- Stosuj zbilansowaną i różnorodną dietę bogatą w produkty mlekopędne (galaktogogi), takie jak płatki owsiane, ciecierzyca czy soczewica.
- Pamiętaj o odpowiednim nawodnieniu – pij około 3 litrów płynów dziennie, głównie niskozmineralizowanej wody.
- Aby skutecznie i naturalnie pobudzić laktację, rozważ wsparcie suplementem diety Lactimal ze słodem jęczmiennym.
Jakie znaczenie w procesie laktacji ma dieta matki?
Najważniejszym czynnikiem stymulującym laktację jest częste i regularne przystawianie dziecka do piersi – to fundament, o którym warto pamiętać.
Niemniej jednak istnieją pewne aspekty diety, które mogą dodatkowo wspierać produkcję mleka.
Szczególne zainteresowanie budzą galaktogogi – substancje wspomagające laktację. Część z nich jest bezpieczna, a ich skuteczność potwierdzają aktualne badania naukowe.
🟡Położna wyjaśnia: co robisz dobrego dla swojego dziecka, karmiąc je piersią?
Co jeść, by naturalnie wspomóc produkcję mleka?
Aby wspomóc laktację, należy stosować zbilansowaną, różnorodną i pełnowartościową dietę, bogatą w składniki odżywcze.
Kobieta karmiąca potrzebuje średnio dodatkowych 500 kcal dziennie, aby utrzymać produkcję mleka na odpowiednim poziomie.
Galaktogogi, czyli naturalne wsparcie laktacji
Galaktogogi to produkty wspierające laktację. Do najpopularniejszych zalicza się:
- Płatki owsiane – bogate w żelazo (ważne przy anemii, która może osłabiać laktację), błonnik i beta-glukany. Beta-glukany mogą zwiększać poziom prolaktyny, a co za tym idzie pozytywnie wpływać na produkcję mleka.
- Nasiona kozieradki – to jeden z najbardziej znanych galaktogogów. Choć stosowane od dawien dawna, nie są korzystny dla wszystkich kobiet karmiących piersią. Uważać z kozieradką powinny mamy, mające problemy z tarczycą i cukrzycą.
- Anyż, kminek – tradycyjnie stosowane przyprawy, zawierają fitoestrogeny mogące wpływać na laktację. Można dodawać je do potraw lub pić w postaci naparów.
- Ciecierzyca, soczewica, fasola – doskonałe źródła białka roślinnego i fitoestrogenów, doskonałe do stymulowania laktacji oraz dbanie o zdrowie mamy.
Co pić, by naturalnie wspomóc produkcję mleka?
Aby produkcja mleka była efektywna, kluczowe jest odpowiednie nawodnienie. Należy pić wystarczająco dużo płynów, czyli około 3 litrów na dobę (co stanowi wzrost o około 800 ml-1 litr/dobę w stosunku do okresu sprzed ciąży).
Zazwyczaj kobiety karmiące piersią, szczególnie na początku „mlecznej drogi”, odczuwają wzmożone pragnienie. Wynika to właśnie z produkcji pokarmu (matka karmiąca wyłącznie piersią produkuje przeciętnie aż około 750-1250 ml mleka na dobę).
Woda to podstawa nawodnienia
Główne źródło płynów, to jest około 70% wszystkich wypijanych, powinna stanowić woda naturalna – źródlana oraz mineralna (nisko- lub średniozmineralizowana), niskosodowa (<20 mg/l) i niskosiarczanowa (<20 mg/l). Miej butelkę wody zawsze pod ręką, zwłaszcza podczas przystawiania maluszka do piersi.
Słód jęczmienny dla wsparcia laktacji
Słód jęczmienny jest dobrze poznanym, bezpiecznym i naturalnym składnikiem o działaniu laktogennym. Jego właściwości potwierdza długoletnia praktyka i obserwacja doradców laktacyjnych.
American Breastfeeding Medicine (ABM) wymienia słód jęczmienny jako przydatny w żywieniu kobiet mających problemy laktacyjne, choć podkreśla potrzebę dalszych badań nad jednoznacznymi zaleceniami dotyczącymi wszystkich roślinnych środków wspomagających laktację.
Zioła na laktację, ostrożnie!
Powszechnie uważa się, że niektóre zioła, takie jak:
- niepokalanek mnisi,
- drapacz lekarski,
- rutwica lekarska,
mogą wspierać laktację. Mimo to, brakuje rzetelnych, systematycznych badań naukowych, które jednoznacznie potwierdzałyby ich skuteczność i pełne bezpieczeństwo u wszystkich kobiet.
Zachowaj ostrożność! Przy stosowaniu ziół w okresie karmienia piersią należy również uwzględnić możliwe przeciwwskazania. Niektóre z nich, zwłaszcza spożywane w nadmiernych ilościach, mogą powodować działania niepożądane, stanowiące zagrożenie dla zdrowia matki i dziecka.
Ponadto zioła mogą wywoływać:
- alergie,
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe (np. biegunkę),
- a także wpływać na smak i zapach mleka.
Zanim sięgniesz po jakiekolwiek zioła, skonsultuj się z lekarzem, farmaceutą lub certyfikowanym doradcą laktacyjnym. Bezpieczeństwo poszczególnych składników roślinnych można dodatkowo zweryfikować, wyszukując informacje w bazie LactMed® (Drugs and Lactation Database) – to wiarygodne źródło zawierające aktualizowaną listę substancji bioaktywnych.
