Jakich składników dostarcza mięso?
Mięso może zostać włączone do diety dziecka już na początku rozszerzania diety. Z uwagi na zwiększające się zapotrzebowanie na żelazo po 6. miesiącu życia dziecka (z 0,3 do 11 mg/dobę) nie warto opóźniać podania do jedzenia produktów mięsnych.
Mięso jest źródłem:
- żelaza hemowego (dobrze przyswajalnego),
- cynku,
- witaminy B1, B3, B12,
- karnityny,
- pełnowartościowego białka,
- kwasu arachidonowego.
Mięso i inne produkty białkowe w Piramidzie Zdrowego Żywienia
Mięso w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej ma swoje miejsce w górnej jej części, razem z rybami, jajkami i nasionami roślin strączkowych. Piętro produktów białkowych znajduje się między nabiałem a źródłami tłuszczu. Oznacza to, że produkty te powinny występować w diecie na co dzień i można stosować je zamiennie, z czego posiłki mięsne wystarczy podawać 2-3 razy w tygodniu. Wszystkie są dobrym źródłem białka i żelaza.
Alternatywy dla mięsa w diecie dziecka
Mięso w diecie statystycznego dorosłego człowieka występuje zdecydowanie zbyt często i z tego względu zaleca się jego ograniczenie. Mniej mięsa na naszych stołach sprzyja zarówno planecie, jak i naszemu zdrowiu. Proponowane dziecku mięsne posiłki powinniśmy dostosować do modelu żywieniowego całej rodziny, to znaczy jeśli mięso serwowane jest na obiad trzy razy w tygodniu, z taką też częstotliwością może jeść je też dziecko. Pamiętajmy jednak, aby w pozostałe dni zapewnić dziecku alternatywne do mięsa źródła żelaza oraz białka, do których zaliczamy:
- ryby (np. łosoś, halibut, sardynki),
- jajka (gotowane na miękko, twardo, w formie delikatnej jajecznicy, jako składnik potraw),
- nasiona roślin strączkowych (np. soczewica, ciecierzyca, soja, fasola, groch).
Należy zaznaczyć, że zgodnie ze stanowiskiem Amerykańskiej Akademii Żywienia i Dietetyki, odpowiednio zbilansowana dieta wegetariańska i wegańska jest bezpieczna na każdym etapie życia, również w wieku dziecięcym i nastoletnim.
Dlatego jeśli całą rodziną nie jecie mięsa, zadbajcie o dobre źródła białka i żelaza w diecie malucha. Możecie podać pieczoną rybę na obiad, gotowane jajka na śniadanie i pastę z soczewicy (polecamy na początek, jest najłatwiej strawna) na pieczywie na kolację.
Co jeśli dziecko nie je ryb, jajek i strączków?
Dziecko może również nie jeść ryb, jajek bądź strączków (na przykład ze względu na alergie pokarmowe). W takim przypadku, aby dieta nie była niedoborowa, mięso należy podawać dziecku codziennie. Jednak zanim wykluczysz całkowicie z diety alternatywy dla mięsa, spróbuj podać je dziecku w różnej formie, aby przekonało się do ich smaku. Urozmaicona dieta to podstawa prawidłowego odżywiania dziecka.
Co jeśli dziecko nie je żadnych produktów odzwierzęcych?
Jeśli należy wykluczyć z diety dziecka wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, czyli mięso, ryby, jaja i nabiał, w każdym jego posiłku powinny być obecne:
- nasiona roślin strączkowych,
- pełnoziarniste produkty zbożowe,
- orzechy i nasiona.
Dobrze jest w jednym posiłku łączyć nasiona roślin strączkowych z pełnoziarnistymi produktami zbożowymi, nasionami i orzechami. Dzięki temu aminokwasy (czyli składowe, które budują białko) z produktów będą się uzupełniać i zapewniać dostarczenie bardziej pełnowartościowego białka do diety.
Czym zastąpić mięso w diecie dziecka – podsumowanie
Jeśli Twoje dziecko nie spożywa mięsa (z wyboru bądź z konieczności), konieczne jest zapewnienie mu alternatywnych źródeł białka i żelaza w diecie: z ryb, jajek i nasion roślin strączkowych. Produkty te powinny pojawiać się w każdym posiłku.
Szajewska H., i in. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne/Pediatria, 2021, 18, 805-822.
Melina V., i in. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets. J Acad Nutr Diet. 2016, 116(12), 1970-1980.
Fewtrell M., i in. Complementary Feeding: A Position Paper by the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPGHAN) Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2017, 64(1), 119-132.
Weker H., i in. Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Instytut Matki i Dziecka, Zakład Żywienia, Warszawa, 2022.