, że wpisanie w wyszukiwarkę internetową hasła „egzema – zdjęcia” może być dla Ciebie jedynie wskazówką. Ostateczną diagnozę powinien postawić doświadczony lekarz, który zaproponuje również leczenie dopasowane do indywidualnych potrzeb skóry pacjenta.
Egzema – leczenie
Podstawą leczenia jest prawidłowe rozpoznanie danej odmiany egzemy. W przypadku choroby kontaktowej bardzo istotne jest zidentyfikowanie alergenu wywołującego uciążliwe objawy oraz jego wyeliminowanie. Może okazać się, że usunięcie składnika diety lub kosmetyku całkowicie wyeliminuje problem.
Leczenie egzemy spowodowanej czynnikami wewnętrznymi jest natomiast bardziej skomplikowane. W takiej sytuacji lekarz dermatolog może zarekomendować samodzielne stosowanie preparatów zewnętrznych w połączeniu z lekami.
Czy egzema jest zaraźliwa?
Uciążliwe i nieestetyczne zmiany skórne u osób chorych mogą budzić dodatkowe obawy, które wywołuje egzema. Czy jest zaraźliwa? To pytanie, które chorzy najczęściej zadają sobie w obawie o swoich bliskich. Tymczasem wyprysk nie jest chorobą zakaźną i nie można się nim zarazić, mimo że na skórze pojawia się niepokojący stan zapalny. Warto jednak pamiętać o zasadach higieny i korzystania z osobnych ręczników, ponieważ rany na skórze mogą ulec zakażeniu, co znacznie pogarsza przebieg choroby.
Jak zapobiegać egzemie?
Egzema to rodzaj choroby, której podłoże nie zawsze można określić w jednoznaczny sposób. Istnieje jednak kilka sprawdzonych sposobów, które pozwalają złagodzić przebieg schorzenia oraz utrzymać na dłużej czas remisji. Wśród czynników, które mogą zaostrzać przebieg choroby, znajdują się:
- drapanie skóry (może jedynie zaostrzać świąd),
- gorąca kąpiel lub prysznic,
- stosowanie drażniących kosmetyków,
- nieodpowiednio zbilansowana dieta, a zwłaszcza spożywanie fast-foodów i ostrych przypraw,
- kurz (roztocza),
- przewlekły stres.
Warto więc zadbać, aby w miarę możliwości wyeliminować je lub mocno ograniczyć.
Odpowiednia pielęgnacja skóry przy egzemie
Egzema to rodzaj choroby, który może z nami pozostać nawet przez całe życie. Ważne więc, aby nauczyć się sposobów, które zmniejszają częstotliwość powstawania stanów zapalnych. Wśród nich niewątpliwie znajduje się profilaktyka oraz prawidłowa pielęgnacja skóry.
Skóra z tendencją do wyprysków jest niezwykle wrażliwa, dlatego wymaga usunięcia ze swojej kosmetyczki wszelkich produktów mających intensywny zapach i kolor. Specjaliści nie zalecają także kosmetyków silnie pieniących się. Idealnym wyborem będą natomiast kremy przeznaczone dla skóry alergicznej i atopowej. Osoby borykające się z egzemą chętnie sięgają także po preparaty dla dzieci, ponieważ mają prosty i naturalny skład, który nie podrażnia delikatnej skóry.
Wśród produktów kosmetycznych polecanych na egzemę znajdują się tzw. emolienty. Są to delikatne substancje, które wyróżniają się intensywnymi właściwościami odżywczymi i regeneracyjnymi. Tworzą one na powierzchni skóry ochronną warstwę okluzyjną i wspierają odbudowę naturalnej powłoki hydrolipidowej. Jednym z najpopularniejszych emolientów jest znane wielu alergikom masło shea.
