To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Mówi się, że katar nieleczony trwa siedem dni, a leczony tydzień, ale to powiedzenie dotyczy dorosłych z rozwiniętym układem odpornościowym. U najmłodszych katar potrafi utrzymywać się zdecydowanie dłużej i nie należy go ignorować. Szczególnie wtedy, gdy dotyczy maluchów, które nie potrafią jeszcze samodzielnie wydmuchać noska. Dlaczego? Upośledzenie drożności jamy nosowej zaburza jej podstawowe funkcje i może się przyczyniać do dalszego rozprzestrzeniania infekcji.
Funkcje jamy nosowej
Jama nosowa wyściela błona śluzowa, która odpowiada za ogrzewanie, oczyszczanie i nawilżanie wdychanego powietrza. Dzięki niej zanieczyszczenia takie jak kurz, pył i drobnoustroje nie przedostają się do dolnych dróg oddechowych, a powietrze przechodzące dalej ma temperaturę zbliżoną do tej panującej wewnątrz organizmu.
Skąd bierze się katar?
Gdy dochodzi do powstania stanu zapalnego w nosie, błona śluzowa staje się obrzęknięta, przekrwiona i zaczyna produkować więcej wydzieliny. Wydzielina może być płynna albo gęsta, a przy tym mieć różny kolor w zależności od etapu infekcji. Początkowo zazwyczaj katar jest wodnisty i przezroczysty, ale z czasem gęstnieje i przybiera biały lub żółto-zielony odcień. Wynika to m.in. z pojawienia się w wydzielinie złuszczonego nabłonka oddechowego.
W odróżnieniu od kataru wirusowego, katar bakteryjny przeważnie od początku ma żółty albo zielony kolor, dlatego nazywany jest ropnym. Często towarzyszy mu gorączka i inne nasilone objawy.
Uwaga, jeszcze inaczej wygląda katar alergiczny. Ten jest lejący, przezroczysty i uporczywy. Towarzyszą mu charakterystyczne objawy takie jak świąd nosa i napadowe kichanie. Najczęściej powraca w konkretnych okresach w roku lub występuje dosłownie przez cały czas – tak dzieje się np. wtedy, gdy dziecko ma alergię na roztocza. Wymaga konsultacji alergologicznej, wykonania testów i wdrożenia odpowiedniego postępowania.
Upłynnia gęstą i zalegającą wydzielinę. Udrożnia nos i zatoki.
Hipertoniczny spray do nosa z ektoiną.
Spray wspomagający leczenie stanów zapalnych gardła, spowodowanych przez infekcje bakteryjne i wirus...
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania.
Pastylki na gardło z ektoiną przeznaczone do stosowania podczas objawów przeziębienia.
Pastylki do ssania na chrypkę, pieczenie błony śluzowej jamy ustnej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Pierwszy oryginalny syrop z porostu islandzkiego. Skutecznie łagodzi suchy kaszel.
Czym jest higiena nosa dziecka?
W przypadku kataru infekcyjnego kluczowa jest odpowiednia higiena nosa dziecka. Pod tym pojęciem kryje się po prostu usuwanie wydzieliny, czyli udrożnianie dróg oddechowych.
Dlaczego to ważne? Jeśli nos będzie zablokowany, dziecko zacznie oddychać przez usta. W efekcie dojdzie do wysuszenia błony śluzowej gardła i tym samym gardło stanie się bardziej podatne na rozwój infekcji. Jednocześnie jama nosowa nie spełni swoich funkcji.
Poza tym zatkany nos uniemożliwia krążenie powietrza w zatokach, co może spowodować rozwój stanu zapalnego. Gdy pojawia się katar, trzeba zatem zadbać o oczyszczanie i nawilżanie jam nosowych.
Higiena nosa dziecka – jak odciągać katar?
Czym można oczyścić nos u małego dziecka? Na rynku dostępne są trzy rodzaje aspiratorów do usuwania wydzieliny nosowej:
- aspiratory ustne – wykorzystujące siłę wdechu rodzica,
- aspiratory podłączane do odkurzacza – wykorzystujące siłę ssącą odkurzacza,
- aspiratory elektryczne – zasilane na baterie.
Najskuteczniejsze są te podłączane do odkurzacza i wbrew pozorom nie wysysają więcej niż powinny. Pozwalają szybko pozbyć się zalegającej wydzieliny, ale nie sprawdzą się wtedy, gdy dziecko boi się głośnych urządzeń. Poza tym używane nieprawidłowo, np. wkładane zbyt głęboko, mogą uszkadzać śluzówkę.
