Poród miednicowy – jak wygląda taki poród?
Podczas standardowego porodu to główka jest częścią, która poszerza kanał rodny, rodzi się jak pierwsza, tworząc miejsce dla reszty ciała dziecka. To sprawia, że poród zwykle przebiega sprawniej, oraz jest mniej urazowy dla matki i dziecka. Główka płodu adaptuje się do kanału rodnego matki, zdarza się, że kości czaszki noworodka delikatnie zachodzą na siebie, co jest wyrazem dopasowywania się do dróg rodnych kobiety. To sytuacja fizjologiczna, w ciągu pierwszych tygodni życia główka dziecka wyrównuje się do prawidłowego kształtu.
Poród miednicowy jest sytuacją odwrotną, a więc główka dziecka wychodzi wówczas z kanału rodnego kobiety jako ostatnia. Wyróżnia się położenie miednicowe zupełne, kiedy stópki rodzą się jednocześnie z pupą lub niezupełne, kiedy pierwsze rodzą się pośladki. Zdarzają się również takie położenia miednicowe, że częścią przodująca, czyli tą, która rodzi się jako pierwsza, są kolanka lub stópki. To sytuacja, która może nastręczać dużych trudności z urodzeniem głowy. Optymalne jest, kiedy część dziecka o największym obwodzie rodzi się jako pierwsza.
Komplikacją w porodzie miednicowym jest to, że w momencie zejścia główki do kanału rodnego zostaje przyciśnięta pępowina. Dlatego taki poród w sytuacji wystąpienia pełnego rozwarcia i skurczy partych powinien zostać ukończony jak najszybciej, aby dziecko urodziło się w jak najlepszym stanie. Jeśli główka pozostaje w kanale rodnym zbyt długo, zostaje zaburzona wymiana tlenu pomiędzy matką a dzieckiem, przez co noworodek po porodzie może wykazywać oznaki niedotlenienia.
Stąd bardzo ważna przy rozpoznaniu porodu miednicowego jest obecność doświadczonej położnej i lekarza, którzy będą potrafili w szybki i bezpieczny sposób zakończyć poród.
Poród miednicowy – przyczyny
Zazwyczaj położenie miednicowe jest idiopatyczne, czyli nie można odnaleźć przyczyny, dlaczego płód ułożył się w macicy w ten sposób. Istnieją jednak czynniki, które mogą predysponować do położenia miednicowego. Jakie?
Czynniki płodowe:
- duża masa ciała płodu, powyżej 4000 g,
- ciąża wielopłodowa,
- wady rozwojowe płodu, które zaburzają prawidłowe proporcje ciała,
- krótka pępowina,
- wielowodzie,
- małowodzie,
- łożysko przodujące,
- zgon wewnątrzmaciczny płodu.
Czynniki matczyne:
- nieprawidłowa budowa macicy, utrudniająca obrót wewnętrzny płodu,
- obecność mięśniaków w jamie macicy,
- wiotka macica (u kobiet po wielu porodach),
- nieprawidłowa budowa miednicy.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Jakie zagrożenia niesie za sobą poród miednicowy?
Bywa, że położenie miednicowe płodu związane jest z obecnością wad rozwojowych u dziecka, które w przebiegu porodu mogą predysponować do występowania uszkodzeń porodowych.
Poród miednicowy jest nawet 16 razy bardziej obarczony ryzykiem zgonu śród- oraz okołoporodowego płodu i noworodka niż poród w położeniu podłużnym główkowym.O wiele częściej zdarza się w przypadku porodów przedwczesnych, dlatego noworodki zmagają się np. z powikłaniami wcześniactwa.
Poród miednicowy uważa się za o wiele bardziej urazowy niż poród, w którym jako pierwsza rodzi się główka płodu. Jakich innych powikłań można się spodziewać przy porodzie miednicowym? M.in.:
- niedotlenienie okołoporodowe,
- zaklinowanie główki,
- wypadnięcie pępowiny,
- porażenie nerwów splotu barkowego.
Rodząca kobieta również jest narażona na komplikacje i występowanie powikłań związanych z porodem miednicowym. Może dojść do zakażenia śród- i poporodowego, jako konsekwencja długiego odpływania płynu owodniowego. Sam poród bywa dłuższy, płód nie obniża się w kanale rodnym tak, jak gdyby pierwsza rodziła się główka dziecka.
Dodatkowo to poród urazowy także dla matki. Zdarza się, że występują rozległe uszkodzenia kanału rodnego, w postaci pęknięcia ścian pochwy lub pęknięcia naciętego krocza.
Ostatecznie powikłaniem porodu miednicowego jest również wykonanie cięcia cesarskiego oraz jego ewentualne powikłania.
Wysoki stopień ryzyka porodu miednicowego dla matki i dziecka sprawia, że na sali porodowej można zobaczyć go coraz rzadziej. Samo ułożenie miednicowe dziecka jest wskazaniem do wykonania cięcia cesarskiego.
Obrót zewnętrzny przy położeniu miednicowym
Jeśli kobieta jest zdecydowana na poród naturalny, ale jej maluszek ułożył się miednicowo i nie chce się przekręcić głową w dół, część szpitali w Polsce oferuje możliwość wykonania obrotu zewnętrznego. Na czym on polega?
Kobieta w terminie porodu, pod kontrolą USG ma wykonany przez lekarza ginekologa obrót płodu w macicy. USG przed wykonaniem tego manewru jest bardzo ważne, aby dokładnie sprawdzić położenie dziecka. Kobieta leży na kozetce, a lekarz swoimi dłońmi delikatnie, ale stanowczo przekręca dziecko głową w dół kanału rodnego. Wykonuje ten ruch przez powłoki brzuszne kobiety.
Cała procedura trwa zaledwie kilka minut. Po zakończeniu konieczne jest wykonanie ponownego badania ultrasonograficznego oraz podłączenie zapisu KTG.
Dlaczego na obrót zewnętrzny mogą zgłaszać się jedynie kobiety w terminie porodu? Jest to spowodowane ryzykiem, występującym w trakcie wykonywania tego manewru. Gdyby coś poszło nie po myśli lekarza i należałoby natychmiast rozwiązać ciążę, dziecko jest donoszone.
Warto pamiętać, że obrót zewnętrzny uznaje się za całkiem bezpieczny dla przyszłych mam i nienarodzonych dzieci, a także jest możliwością dla kobiet na uniknięcie cięcia cesarskiego.
Źródła:
1. Breborowicz G.H.: Położnictwo. Wydawnictwo PZWL, Warszawa, 2020,486-498.