Emolienty to jedne z najstarszych składników wykorzystywanych do pielęgnacji – stosowano je już w starożytnych Chinach, Egipcie czy Grecji. Obecnie ich właściwości są szeroko wykorzystywane zarówno do profilaktyki i leczenia różnych schorzeń skórnych, jak i do pielęgnacji skóry zdrowej. Dowiedz się więcej na temat emolientów: czym są i kiedy warto je stosować u malucha?
- Emolienty to dermokosmetyki o działaniu nawilżającym i natłuszczającym, które poprawiają uwodnienie skóry, dzięki czemu redukują dolegliwości spowodowane jej nadmierną suchością.
- Regularne stosowanie emolientów może złagodzić przebieg różnych chorób skóry, takich jak łuszczyca, egzema, alergia kontaktowa czy atopowe zapalenie skóry (AZS).
- Emolienty mogą być stosowane również na zdrową skórę, która u noworodków jest szczególnie delikatna, przez co wymaga starannej pielęgnacji.
Czym są i jak działają emolienty?
Mianem emolientów nazywamy obecnie nie tylko składniki aktywne o określonym sposobie działania, ale także całą grupę zawierających je dermokosmetyków. Ich działanie opiera się na natłuszczaniu skóry, dzięki czemu na jej powierzchni powstaje warstwa okluzyjna, która zapobiega utracie wody, a tym samym poprawia nawilżenie. Dodatkowo tworzy ona na naskórku barierę ochronną przed szkodliwymi czynnikami, np. promieniowaniem UV. Efekty, jakie możesz uzyskać dzięki zastosowaniu emolientów, obejmują:
- złagodzenie podrażnień i zaczerwienienia,
- redukcję świądu,
- silne nawilżenie skóry,
- uszczelnienie bariery naskórkowej,
- poprawę komfortu,
- wzmocnienie naturalnej bariery hydrolipidowej skóry.
Skład emolientów musi być prosty i przejrzysty, bez zbędnych substancji zapachowych czy alkoholu. Preparaty te są dedykowane skórze wrażliwej, podrażnionej i skłonnej do reakcji uczuleniowych, dlatego szczególny nacisk kładzie się na ich bezpieczeństwo.
W składzie emolientów znajdziesz więc przede wszystkim substancje natłuszczające, np. masło shea, olej ze słodkich migdałów czy z nasion lnu, a także nawilżające, takie jak mocznik, gliceryna czy arginina. Ponadto nowoczesne preparaty są wzbogacone o dodatkowe substancje aktywne, które wywierają korzystny wpływ na skórę. To tzw. emolienty plus, które mogą zawierać m.in.:
- prebiotyki, np. alfa-glukan, inulina – stanowią pożywkę dla bakterii tworzących naturalny mikrobiom skóry człowieka, który pełni funkcje ochronne przed patogenami z zewnątrz. Dzięki temu wspierają odporność i przyczyniają się do łagodzenia podrażnień,
- ektoinę – to substancja naturalna, która zabezpiecza struktury komórkowe przed szkodliwymi czynnikami, np. promieniowaniem UV, ponadto działa silnie nawilżająco i wykazuje właściwości przeciwzapalne,
- witaminy, np. niacynamid (witamina B3), pantenol (prowitamina B5) – odżywiają i nawilżają skórę, a także zmniejszają podrażnienia i wspomagają regenerację naskórka.
Kiedy warto stosować emolienty u noworodków?
Skóra noworodka jest niedojrzała, przez co wyjątkowo delikatna i cienka. To sprawia, że wymaga szczególnej troski już od pierwszych dni życia. Choć stosowanie emolientów nie jest konieczne u każdego dziecka, w wielu przypadkach może przynieść istotne korzyści.
Po porodzie skóra noworodka stopniowo przystosowuje się do nowych warunków, przez co czasami u malucha pojawiają się szorstkie, zaczerwienione, łuszczące się zmiany. Nie zawsze oznaczają one chorobę, jednak mimo to dziecko może odczuwać dyskomfort. Dlatego warto niezwłocznie wprowadzić emolient, który złagodzi te dolegliwości i zapobiegnie ich dalszemu zaostrzeniu.
