Dlaczego oparzenia u dzieci mogą być groźne?

Oparzenie się dziecka może mieć bardzo poważne skutki. Im młodsze jest dziecko, tym cieńszą ma skórę, a co za tym idzie – uraz, który u dorosłego może wydać się niegroźny i powierzchowny, u dziecka może skutkować poważnym i głębokim uszkodzeniem tkanek. Specjaliści twierdzą, że oparzenie u dziecka to bardzo ciężka choroba dotycząca całego organizmu, która niejednokrotnie może zagrażać życiu.

Małe dzieci, które chwytają wszystko, co jest pod ręką, parzą się najczęściej gorącymi płynami, oblewając głowę, klatkę piersiową i brzuch – to główne obszary ciała ulegające oparzeniom u dzieci. Najważniejszymi czynnikami rokowniczymi jest powierzchnia i głębokość oparzenia oraz wiek dziecka (im młodsze dziecko, tym rokowanie jest gorsze).

Oparzenia powodują termiczne uszkodzenia skóry, co z kolei upośledza jej funkcje ochronne. W ten sposób skuteczna bariera (w postaci skóry) zostaje utracona, co może być przyczyną powikłań, takich jak hipotermia i infekcja. Znaczenie integralności skóry oznacza, że ​​wszystkie oparzenia z wyjątkiem niewielkich muszą być leczone natychmiast.

Dowiedz się więcej: Stopnie oparzeń skóry – warto wiedzieć

małe dziecko z mamą w kuchni

Jak oszacować głębokość i rozległość oparzenia?

Rozległość oparzenia u małych dzieci (poniżej pierwszego roku życia) oceniamy “regułą piątek”:

·         głowa i szyja z obu stron stanowią 20% powierzchni ciała,

·         kończyny dolnych z obu stron po 10% każda, razem 20%,

·         kończyny górne z obu stron po 10% każda , razem 20%,

·         przednia część tułowia 20%,  tylna część tułowia 20%.

Na każdy kolejny rok życia dziecka należy odjąć 1% z powierzchni głowy i dodać po 0,5% do powierzchni każdej z kończyn dolnych.

Głębokość oparzenia określana jest w stopniach: I°, II°a, II°b, III°, IV°, gdzie:

  • oparzenia powierzchowne to stopnie I (tylko naskórek, objawy: rumień, nieznaczny obrzęk) i IIa (naskórek i wierzchnie warstwy skóry właściwej, objawy: pęcherz wypełniony jasnożółtym płynem, obrzęk, zaczerwienienie);
  • stopnie IIb, III i IV to kolejno powierzchowna martwica, głęboka martwica i zwęglenie.

Jak powinna wyglądać pierwsza pomoc udzielona oparzonemu dziecku?

Pierwszym działaniem podjętym w ramach pierwszej pomocy powinno być chłodzenieobszaru oparzeniawodą w temperaturze ok. 20°Cprzeznie więcej niż 15 minut. Najistotniejsze jest, żeby wykonać tą czynność zaraz po oparzeniu się. W jednym czasie powinno się schładzaćmaksymalnie 10% powierzchni ciała, czyli w przypadku dziecka jest to jedna kończyna lub jedna strona tułowia czy głowy.

Po schłodzeniu rany najlepszym jej zabezpieczeniem jest nałożenie opatrunku hydrożelowego, który ma właściwości przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, chłodzące i co najważniejsze – nie przywiera do rany. Transportując dziecko do szpitala, należy zabezpieczyć ranę jałową gazą lub ewentualnie czystym, wilgotnym materiałem.

Jeśli to możliwe, rodzic jak najszybciej powinien podać dziecku lek przeciwbólowy (ibuprofen lub paracetamol, najlepiej w pełnej dawce – 15 mg/kg masy ciała pa­ra­ce­ta­mo­lu lub 10 mg/kg masy ciała ibu­pro­fe­nu), a najlepszym sposobem jego podania jest czopek doodbytniczy (dziecko powinno pozostawać na czczo w razie konieczności leczenia chirurgicznego).

Uszkodzona skóra traci właściwości termoregulacyjne, dlatego oprócz zabezpieczenia rany i podania leków przeciwbólowych, należy zapewnić dziecku komfort cieplny.

Małe dziecko, które doznało oparzenia o względnie większej powierzchni, powinien zawsze obejrzeć lekarz. Nie do każdego oparzonego dziecka musi być wezwany Zespół Ratownictwa Medycznego (ZRM), ale poszkodowany powinien mieć udzieloną profesjonalną pomoc medyczną, chociażby w celu oszacowania ciężkości oparzenia i dalszego postępowania. W przypadku podejrzenia oparzenia dróg oddechowych należy bez wahania natychmiast wezwać ZRM.

