Suplement diety.
Na co pomaga retinol?
Retinol i jego pochodne są wspólnie określane mianem retinoidów. Wszystkie te związki pełnią w organizmie wiele ważnych funkcji. Wpływają m.in. na:
- proces widzenia,
- podziały komórek,
- procesy złuszczania zrogowaciałego naskórka,
- odpowiedź immunologiczną na patogeny.
Retinoidy są stosowane głównie do leczenia chorób dermatologicznych, najczęściej trądziku oraz łuszczycy. Z kolei ich wpływ na podziały komórkowe wykorzystuje się w leczeniu nowotworów.
Retinoidy zmniejszają liczbę powstających zaskórników, hamują produkcję łoju oraz ograniczają rozwój bakterii Propionibacterium acnes, które odpowiadają za wykwity trądzikowe. Z kolei poprzez zdolność do regulacji podziałów komórkowych, retinoidy wyrównują zaburzony przez łuszczycę balans pomiędzy złuszczaniem naskórka, a jego odbudową.
Retinol to także jeden z najskuteczniejszych i najlepiej przebadanych składników kosmetyków. Stosowany jest do pielęgnacji cery trądzikowej oraz z przebarwieniami. Spowalnia też procesy starzenia się skóry i redukuje zmarszczki poprzez:
- zwalczanie wolnych rodników, które niszczą komórki skóry i przyspieszają jej starzenie,
- regulowanie podziałów komórek naskórka i przyspieszanie jego odnowy,
- hamowanie aktywności enzymów rozkładających kolagen, przez co zwiększa się jego synteza w skórze.
W jakich preparatach znajdziesz retinol i jego pochodne?
Retinoidy obecne w lekach stosuje się zarówno miejscowo na skórę, jak i doustnie – głównie w łuszczycy i cięższych przypadkach trądziku. Pochodne retinolu w tabletkach są dostępne wyłącznie na receptę – to izotretynoina oraz acytretyna.
Z zalecenia lekarza możesz kupić również maści, kremy, żele i płyny z retinoidami. Często występują w połączeniu z antybiotykami. Również stosowane są głównie na zmiany skórne wywołane trądzikiem i łuszczycą. W preparatach tych znajdziesz:
- tretynoinę,
- izotretynoinę,
- adapalen,
- trifaroten.
Z kolei w kosmetykach obecne są zazwyczaj niskie dawki retinolu. Możesz też spotkać się z jego pochodnymi – aldehydem lub estrem retinolu.
Negatywny wpływ retinolu na ciążę
Zarówno retinol, jak i jego wszystkie pochodne, wykazują działanie teratogenne. To oznacza, że zaburzają prawidłowy rozwój płodu i powodują jego uszkodzenia oraz rozwój wad wrodzonych. Wynika to z ich silnego wpływu na podziały komórkowe, których ogromna ilość zachodzi w rozwijającym się płodzie.
Stosowanie pochodnych retinolu w I trymestrze może skutkować m.in. wadami układu sercowo-naczyniowego i układu nerwowego, niedorozwojem kończyn czy wodogłowiem. Częściej występują też wtedy poronienia samoistne. Z tego względu są bezwzględnie zabronione w czasie ciąży.
Retinoidów nie możesz stosować także wtedy, kiedy planujesz zajść w ciążę. W przypadku tych doustnych nie tylko należy je odstawić przed rozpoczęciem starań o dziecko. Retinoidy kumulują się w ciele, a ich eliminacja jest powolna. Dlatego po zakończeniu terapii trzeba jeszcze zrobić odstęp do całkowitego usunięcia tych substancji z organizmu. W przypadku izotretynoiny wynosi on 1-2 miesiące. Z kolei po leczeniu acytretyną musisz odczekać aż 3 lata, zanim będziesz mogła bezpiecznie zajść w ciążę.
Retinoidy stosowane miejscowo nie wchłaniają się do krwiobiegu w dużym stopniu. Mimo to ich stosowanie w czasie ciąży również jest zabronione. Dotyczy to także kosmetyków, które zawierają małe dawki retinolu. Ta nadmierna ostrożność jest zrozumiała. Chociaż ryzyko uszkodzenia płodu jest małe, to jednak dalej istnieje. Pojawiło się kilka doniesień o wadach rozwojowych dzieci, których matki stosowały retinoidy na skórę. Lepiej więc dmuchać na zimne.
Podczas kuracji retinolem zachowaj ostrożność
Terapia doustnymi retinoidami jest objęta Programem Zapobiegania Ciąży. Obejmuje on przede wszystkim stosowanie skutecznej metody antykoncepcji w okresie przed leczeniem, w jego trakcie oraz po zakończeniu. Powinnaś też regularnie wykonywać testy ciążowe (najlepiej co miesiąc), żeby szybko wykryć ciążę w razie, gdyby antykoncepcja zawiodła.
Jeśli doszłoby do ciąży w trakcie doustnego leczenia retinoidami, ryzyko wystąpienia wad wrodzonych wynosi 20-30%. Należy wtedy natychmiast przerwać terapię i skontaktować się z lekarzem doświadczonym w badaniu teratogenności.
Tak poważne środki ostrożności nie obowiązują w przypadku retinoidów na skórę, zarówno w postaci leków na receptę, jak i kosmetyków. Ryzyko ich toksycznego wpływu na płód jest dużo mniejsze. Mimo to dla spokoju sumienia warto zachować większą ostrożność. Jeśli stosujesz retinoidy na receptę, wykonuj regularnie testy ciążowe. W ten sposób w razie ciąży odstawisz leki najszybciej jak to możliwe. Z kolei z kosmetyków z retinolem zrezygnuj w momencie rozpoczęcia starań o dziecko lub gdy zauważysz u siebie ciążę.
Podsumowując: jeśli planujesz powiększyć rodzinę, odstaw wszystkie preparaty z retinolem. Zachowaj ostrożność podczas kuracji trądziku czy łuszczycy, a w jej trakcie stosuj się do zaleceń lekarza. Jeżeli chcesz włączyć do suplementacji czy pielęgnacji nowe preparaty, uważnie przeczytaj ulotki i informacje na opakowaniu. W razie wątpliwości nie wahaj się porozmawiać z lekarzem lub farmaceutą.
prosto z natury
Balsam z ektoiną do stosowania już od 1. dnia życia. Dla skóry wrażliwej, suchej i atopowej.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Idealny sposób na pielęgnacje ust poza domem.
O działaniu nawilżającym i ochronnym
Źródła:
- Bozzo, P., Chua-Gocheco, A., & Einarson, A. (2011). Safety of skin care products during pregnancy. Canadian Family Physician, 57(6), 665-667.
- Marona, H., Gunia, A., & Pękala, E. (2010). Retinoidy–rola w farmakoterapii w aspekcie komórkowego mechanizmu działania. Farm Pol, 66(3), 187-192.
- Kaźmierska, A., Bolesławska, I., & Przybysławski, J. (2019). Wpływ retinoidów na skórę i zapobieganie ich skutkom ubocznym. Hygeia Public Health, 54(3), 165-172.
- Irlik, A., & Piotrowska, A. (2019). Retinoidy – mechanizm działania i zakres efektów niepożądanych po stosowaniu doustnym i aplikacji na skórę. Borgis Medycyna Rodzinna, 22(4), 173-181.
- Zaktualizowane środki zapobiegania ciąży podczas stosowania retinoidów | https://www.ema.europa.eu/en/documents/referral/retinoid-article-31-referral-updated-measures-pregnancy-prevention-during-retinoid-use_pl.pdf