Prawa niepełnoletniej w ciąży
Wizyty lekarskie, badania i zabiegi w czasie ciąży niepełnoletniej dziewczyny powinny odbywać się w obecności jej przedstawiciela ustawowego, czyli któregoś z rodziców lub opiekuna prawnego.
Wobec osoby małoletniej – lekarz może bowiem przeprowadzić badanie lub udzielić jej innych świadczeń zdrowotnych za zgodą jej przedstawiciela ustawowego. W przypadku niepełnoletniej przyszłej mamy, która ukończyła 16. rok życia – na przeprowadzenie badań i udzielenie innych świadczeń zdrowotnych wymagana jest ponadto jej zgoda.
Jedynymi wyjątkami od zasady dotyczącej obowiązku wyrażenia zgody na badania i inne zabiegi osoby niepełnoletniej, która nie wymaga niezwłocznej pomocy lekarskiej (wówczas obowiązują jeszcze inne zasady), przez jej przedstawiciela ustawowego, są:
1) nieposiadanie przez nią przedstawiciela ustawowego lub brak możliwości porozumienia z nim – wówczas konieczne jest uzyskanie zezwolenia sądu opiekuńczego na przeprowadzenie badania lub zabieg,
2) wystąpienie potrzeby przeprowadzenia badania lub wykonania zabiegu – wówczas możliwe jest wyrażenie na nie zgody przez jej opiekuna faktycznego (którym może być np. pełnoletni partner przyszłej młodej mamy, jeżeli sprawuje nad nią stałą opiekę, której wymaga ona ze względu na swój wiek).
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Roztwór doustny do wspomagania leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego
Dla zdrowia układu moczowego.
Udzielenie zgody na badania i zabiegi medyczne w czasie ciąży przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego niepełnoletniej dziewczyny, jak również przez nią samą (jeżeli ukończyła 16 rok życia) – nie wymaga obligatoryjnie zachowania formy pisemnej. Zgoda ta może być również wyrażona ustnie (np. podczas wizyty lekarskiej) albo nawet poprzez takie zachowanie, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazywać będzie na wolę poddania pacjentki (lub poddania się przez nią) proponowanym przez lekarza czynnościom medycznym.
Podobnie, sytuacja przedstawia się w zakresie prawa pacjentki do informacji o jej stanie zdrowia (w tym proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, wynikach leczenia oraz rokowaniach), która przysługuje nie tylko jej samej, ale również jej przedstawicielowi ustawowemu.
W przypadku nastolatki, która nie ukończyła jeszcze 16 lat – powyższych informacji lekarz udziela w sposób zawężony, tj. w zakresie i formie potrzebnych do prawidłowego przebiegu procesu diagnostycznego lub terapeutycznego oraz wysłuchuje jej zdania. W sytuacjach zupełnie wyjątkowych natomiast – jeżeli rokowanie byłoby niepomyślne dla pacjentki lub jej nienarodzonego dziecka – lekarz może jeszcze bardziej ograniczyć informację o jej stanie zdrowia, jeżeli według jego oceny, przemawiałoby za tym dobro pacjentki. W takim przypadku – lekarz informuje jednak o jej stanie zdrowia i rokowaniach, obligatoryjnie i w pełnym zakresie, jej przedstawiciela ustawowego.
Na żądanie pacjentki, która ukończyła 16 rok życia – w powyższym przypadku, lekarz ma również obowiązek udzielić jej pełnej informacji.
Lekarz może również udzielić informacji o stanie zdrowia przyszłej mamy innym osobom (np. jej partnerowi, będącemu ojcem dziecka) – do tego wymagana jest jednak zgoda pacjentki, która ukończyła 16 rok życia oraz jej przedstawiciela ustawowego.
Prawa niepełnoletniej w czasie porodu
Do porodu również warto, aby niepełnoletnia przyszła mama udała się ze swoim przedstawicielem ustawowym, którego zgoda, będzie wymagana, w przypadku konieczności podjęcia w czasie porodu interwencji medycznych i przeprowadzenia zabiegów (w tym najważniejsze – ewentualnego zabiegu operacyjnego cesarskiego cięcia). W przypadku pacjentki, która ukończyła 16 rok życia – we wszystkich wskazanych powyżej przypadkach, wymagana będzie oczywiście również jej zgoda.
Jeżeli niepełnoletnia przyszła mama chciałaby udać się do porodu ze swoim partnerem – jej przedstawiciele ustawowi (rodzice lub opiekunowie prawni), mogą udzielić jej partnerowi (o ile jest pełnoletni) pisemnego pełnomocnictwa do wyrażania przez niego zgody, w ich imieniu, na interwencje medyczne i zabiegi przeprowadzane w czasie porodu (w tym zabieg operacyjny cesarskiego cięcia).1 Może to być pełnomocnictwo notarialne, ale nie jest to konieczne. Udzielenie takiego pełnomocnictwa nie oznacza jednak ograniczenia władzy rodzicielskiej wobec niepełnoletniej przyszłej mamy. W związku z powyższym, niezależnie od decyzji pełnomocnika – lekarz i tak, przed podjęciem interwencji medycznej lub wykonaniem zabiegu powinien podjąć próbę porozumienia się z przedstawicielami ustawowymi pacjentki.
W przypadkach niecierpiących zwłoki w czasie porodu, konieczna jest interwencja medyczna lub wykonanie zabiegu (w tym cesarskiego cięcia), ponieważ w przeciwnym wypadku – pacjentce groziłaby utrata życia, ciężkie uszkodzenie ciała lub ciężki rozstrój zdrowia – lekarz może je wykonać bez uprzedniej zgody przedstawiciela ustawowego małoletniej pacjentki. W takim przypadku powinien jednak zasięgnąć na ten temat opinii innego lekarza o tej samej specjalności, dokonać odpowiedniej adnotacji z uzasadnieniem w dokumentacji medycznej pacjentki oraz poinformować o tym fakcie pacjentkę i jej przedstawiciela ustawowego.
Władza rodzicielska wobec dziecka
Nastoletniej mamie nie przysługuje władza rodzicielska nad swoim dzieckiem do czasu osiągnięcia przez nią pełnoletności. Do tego momentu – władzę tę nad dzieckiem może sprawować jego pełnoletni ojciec lub ustanowiony przez sąd opiekuńczy opiekun prawny.
W tym pierwszym przypadku – konieczne jest jednak uznanie ojcostwa przed sądem opiekuńczym lub urzędem stanu cywilnego. Domniemanie ojcostwa, dotyczy bowiem wyłącznie mężczyzny, który jest mężem matki dziecka (co jest niemożliwe, jeżeli dziewczyna nie ma ukończonych 16 lat).
Pełną władzę rodzicielską z mocy prawa młoda mama uzyska wobec swojego dziecka wraz z ukończeniem przez nią 18. roku życia. Wcześniejsze uzyskanie władzy rodzicielskiej wobec swojego dziecka przez niepełnoletnią mamę możliwe jest wyłącznie w przypadku zawarcia przez nią związku małżeńskiego za zgodą sądu rodzinnego – co z mocy prawa uczyniłoby ją osobą pełnoletnią.
Nawilża śluzówkę nosową.
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Krople enzymatyczne z laktazą kwaśną i neutralną.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
1 zob. uchwała SN z dnia 13.05.2015 r., sygn. akt III CZP 19/15
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023, poz. 1610)
Ustawa z dnia 25.02.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2023, poz. 2809)
Ustawa z dnia 5.12.1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz.U. z 2023, poz. 1516)
Ustawa z dnia 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1545)