Jednak preparaty te są stosowane przede wszystkim w przebiegu różnych chorób skóry (dermatoz):
- egzemy,
- łuszczycy,
- alergii kontaktowej,
- atopowego zapalenia skóry.
Emolienty wspomagają ich leczenie i zmniejszają odczuwane objawy, a aplikowane profilaktycznie mogą zapobiec pogłębieniu schorzenia. Ponadto są one polecane do codziennej pielęgnacji skóry suchej, wrażliwej czy podrażnionej, ponieważ wspierają jej prawidłowe funkcjonowanie, łagodzą podrażnienia i wzmacniają naturalną barierę hydrolipidową. Stosowanie emolientów jest wskazane zwłaszcza u maluchów, które są obciążone ryzykiem rozwoju dermatoz – regularne nawilżanie i zabezpieczanie skóry może im zapobiec.
Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami używanie emolientów jest podstawą terapii AZS. Mogą być one stosowane w monoterapii (jako jedyne leczenie) lub w połączeniu z terapią miejscową bądź ogólnoustrojową. Emolienty nie tylko niwelują widoczny efekt suchości, lecz także uczestniczą w odbudowie bariery naskórkowej oraz w procesie leczenia. Ponadto ich regularne stosowanie może wydłużać okresy remisji choroby i zmniejszać całkowite zużycie mGKS [miejscowych glikokortykosteroidów]1.
Jak prawidłowo stosować emolienty w codziennej pielęgnacji niemowlaka?
Pierwszym, bardzo ważnym krokiem, jest wybór właściwego emolientu dla noworodka. Dobrej jakości dermokosmetyk musi być testowany dermatologicznie, a także bezpieczny do stosowania u maluchów od 1. dnia życia.
Emolienty aplikuje się 1-3 razy dziennie, a częstotliwość zależy od stanu skóry. W przypadku standardowej pielęgnacji aplikacja raz na dobę może być wystarczająca, jednak jeśli masz do czynienia z dermatozą, np. atopowym zapaleniem skóry, to produkt powinien być nakładany częściej.
Jak prawidłowo stosować emolienty?
- Aplikuj kosmetyk na oczyszczoną skórę, delikatnie rozprowadzając go okrężnymi ruchami.
- Nie wcieraj go zbyt mocno – wystarczy delikatnie wmasować lub wklepać preparat.
- Najlepszy moment na zastosowanie emolientu to 3-4 minuty po kąpieli, gdy skóra jest nie w pełni wysuszona – to pozwala „zamknąć” wilgoć w naskórku i wzmocnić efekt nawilżenia.
Nie musisz aplikować bardzo dużych ilości preparatu. Ważne, aby cienką warstwą pokryć całą wymaganą powierzchnię skóry. Zbyt gruba warstwa może prowadzić do uczucia lepkości i dyskomfortu, co zniechęci dziecko i utrudni nakładanie kosmetyku w przyszłości. Pamiętaj, że emolienty działają najlepiej, gdy są stosowane systematycznie.
Każda skóra jest inna, dlatego dobór odpowiedniego dermokosmetyku oraz częstotliwość jego stosowania powinny być dopasowane do indywidualnych potrzeb dziecka. W razie wątpliwości zawsze warto skonsultować się z pediatrą lub dermatologiem dziecięcym.
Nawilża śluzówkę nosową.
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Krople enzymatyczne z laktazą kwaśną i neutralną.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
1. Sroka-Tomaszewska, J., Trzeciak, M., Emolienty plus – czy to tylko moda na „plus”?, Dermatologia po Dyplomie, 2023/06.
Casale, M., Moffa, A., Carbone, S., Fraccaroli, F., Costantino, A., Sabatino, L., … & Rinaldi, V. (2019). Topical Ectoine: a promising molecule in the upper airways inflammation – a systematic review. BioMed Research International, 2019.
Tuszyński P. K. (red.), Pediatria okiem farmaceuty. Tom I, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2021.
Sybilski, A. J. (2012). Skóra – najważniejszy narząd naszego ciała. dbajmy o nią!. Pediatria i medycyna rodzinna, 8(4): 375-379.