To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Nosek noworodka – co warto wiedzieć?
Aby zrozumieć, jak ważny dla noworodka jest czysty i drożny nos, musisz zdać sobie sprawę, że do pierwszego roku życia, dziecko nie potrafi oddychać przez buzię. Wdycha powietrze tylko przez nos. Jego niedrożność oznacza dla dziecka duży dyskomfort, a co gorsza, niesie ryzyko wystąpienia zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (SSID).
Dowiedz się więcej: Nagła śmierć łóżeczkowa – przyczyny, zapobieganie, jak zwiększyć bezpieczeństwo naszego dziecka?
Wróćmy do fizjologii. Nos służy do ogrzewania, nawilżania i oczyszczania wdychanego powietrza, które dalej przedostaje się do płuc. Błona śluzowa nosa wyposażona w specjalny mechanizm śluzowo-rzęskowy działa jak najwyższej klasy filtr powietrza z funkcją grzewczą. Powietrze, które wędruje do płuc jest więc w ponad 95% oczyszczone z pyłków i zanieczyszczeń, a przy tym ogrzane. Dzięki temu płuca chronione są przed niską temperaturą oraz chorobotwórczymi drobnoustrojami. Oczywiście nie możemy zapominać o drugiej, niezwykle ważnej, funkcji nosa, czyli wąchaniu. To dzięki zmysłowi węchu maluszki czują i rozróżniają zapachy, w tym zapach mamy i taty.
Przyczyny zatkanego nosa. Co osłabia funkcjonowanie nosa u noworodka?
Nie ulega wątpliwości, że drożność nosa jest niezwykle ważna dla dobrostanu całego organizmu dziecka. Niestety istnieje wiele czynników, które negatywnie wpływają na układ oddechowy noworodka. To m.in.:
- zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura otoczenia,
- zanieczyszczenia powietrza,
- zbyt niska wilgotność powietrza,
- dym tytoniowy,
- wirusy i bakterie,
- nieprawidłowa budowa anatomiczna nosa,
- alergie.
Na szczęście, na większość z nich mamy wpływ. Opieka nad noworodkiem wymaga od rodziców pozbycia się szkodliwych nawyków (np. palenia papierosów), które mogłyby działać na niekorzyść maleństwa. Musimy pamiętać że opieka nad noworodkiem to nie tylko karmienie i zmiana pieluszki, ale też odpowiednia pielęgnacja, higiena nosa, a także zapewnienie dziecku zdrowego i bezpiecznego otoczenia.
Sposoby na zatkany nos noworodka
Istnieje wiele sposobów, które zapewniają maleństwu komfort oddychania. Do higieny małego noska można zastosować ampułki soli fizjologicznej, czy to wlewając kilka kropli do każdej dziurki, czy to wykonując inhalacje. Dzieciom od 1. miesiąca życia zaleca się też wodę morską w sprayu. Takie preparaty można dostać bez problemu w aptece lub drogerii. Są łatwe w aplikacji, mają bezpieczny, krótki skład i pomagają oczyścić zatkany nosek dziecka. Wybierając je, warto kierować się przede wszystkim informacjami na etykiecie produktu. Dobrze też wziąć pod uwagę siłę, z jaką podczas nacisku uwalniany jest spray.
Innym sposobem na zatkany nos u noworodka jest wkropienie do otworów nosowych dziecka kilku kropel mleka matki. To z pewnością najbezpieczniejszy sposób na katar u maluszka. Kobiecy pokarm zawiera mnóstwo cennych substancji, jak np. leukocyty, laktoferyna, immunoglobuliny, które są ważnymi składnikami odporności. Mleko mamy ma moc, choć jego zastosowanie off label (inne niż żywienie) z pewnością budzi kontrowersje. Nie każda kobieta będzie chciała z tego skorzystać. Na szczęście ma do wykorzystania także inne sposoby – spraye z wodą morską, aspiratory do odciągania wydzieliny, inhalatory…
Oczyszczanie nosa solą fizjologiczną
Higiena nosa noworodka powinna być wykonywana regularnie, co najmniej raz dziennie. Przed rozpoczęciem zabiegu koniecznie myjemy ręce, aby nie narażać maluszka na ewentualny kontakt z zanieczyszczeniami z naszych dłoni. Następnie kładziemy dziecko (na pleckach) na stabilnym podłożu i aplikujemy wybrany preparat.
- Jeśli jest to sól fizjologiczna w ampułkach, jej końcówkę delikatnie przykładamy do otworu nosowego i ostrożnie naciskamy. Po wprowadzeniu kilku kropli tę samą czynność powtarzamy w drugim otworze nosowym. Po zabiegu bierzemy maluszka na ręce, aby pozbyć się z nozdrzy nadmiaru płynu. Na koniec wycieramy zmoczoną skórę dziecka.
Warto zauważyć że chociaż roztwory soli fizjologicznej w ampułkach nadają się zarówno do higieny nosa i oczyszczania oczu noworodka, jedną ampułkę stosujemy do jednej z tych czynności. Po otwarciu trzeba ją wyrzucić, gdyż jej przechowywanie niesie ryzyko zanieczyszczenia mikrobiologicznego.