Domowe sposoby na egzemę
Nie ulega wątpliwości, że osoby borykające się z wypryskiem mają wyjątkowo wrażliwą skórę, która wymaga specjalnej opieki. Istnieje wiele czynników drażniących, które mogą wywołać ponowny atak egzemy. Wśród nich bardzo często wymienia się ciepło oraz detergenty. Specjaliści opracowali więc kilka uniwersalnych zaleceń, które warto stosować w domu, aby ograniczyć częstotliwość nawrotów choroby.
- Unikaj przegrzewania skóry – noś odzież dopasowaną do pogody, a w przypadku przejściowych pór roku ubieraj się na tzw. „cebulkę”. Kilka warstw ubrań pozwala na bieżąco dopasowywać się do temperatury. Pamiętaj także, aby unikać silnie nasłonecznionych miejsc oraz opalania.
- Wybieraj rozsądnie stosowane kosmetyki – unikaj mocno perfumowanych płynów i żeli do kąpieli, silnie pachnących balsamów do ciała, szamponów, mydeł i perfum.
- Ubieraj się w ubrania wykonane z naturalnych, miękkich, gładkich i przewiewnych materiałów – idealnym wyborem jest czysta bawełna. Jednocześnie zrezygnuj z noszenia szorstkich ubrań wykonanych z naturalnej wełny, poliestru czy akrylu. U niektórych osób sprawdza się połączenie materiałów syntetycznych i bawełny, co jest kwestią indywidualną. Bez względu na swój wybór pamiętaj, aby z odzieży usunąć metki, które mogą podrażniać wyjątkowo delikatną skórę.
- Zakładaj rękawice ochronne, kiedy korzystasz z detergentów i chemii do sprzątania, a także korzystaj z odzieży ochronnej w pracy, jeśli borykasz się z problemem wyprysku zawodowego.
- Unikaj korzystania z basenów chlorowanych – postaraj się znaleźć pływalnię, w której woda jest dezynfekowana poprzez ozonowanie. Jeśli korzystasz z basenów, pamiętaj o dokładnym opłukaniu i nawilżeniu skóry po wyjściu z pływalni.
- Podchodź z dużą rezerwą do nowych kosmetyków – jeśli zdecydujesz się wprowadzić nowy preparat do codziennej pielęgnacji, zacznij od testów skórnych. Początkowo możesz przetestować kosmetyk na niewielkim fragmencie skóry. Jeśli zaobserwujesz jakąkolwiek formę nadwrażliwości, zrezygnuj ze stosowania zakupionego preparatu.
Życie z egzemą stanowi duże wyzwanie dla osób chorych, jednak warto pamiętać, że odpowiednia pielęgnacja może znacznie ograniczyć uciążliwe dolegliwości. Egzema na dłoniach, przedramionach, udach, nogach, brzuchu, stopach lub na twarzy to problem, który wymaga wsparcia specjalisty. Nie odkładaj więc wizyty u lekarza na potem.
Może zainteresować Cię także: Alergia skórna u dziecka – słoneczna, pokarmowa czy kontaktowa?
Hipertoniczny spray do nosa z ektoiną.
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Pastylki na gardło z ektoiną przeznaczone do stosowania podczas objawów przeziębienia.
Spray do gardła z ektoiną, wspomaga leczenie stanów zapalnych gardła wywołanych przez infekcje bakte...
Nawilżająco – łagodzący żel do nosa.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Zmniejsza lepkość i sprężystość wydzieliny śluzowej, intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dró...
Woda morska z ektoiną. Ochrona przed wnikaniem wirusów.
Nowicki R. i wsp., Atopowe zapalenie skóry – aktualne wytyczne terapeutyczne. Stanowisko ekspertów Sekcji Dermatologicznej Polskiego Towarzystwa Alergologicznego i Sekcji Alergologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Lekarz POZ, 2015; 1: 39-50
Lewandowska I., Wyprysk, czyli egzema jako jedna z najczęstszych chorób alergicznych skóry, Pielęgniarstwo Polskie 2013, 2 (48), 132–136