Aspiratory elektryczne wyglądem przypominają zabawki, mają wbudowane światełka, a czasami także wygrywają melodyjki. Trzeba jednak pamiętać, że siła ich ssania jest stosunkowo niewielka, więc nie nadają się do oczyszczania nosa z gęstego kataru.
Jeśli chodzi o aspiratory ustne, ich skuteczność zależy od rodzica. Nie hałasują, są bezpieczne i można ich używać np. w podróży, ale nie każdy chce z nich korzystać z uwagi na kwestie higieniczne.
Bez względu na to, którego rodzaju aspiratora się używa, trzeba pamiętać o nawilżeniu noska przed i po odciąganiu wydzieliny. W tym celu wykorzystuje się spreje z wodą morską albo inhalacje z soli fizjologicznej z dodatkiem ektoiny lub kwasu hialuronowego.
Ważne również, żeby dziecko w trakcie używania aspiratora miało otwarte usta – dzięki temu ciśnienie samoistnie się wyrówna.
W przypadku starszych dzieci oczyszczanie polega na regularnym wydmuchiwaniu wydzieliny. Jeśli pojawią się podrażnienia na skórze wokół nosa, warto je smarować maściami lub żelami zawierającymi ektoinę i D-pantenol, żeby wspomagać jej regenerację.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Katar u dziecka – inhalacje i nebulizacje
Higiena nosa dziecka podczas infekcji polega również na inhalacjach. Najłatwiej wykonać inhalacje przy użyciu nebulizatora, który zamienia płynny roztwór w aerozol. Niewielkie cząsteczki aerozolu trafiają wówczas jednocześnie do górnych i dolnych dróg oddechowych.
Co stosować do nebulizacji? Izotoniczny roztwór chlorku sodu o stężeniu 0,9% NaCl, np. NEBU-dose ISOTONIC. Nadaje się do codziennej higieny, nawilża i ułatwia oczyszczanie noska z wydzieliny.
Poza solą izotoniczną dostępne są również roztwory hipertoniczne. Sól hipertoniczna o wyższym stężeniu NaCl (1,5% lub 3%) jest skuteczna w przypadku gęstego kataru. Rozrzedza wydzielinę i udrożnia nos. Wykorzystuje się ją również do wspomagania odkrztuszania, np. przy zapaleniu oskrzeli. W związku z tym nie powinno się jej stosować przed snem.
Krople i spreje na katar dla dzieci
A co, jeśli nie inhalacje? Nawilżająco na błonę śluzową nosa działają również roztwory soli morskiej w spreju. Mogą być stosowane u najmłodszych od 1. miesiąca życia. Są bezpieczne i przeznaczone do codziennego użytku. Chronią nosek przed wysychaniem, a jednocześnie go oczyszczają.
Niektóre preparaty zawierają wodę morską i ektoinę. Ektoina to substancja pochodzenia naturalnego, która ma zdolność do wiązania cząsteczek wody, przez co ułatwia tworzenie warstwy wodnej na powierzchni śluzówki, przywracając jej nawilżenie.
Regenerująco na błonę śluzową działają również spreje z nanokoloidem srebra i nanokoloidem miedzi.
Ponadto na rynku dostępna jest sól fizjologiczna i hipertoniczna w spreju. Sól fizjologiczną z dodatkiem ektoiny, np. Solik, stosuje się do wspomagania leczenia objawów zespołu suchego nosa. Skutecznie nawilża suchą i podrażnioną śluzówkę. Może być używana od 1. miesiąca życia.
Sól hipertoniczną z n-acetylocysteiną, np. Muconasin, wykorzystuje się w celu upłynnienia i ułatwienia mechanicznego usunięcia gęstej, lepkiej wydzieliny. Łagodzi objawy i przebieg ostrych, podostrych oraz przewlekłych stanów zapalnych górnych dróg oddechowych. Nie powinna być stosowana u dzieci poniżej 2. roku życia.
Na katar można użyć również Ectorhin, który bardzo dobrze udrażnia zatkany nos, a co najważniejsze nie ma potencjału uzależniającego.