Istnieją kryteria konieczności przekazania dziecka do specjalistycznego oddziału oparzeń.

  • Oparzenie II stopnia obejmujące więcej niż 10% powierzchni ciała lub więcej niż 5% powierzchni ciała, gdy jest to oparzenie III stopnia.
  • Każde oparzenie obejmujące twarz, dłonie, stopy, krocze lub nad znajdujące się nad stawem.
  • Oparzenie związane z innym urazem lub urazem inhalacyjnym.
  • Oparzenia okrężne kończyn.
  • Podejrzenie nieprzypadkowego urazu.
  • Oparzenia elektryczne.
  • Oparzenia chemiczne.

Leczenie oparzonego dziecka to kompleksowy proces, obejmujący nie tylko zaopiekowanie się samą raną i działanie przeciwbólowe (oparzenia wywołują bardzo silny ból!), ale także nawodnienie małego pacjenta proporcjonalne do ciężkości urazu. W przypadku niewielkich oparzeń dopuszczalne może być nawodnienie doustne. Każde oparzenie pediatryczne z zajętą ponad 10%  powierzchnią ciała wymaga dożylnego uzupełnienia płynów.

W przypadku oparzeń powierzchniowych, w których doszło jedynie do wytworzenia rumienia i uszkodzenia naskórka leczenie oparzenia w warunkach domowych powinno obejmować codzienną zmianę jałowych opatrunków i stosowanie na ranę preparatów z panthenolem czy związkami srebra. 


przyśpiesza gojenie się ran, w tym trudno gojących się, skaleczeń, zadrapań i otarć, niewielkich oparzeń I i II stopnia
chroni przed zakażeniem
łagodzi ból i świąd
bardzo łatwa i bezbolesna aplikacja

To jest wyrób medyczny.

Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Kelatis. ZASTOSOWANIE: Wskazany do stosowania na rany, otarcia, niewielkie oparzenia, skaleczenia skóry itp. Pozwala kontrolować wysięk, tworząc czyste i wilgotne środowisko, które wspiera fizjologiczne procesy gojenia oraz chroni przed wzrostem egzogennej mikroflory w miejscu zastosowania. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: Signorini Medicale S.r.l.
reklama

Czego nie wolno robić z raną po oparzeniu?

Rana oparzeniu to bardzo delikatny obszar, który został pozbawiony bariery ochronnej, dlatego nie wolno:

  • samodzielnie usuwać pęcherzy, które służą jako opatrunek biologiczny. Powstałe pęcherze przekuć można jałową igłą i ewakuować z nich płyn, jednak w przypadku dzieci powinien wykonać to personel medyczny.
  • używać do chłodzenia stosować zbyt zimnej wody lub lodu, maści, miodu, kefiru, maślanki i innych tradycyjnych metod, które mogą przyczynić się do nadkażenia rany oparzeniowej
  • stosować opatrunków przylepcowych i płynów dezynfekcyjnych,
  • pokrywać opatrunkiem oparzeń twarzy. 

Czy rana po oparzeniu zawsze zostawia blizny?

Głębsze i bardziej rozległe oparzenia mogą pozostawiać blizny. Jest to jednak zmartwienie drugorzędne i w pierwszej kolejności powinniśmy skupić się na prawidłowym dbaniu o gojącą się ranę. Trzeba być systematycznym i uzbroić się w cierpliwość, co na pewno zaprocentuje korzystnym  rezultatem leczenia oparzenia. Nowoczesna medycyna stworzyła wiele skutecznych metod walki z bliznami: maści i plastry silikonowe, ubranka uciskowe, ekspandery tkankowe, matryce do regeneracji skóry właściwej. Trzeba jednak liczyć się z tym, że w przypadku blizn powstałych w wyniku głębokich oparzeń ślady zostaną, żadna z metod leczenia blizn nie jest doskonała i nie zastąpi zdrowej skóry.

Może zainteresować Cię również: Zakażenie rany, jak rozpoznać, jak leczyć, czy jest groźne?


 Jankowski A, Mańkowski P, Kaźmierski M. Rola lekarza rodzinnego w leczeniu oparzeń. Lek Rodz 2002; 11: 34–38.

Górkiewicz-Petkow A. Podstawowe zasady postępowania terapeutycznego w przypadkach powierzchownych oparzeń skóry. Ordynator Lek 2002; 12: 44

Suman A, Owen J. Update on the management of burns in paediatrics. BJA Educ. 2020 Mar;20(3):103-110. doi: 10.1016/j.bjae.2019.12.002. Epub 2020 Jan 28.