Od kiedy noworodek słyszy?
W zasadzie… jeszcze zanim wyjdzie z brzucha mamy! Wszystko dlatego, że narząd słuchu zaczyna się rozwijać od ok. 16 tygodnia ciąży. Właśnie dlatego w świetle współczesnych badań zaleca się kobietom ciężarnym unikania hałasów i nadmiaru bodźców dźwiękowych w otoczeniu. Więcej na ten temat przeczytasz tu.
W momencie, w którym po raz pierwszy widzisz swoje dzieciątko – ono już słyszy. Wprawdzie nie tak dokładnie jak Ty, zwłaszcza na początku, gdy może mieć ucho przytkane płynem owodniowym. Jednak z biegiem czasu coraz lepiej odbiera bodźce słuchowe.
Jak słyszy niemowlę?
W momencie, w którym ucho wewnętrzne przytyka płyn owodniowy, noworodek ma obniżone przewodnictwo słuchowe aż o 35 dB (czyli mniej więcej: zamiast krzyku odbiera zwykłą mowę). Nie oznacza to, że do niemowlęcia trzeba mówić głośniej. Już w drugiej dobie po porodzie płyn owodniowy może się z ucha całkowicie wypłukać.
Po tym czasie niemowlę słyszy o wiele silniej i mocniej niż dorośli. Jak to dokładnie? Jak słyszy niemowlę? Każdy bodziec dźwiękowy odbija się wielokrotnym echem w uchu maluszka. Jak podczas przebywania w studni, w której głosy i szumy nakładają się na siebie. To niezbyt przyjemne, dlatego lepiej, aby wokół noworodka panował spokój. Unikajmy hałasów i krzyków. Rozmawiać możemy normalnie. 😊
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Kiedy niemowlę reaguje na głos?
W okolicach 4.-6. miesiąca życia niemowlę reaguje na głos, ale raczej tylko mamy i taty. Dopiero po 7. miesiącu będzie rozpoznawać inne typowe dla domu dźwięki. Jednak jak w tym przypadku wygląda owa reakcja na głos? Niemowlę może zwracać głowę lub oczy w kierunku źródła dźwięku, przymykać lub zaciskać powieki, przebudzić się z płytkiego snu, czy przerwać ssanie kciuka. Często występuje także tzw. odruch Moro.
Co to jest odruch Moro?
Odruch Moro to reakcja niemowlęcia na nagły bodziec zewnętrzny, która polega na szybkim otworzeniu się całego ciała (następuje energiczne rozprostowanie ramion i nóg, czasem wygięcie kręgosłupa i głowy do tyłu), by równie błyskawicznie przybrać pozycję embrionalną. Dziecko może się tak zachować, gdy:
· opiekun zmieni pozycję ciała noworodka,
· niemowlak zobaczy ostre światło;
· noworodek usłyszy ostry dźwięk.
Jest to typowa reakcja organizmu, która kształtuje się już w 9. tygodniu życia płodowego, a zanika ok. 3.-4. miesiąca życia.
Jak sprawdzić, czy dziecko dobrze słyszy?
Zanim sprawdzisz, dokładnie zastanów się, czy niedosłuch lub głuchota nie występowały w najbliższej rodzinie. Problemy ze słuchem u noworodków najczęściej mają tło genetyczne. Ryzyko zwiększają także m.in. wcześniactwo, wady wrodzone twarzoczaszki lub ucha u niemowlaka, żółtaczka, niewydolność serca lub poważne zaburzenia oddychania na etapie noworodkowym, czy niektóre infekcje wewnątrzmaciczne matki.
Od 2003 roku w Polsce każdy noworodek ma wykonywane badanie przesiewowe słuchu. Przeprowadza się je najczęściej w drugiej dobie życia dziecka. Nieprawidłowy wynik badania nie jest jeszcze powodem do zmartwień. Testy są powtarzane, ponieważ w uchu noworodka wciąż może zalegać płyn owodniowy.
Jeśli wszystkie badania przesiewowe maluszka wyszły świetnie, ale po pewnym czasie nabierasz wątpliwości. Jak w takiej sytuacji sprawdzić, czy dziecko słyszy? Jeśli na głośniejsze dźwięki, nagłe hałasy, głos mamy czy brzmienie grających zabawek nie widać u niemowlaka żadnych reakcji – to powód, aby niezwłocznie wybrać się do laryngologa. Zresztą zawsze, gdy masz wątpliwości co do rozwoju niemowlęcia – udaj się do specjalisty. Badania nie szkodzą, ale im wcześniej dostrzeżony zostanie jakikolwiek problem ze słuchem, tym łatwiej będzie go rozwiązać.
Co stymuluje rozwój słuchu niemowlaka?
Przede wszystkim wystawianie słuchu na bodźce dźwiękowe. W okresie niemowlęcym nie ma potrzeby zamienić domu w sanktuarium ciszy, przerywanej czasem szeptem rodziców.
Stymulacja słuchu to rozmowy z noworodkiem i śmianie się do niego. To także śpiewanie kołysanek. Najlepiej, łącząc to z ruchem kołyszącym, dzięki któremu przekazujemy maleństwu także poczucie rytmu. Włączanie spokojnej muzyki, nieco ciszej, niż sami chcielibyśmy jej pewnie posłuchać, pozwala z kolei nauczyć wrażliwości na emocje, które z niej płyną. Wrażliwość na zmiany melodii świetnie wykształcą utwory kompozytorów z okresu klasycyzmu (np. W. A. Mozart, J. Haydn). To w ich dziełach często pojawiają się fragmenty, które powtarzają się wielokrotnie, ale z drobnymi zmianami.
Rozwój słuchu dziecka – podsumowanie dla zabieganych
1. Niemowlę słyszy, jeszcze będąc w brzuchu mamy.
2. Do 4. Miesiąca życia staraj się unikać w otoczeniu dziecka nagłych hałasów.
3. Słuch noworodka możesz stymulować śpiewem, tańcem i słuchaniem lekko ściszonej muzyki.
4. Wszelkie wątpliwości dotyczące stanu zdrowia aparatu słuchowego możliwie szybko konsultuj z lekarzem.
Źródła:
Głuska A., Rozwój zmysłu słuchu i muzycznej wrażliwości od okresu prenatalnego do wieku przedszkolnego [w:] Muzyka i my. O różnych przejawach wpływu muzyki [K1] na człowieka, 2012.