Inhalacje dla noworodka
Sól fizjologiczną można podać maleństwu także drogą nebulizacji (inhalacji). Takie zabiegi zalecane są zwłaszcza przy poważniejszych infekcjach czy alergiach, ale mogą być też uzupełnieniem codziennej pielęgnacji małych nosów. Ważne, aby przed pierwszą inhalacją niemowlaka, porozmawiać o tym z lekarzem, który potwierdzi, że nie ma przeciwwskazań i podpowie, jak wykonać zabieg.
- Jeśli chcemy wykonać inhalację u niemowlaka, przygotujmy inhalator (nebulizator), weźmy dziecko na ręce, układając je na przed swoim ramieniu w pozycji nieco spionizowanej – lepiej nie inhalować maluszka leżącego na płasko, bo przez to zabieg jest mniej skuteczny. Przykładamy maseczkę do buzi dziecka i czekamy kilka minut. Podczas inhalacji dziecko nie powinno płakać, może spać.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Spray na zatkany nos
U dzieci powyżej 1. miesiąca życia zalecane się łatwe w aplikacji spraye. Jednym z nich jest Ectimer z wodą morską i ektoiną, który nawilża błonę śluzową nosa i zapobiega wnikaniu wirusów.
- Jeśli chcemy zastosować spray do nosa, delikatnie wprowadzamy końcówkę do jednego otworu nosowego, naciskamy aplikator, uwalniając spray. Gdy nadmiar płynu wypłynie z nozdrzy, wycieramy go chusteczką.
Pamiętajmy, że ze względów higienicznych jeden preparat powinien być stosowany u jednej osoby. Jeśli potrzebuje go mama lub rodzeństwo i noworodek, każdy powinien mieć swój własny, odpowiednio podpisany spray.
Zakrapianie noska mlekiem matki
Można to zrobić na kilka sposobów. Bezpośrednio z piersi – kierując strumień mleka do noska dziecka lub wyciskając na brodawkę kilka kropli i dopiero wprowadzając do noska dziecka. Można też ściągnąć pokarm laktatorem lub ręcznie do czystego naczynia i z pomocą strzykawki wkropić mleko do małego noska.
Opieka nad noworodkiem – jak zapewnić bezpieczną przestrzeń?
Higiena nosa to priorytetowy element pielęgnacji noworodka. Musimy jednak pamiętać też o tym, aby zapewnić dziecku odpowiednie warunki, będące podstawą bezpieczeństwa. Żeby uniknąć infekcji i pogorszenia kondycji nosa noworodka, musimy zadbać o takie aspekty jak:
- optymalne nawilżenie powietrza w pokoju dziecka,
- regularne wietrzenie pokoju, w którym przebywa niemowlę,
- odpowiednie ubranie dziecka – dopasowane do temperatury otoczenia,
- usunięcie z łóżeczka wszelkich poduszek, otulaczy, niosących ryzyko uduszenia.
Problemy z noskiem noworodka
Higiena nosa jest ważna pod kątem profilaktyki, jednak staje się jeszcze ważniejsza w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych. Jak już wcześniej wspomniano, dziecko do pierwszego roku życia oddycha tylko nosem. Oznacza to, że w przypadku kataru u noworodka, może pojawić się problem z oddychaniem, a co za tym ryzyko groźniejszych powikłań, łącznie z SSID.
Katar u noworodka może pojawić się tak naprawdę z dnia na dzień. Infekcje u niemowląt rozwijają się czasami z godziny na godzinę. Pierwsze symptomy, które mogą wskazywać na niedrożność nosa, to na przykład problem z jedzeniem. Dziecko podczas ssania piersi czy butelki często się odrywa, płacze odkręca głowę, może to świadczyć o tym, że nos noworodka jest zatkany. Innym objawem jest tak zwana sapka niemowlęca.
Sapka niemowlęca – co to takiego?
Sapka niemowlęca to niedrożność nosa u noworodków i niemowląt, której towarzyszy szczególna męczliwość w trakcie karmienia. Co ciekawe, zwykle nie zauważymy wtedy wycieku wydzieliny z nosa. Nos noworodka z sapką jest zatkany a podczas wdechu i wydechu możemy usłyszeć charakterystyczny dźwięk przypominający furczenie.
Sapka niemowlęca najczęściej spowodowana jest przez obrzęk błony śluzowej nosa, może też być następstwem nieprawidłowej pielęgnacji nosa. Leczenie sapki polega przede wszystkim na wyeliminowaniu wszystkich potencjalnych przyczyn, takich jak zbyt suche powietrze, nieodpowiednia temperatura, nieodpowiednia higiena nosa. Jeżeli mimo tego sapka nie ustąpi, trzeba niezwłocznie skonsultować to z pediatrą, ponieważ sapka niemowlęca może być też jednym z objawów alergii pokarmowej.
Może zainteresować Cię także: Sapka niemowlęca – co to takiego, jak pomóc maluchowi?
Gotlib T, Smoliński B, Szczęsnowicz-Dąbrowska P. Fizjologia oddychania przez nos i jej implikacje kliniczne. Alergia. 2002;2(13)