Co wpływa na koncentrację i pamięć u dzieci?
Koncentracja uwagi i pamięć to procesy poznawcze, na które wpływa ogromna liczba bodźców. Zdolność skupienia na jednej rzeczy, czyli świadomego kierowania swoich myśli i spostrzeżeń w jednym kierunku pomaga dzieciom wykonywać tysiące małych i dużych zadań w ciągu dnia. Dzięki niej pociecha potrafi wytrwać, nawet w monotonnych zadaniach, skupić się na zabawie czy zabrać swoje rzeczy z klasy po zakończeniu lekcji.
Dzięki zdolności zapamiętywania dziecko rozumie, np. jakie rzeczy należą do niego, zna harmonogram dnia, wie, że rodzice będą na niego czekać po szkole. Pamięć pozwala przechowywać ważne wspomnienia i zapamiętywać rzeczy do zrobienia lub przeniesienia na kolejny dzień.
We współczesnym świecie, gdzie dostęp do smartfonów oraz tabletów czy komputerów jest bardzo łatwy, powstaje niebezpieczeństwo znacznego rozproszenia uwagi. Atrakcyjne gry, aplikacje bombardujące powiadomieniami, wielość dostępnych treści dla dzieci, może być przytłaczający. Warto pokazywać dziecku na swoim przykładzie, jak rozsądnie korzystać z technologii, aby była sprzymierzeńcem, a nie wrogiem.
Przeczytaj także: Telefony komórkowe w szkole – zagrożenie czy szansa?
Na pamięć i koncentrację uwagi wpływa stres, nadmiar obowiązków i zadań do zrobienia oraz presja, z jaką może spotkać się dziecko w szkole oraz domu. Zbyt duże wymagania, praca w napięciu i obawie przed złą oceną lub karą, nie służą efektywnej nauce ani zapamiętywaniu ważnych rzeczy.
Warto zwrócić uwagę na styl życia, jaki prowadzi dziecko oraz cała rodzina – niezdrowa dieta, brak ruchu oraz brak możliwości rozładowania napięcia negatywnie wpływają na zdolności umysłowe dziecka. Dlatego regularna aktywność fizyczna oraz zbilansowana dieta jest bardzo dużym wsparciem w rozwijaniu zdolności dzieci.
Trudności w rodzinie np. choroba czy śmierć bliskiej osoby, a także kłótnie, sepraracja i rozwód rodziców mogą powodować trudności z koncentracją i zapamiętywaniem u dzieci. Warto wtedy okazać wiele zrozumienia i empatii dziecku, porozmawiać o przeżywanych emocjach oraz wspólnie ustalić najlepsze sposoby wsparcia malucha.
Zapewnienie dziecku przewidywanego, stabilnego środowiska, ze znaną strukturą dnia bardzo pomaga w rozwoju koncentracji uwagi oraz pamięci u dzieci. Poczucie bezpieczeństwa, przewidywalności obniża napięcie u dzieci i pozwala przerzucić swoją energię na efektywną naukę i świetną zabawę.
Jak wspierać pamięć i koncentrację u dziecka?
1. Ogranicz bodźce – wyłączenie telewizora na czas zabawy, wyciszanie powiadomień w telefonie i skupienie uwagi na dziecku, pokazuje mu, że można bawić się razem przez dłuższy czas bez przerywania i irytujących rozpraszaczy.
2. Konkretny czas i konkretne zadanie – umówienie się z dzieckiem np. na zebranie zabawek do żółtego pudełka przed obiadem, jest bardziej konkretną sytuacją, niż polecenie „posprzątaj pokój”. Dzięki jasnej i klarownej informacji pokazujesz dziecku, na czym ma się skupić i ile ma na to czasu. To pozwoli łatwiej ignorować rozpraszające bodźce i skoncentrować się na zadaniu.
3. Gry planszowe, łamigłówki, zagadki, puzzle – wspólny czas poświęcony na odkrywanie zwierzątek w memory, szukanie skarbów w grze planszowej czy rozwiązywaniu zagadek o świecie zaprocentuje wzmocnieniem koncentracji uwagi oraz pamięci. Gry nie tylko przyciągają uwagę dziecka, ale również rodzica więc tak spędzony czas będzie atrakcyjny dla obu stron. Dostosuj gry do wieku dziecka, wytłumacz mu zasady lub ustalcie je wspólnie. Możecie wykorzystywać grę na różne sposoby, nie tylko w taki sposób, jaki jest wytłumaczony w instrukcji.
4. Zabawy w chowanie przedmiotów „poszukiwanie skarbów” – wybierzcie wspólnie różne przedmioty, które dziecko zna, ustalcie ich liczbę np. 3. Następnie ukryj przedmioty w pokoju i zachęć dziecko do poszukiwań każdej kolejnej rzeczy.
5. Kolorowanki, malowanie, szlaczki – wspólne rysowanie to świetna zabawa. Wykorzystajcie kredki, farby, domowe farby i stwórzcie wspólny obraz. Kolorowanki oraz szlaczki są dobrą zabawą na wyciszenie i zachęcenie dziecka do utrzymania uwagi na jednej aktywności.
6. Wspólne czytanie i opowiadanie historii – stwórzcie swój rytuał czytania książek przed snem lub w sobotnie popołudnia. Wybierajcie lekturę, szykujcie miejsce i cieszcie się swoim towarzystwem. Następnie porozmawiaj z dzieckiem, co zapamiętało z historii, co mu się najbardziej podobało. Stwórzcie alternatywne zakończenie dla bajki.
7. Wzory – możecie wykorzystać koraliki, zabawki, klocki, kartki i kredki do układania i odwzorowania wzorów i kolejności. Wspólna zabawa, która ma ogromną ilość wariantów, do gustu przypadnie przedszkolakom i dzieciom w pierwszych klasach podstawówki.
8. Rymowanki i wierszyki – słuchanie i uczenie się rymowanych opowieści bardzo podoba się dzieciom ze względu na swoją rytmiczność, zabawny wydźwięk. Dzięki temu ćwiczą swoją pamięć oraz umiejętności odtwarzania usłyszanych informacji.
9. Zabawa „czego brakuje?” – w pudełku lub na dywanie przed dzieckiem rozłóż 3 zabawki (im dziecko starsze, tym możesz dokładać większą liczbę zabawek), nazwij je, pokaż palcem i zabierz jedną z nich. Zachęć dziecko do powiedzenia, jakiej zabawki brakuje.
Koncentrację uwagi i pamięć może ćwiczyć i wzmacniać z dzieckiem w codziennych zabawa, ale także czynnościach domowych, takich jak gotowanie, dbanie o wspólną przestrzeń czy robienie prania. Zapamiętywanie sekwencji czynności, skupienie na zadaniu oraz nauka ważnych domowych zadań jest naturalna, kiedy dziecko towarzyszy rodzicowi. Dodatkowo wspólne spędzanie czasu i podejmowanie różnych aktywności zbliża do siebie dziecko i rodzica, wzmacnia więzi oraz pokazuje, że druga osoba jest dla nas ważna.
Może zainteresować Cię również: Obowiązki domowe dla dzieci. Czy twoja pociecha powinna je mieć?