Poza tym w aptekach bez recepty da się kupić krople do nosa zawierające ksylometazolinę lub oksymetazolinę. Te substancje obkurczają naczynia krwionośne i dzięki temu zmniejszają obrzęk oraz produkcję wydzieliny. Są skuteczne zarówno w przypadku lejącego, jak i gęstego kataru. Trzeba jednak pamiętać, że stosuje się je przez maksymalnie 5 do 7 dni, bo dłuższe podawanie może spowodować polekowe zapalenie błony śluzowej i trwałe uszkodzenie śluzówki. Ponadto, stężenie substancji leczniczej powinno być dopasowane do wieku dziecka.
Jak ułatwić oddychanie dziecku z katarem?
Co jeszcze można zrobić, żeby ułatwić oddychanie dziecku z katarem? Zadbać o właściwe nawilżenie powietrza i odpowiednią temperaturę w pomieszczeniach, w których przebywa. Najlepiej, gdy wilgotność mieści się w przedziale od 40 do 60%, a temperatura nie jest wyższa niż 22 stopnie Celsjusza. Dlaczego to ważne? Ponieważ suche powietrze przyspiesza wysychanie śluzówki.
Warto też zapewnić odpowiednie warunki podczas snu, np. włożyć pod materac specjalny klin, który powoduje, że główka znajduje się nieco wyżej niż tułów. Dzięki temu wydzielina nie spływa bezpośrednio do gardła i dziecku łatwiej się oddycha.
Innym sposobem na udrożnienie nosa szczególnie w nocy jest zastosowanie naturalnej aromaterapii – jednorazowo i w niewielkich ilościach. Skuteczne są zarówno olejki, np. eukaliptusowy, tymiankowy czy kamforowy wylane na gazik lub dodane do nawilżacza powietrza, jak i rozgnieciony czosnek ułożony na talerzyku w pobliżu łóżka. Można również zastosować połączenie olejków z czosnkiem.
Jeśli nie chce się przygotowywać własnych mieszanek, na rynku dostępne są gotowe plasterki na katar, które przykleja się na ubranie malucha.
Higiena nosa dziecka – co może doprowadzić do powikłań?
Higiena nosa dziecka podczas infekcji jest bardzo ważna. Co do tego nie ma wątpliwości. Jednak żeby nie doprowadzić do powikłań, należy uważać zarówno w trakcie odciągania wydzieliny, jak i stosowania kropli.
Odciągania z użyciem aspiratora podłączonego do odkurzacza nie powinno się przeprowadzać na siłę, bo dziecku, które się wyrywa i próbuje uciec, można niechcący uszkodzić błonę śluzową w nosie. Uszkodzenie błony wywołuje również zbyt długie i intensywne usuwanie kataru.
Uwaga także na krople z ksylometazoliną i oksymetazoliną. Zgodnie z tym, co pojawiło się wcześniej, jeśli będzie się ich używało powyżej 7 dni, można doprowadzić do trwałego uszkodzenia śluzówki.
Podsumowując, katar u dziecka to uciążliwa dolegliwość, której nie należy lekceważyć. Żeby ułatwić maluchowi oddychanie, warto nie tylko oczyszczać nosek z wydzieliny, lecz także zadbać o odpowiednie nawilżenie. W tym celu można stosować nebulizacje i spreje zawierające wodę morską, ektoinę oraz inne substancje wspomagające regenerację błony śluzowej.
Uwolnij się
Upłynnia gęstą i zalegającą wydzielinę. Udrożnia nos i zatoki.
Ampułki do inhalacji rozrzedzające zalegającą wydzielinę.
Pierwszy preparat z fukoidanem, który wspomaga pracę zatok.
Zestaw do płukania nosa i zatok.
Bibliografia
- Lachowicz M., Co warto wiedzieć o ektoinie?, „Aptekarz Polski”, 2019, nr 157.
- Goraj W., Stępniewska Z., Szafranek-Nakonieczna A., Biosynthesis and the possibility of using ectoine and hydroxyectoine in health care, „Postępy mikrobiologii”, 2019, 58:3, s. 339–349.
- Gotlib T., Smoliński B., Szczęsnowicz-Dąbrowska P., Fizjologia oddychania przez nos i jej implikacje kliniczne, „Alergia”, 2002, 2(13).
- Nieżyt nosa i zatok przynosowych [w:] Interna Szczeklika. Mały podręcznik, Kraków 2020.
- Mielcarek-Kuchta D., Leszczyńska M., Nieżyty nosa, „Przewodnik Lekarza”, 2003, s. 103–109.