Dla mamy po porodzie
Naturalne wsparcie laktacji i rozwoju niemowląt.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Silikonowy żel na rany i blizny
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Balsam z ektoiną do stosowania już od 1. dnia życia. Dla skóry wrażliwej, suchej i atopowej.
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Dla zdrowia układu moczowego.
Przykładowy dzień diety na wsparcie produkcji mleka
Poniższy jadłospis to inspiracja, jak można komponować posiłki bogate w składniki wspierające produkcję mleka. Pamiętaj o dostosowaniu porcji do indywidualnego zapotrzebowania kalorycznego i preferencji smakowych.
Śniadanie – Owsianka GALAKTyczna
- Płatki owsiane (gotowane na napoju roślinnym lub krowim)
- Siemię lniane mielone
- Nasiona chia
- Owoce jagodowe, np. borówki, maliny
- Orzechy włoskie
- Łyżeczka miodu
- Napój: filiżanka herbaty rooibos
Owsianka to źródło żelaza i beta-glukanów.
II śniadanie – Kanapki z hummusem i warzywami
- Chleb pełnoziarnisty
- Hummus (pasta z ciecierzycy z dodatkiem czosnku i oliwy z oliwek)
- Ogórek, papryka i rukola
- Napój: woda z cytryną i miętą
Ciecierzyca jest źródłem białka roślinnego i fitoestrogenów wspierających laktację.
Obiad – Filet z łososia, kasza gryczana, warzywa na parze
- Łosoś pieczony z koperkiem i cytryną
- Kasza gryczana
- Brokuły, marchew i cukinia gotowane na parze
- Surówka z kiszonej kapusty, marchewki i natki pietruszki
- Napój: woda z cytryną i miętą
Łosoś dostarcza kwasów DHA, które wspierają rozwój dziecka i ogólny stan zdrowia mamy. Kiszona kapusta jest źródłem probiotyków.
Podwieczorek – Koktajl Laktacyjny
- Mleko lub napój roślinny
- Banan
- Płatki owsiane
- Siemię lniane mielone
- Szczypta cynamonu
- Krem migdałowy
Koktajl jest sycący, bogaty w galaktogogi i zdrowe tłuszcze.
Kolacja – Zupa krem z czerwonej soczewicy z imbirem i kminkiem
- Czerwona soczewica
- Marchew
- Cebula
- Czosnek
- Imbir
- Kminek i kurkuma
- Grzanki z chleba razowego
- Napój: szklanka melisy
Soczewica to źródło żelaza i roślinnego białka. Kminek i imbir wspomagają trawienie i mogą wspierać laktację.
Dodatkowo w ciągu dnia należy spożyć około 2 litry wody.
Podsumowanie informacji o wspieraniu laktacji
Styl życia kobiety karmiącej ma istotne znaczenie dla ilości produkowanego mleka. Pamiętaj, że na laktację negatywnie może wpływać:
- brak odpoczynku,
- nadmiar bodźców,
- stres,
- przyjmowanie niektórych leków,
- spożywanie alkoholu,
- nieprawidłowe nawyki żywieniowe
Częste i efektywne karmienie i odpowiedni odpoczynek to równie ważne, co dieta, elementy wspierania laktacji. Nawet najlepsze odżywianie nie zastąpi regularnego opróżniania piersi, które stymuluje produkcję mleka.
Podstawową zasadą kobiety karmiącej piersią powinno być przestrzeganie zasad zbilansowanej diety, aby zapewnić organizmowi odpowiednią ilość składników odżywczych i płynów. Jeśli masz wątpliwości lub problemy z laktacją, nie wahaj się szukać wsparcia. Najlepiej skonsultuj się z certyfikowanym doradcą laktacyjnym (CDL) lub lekarzem. W uzasadnionych przypadkach mogą oni zalecić sięgnięcie po preparaty ze słodem jęczmiennym lub inne bezpieczne galaktogogi.
Nawilża śluzówkę nosową.
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Krople enzymatyczne z laktazą kwaśną i neutralną.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Bibliografia
Bzikowska-Jura, A., Żukowska-Rubik, M., Wesołowska, A., Pawlus, B., Rachtan-Janicka, J., Borszewska-Kornacka, K. M., & Wielgoś, M. (2023). Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji–aktualizacja. Standardy Medyczne Pediatria, 20(3).
Brodribb, W., & Academy of Breastfeeding Medicine. (2018). ABM Clinical Protocol# 9: Use of galactogogues in initiating or augmenting maternal milk production, second revision 2018. Breastfeeding Medicine, 13(5), 307-314.
Rychlik E., Stoś K., Woźniak A., Mojska H. Normy żywienia dla populacji Polski. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy, 2024, https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2025/01/Normy-zywienia-dla-populacji-Polski.pdf
Jachimowicz-Rogowska, K., Winiarska-Mieczan, A., Chmielowiec-Korzeniowska, A., Tymczyna, L., Czernecki, T., Banach, M., Potrzebski, D. (2023). Effect of β-glucans on human health. Przemysł Chemiczny, 102(3), 277-286.