Historia zespołu kuwady
Zespół kuwady nie jest nowym zjawiskiem. Pochodzi od słowa couvade, czyli z języka francuskiego wysiadywać, wylęgać. Pierwszym uczonym, który użył tego słowa w stosunku do mężczyzn, był antropolog Edward Burnett Tylor. Obserwując prymitywne społeczności, odkrył, że niektóre z nich praktykują zwyczaje związane z przedstawianiem przez mężczyzn bólu porodowego. Ojcowie uczestniczyli przy porodach, zachowując się tak, jak ich rodzące partnerki, krzyczeli, płakali, jakby naprawdę rodzili dziecko. Dodatkowo w okresie przed porodem przyszli ojcowie wycofywali się ze społeczności podobnie jak kobiety ciężarne, nie wykonywali niektórych prac, odmawiali współżycia. Po porodzie kobieta przekazywała dziecko ojcu, które ten przystawiał do swojej piersi. To był znak, że noworodek zyskał ochronę przed złymi mocami. To był również moment nawiązania pierwszej relacji pomiędzy ojcem a dzieckiem.
Podobne rytuały porodowe oraz zmiana w zachowaniu przyszłych ojców były powszechne w wielu kulturach na całym świecie, stąd syndrom kuwady uznano jako coś naturalnego, towarzyszącego parze oczekującej dziecka.
Przeczytaj także: Opieka nad żoną i dzieckiem po porodzie – jakie prawa przysługują świeżo upieczonemu tacie?
Syndrom kuwady – kiedy daje o sobie znać?
Syndrom kuwady nie jest jednostką chorobową, a występuje jedynie wtedy, gdy partnerka jest w ciąży. Polega na odczuwaniu objawów ciąży przez ojca dziecka, które mogą się wydawać objawami chorobowymi. Zwykle syndrom kuwady pojawia się w pierwszym trymestrze ciąży, wycisza się w drugim trymestrze i ponownie pojawia się w trzecim.
Objawy syndromu kuwady
Objawy, jakie towarzyszą syndromowi kuwady, są identyczne jak objawy ciążowe. Mężczyźni przybierają na wadze, rośnie im brzuch, często odczuwają mdłości lub tracą apetyt. Cierpią z powodu zgagi. Czasem odczuwają zachcianki lub nie mogą powstrzymać się od jedzenia. To wiąże się ze wzrostem wagi. Stają się wrażliwi na zapachy, szybciej się męczą, potrzebują więcej snu. Skarżą się również na bóle pleców, ciężkość czy skurcze nóg, zupełnie jak ich ciężarne partnerki.
Jeśli kobieta odczuwa niepokój i obniżony nastrój przed rozwiązaniem, mężczyzna czuje to samo. Odkryto, że istnieje związek pomiędzy nastrojem kobiety ciężarnej a mężczyzny, dotkniętego syndromem kuwady.
Kobiety będące w ciąży często odczuwają wahania nastrojów, co jest silnie związane z hormonami ciążowymi. Huśtawki nastrojów nie są obce także mężczyznom, są rozdrażnieni, niespokojni, zdarzają im się wybudzenia w nocy. To jest oznaka empatii, z jaką współodczuwają ciążę.
Badania dowodzą, że nawet 70% przyszłych ojców w Polsce prezentuje przynajmniej jeden objaw syndromu kuwady, w różnych społecznościach syndrom dotyka niekiedy 50% mężczyzn.
Dlaczego mężczyźni doświadczają syndromu kuwady?
Mężczyźni często czują się marginalizowani, kiedy ich partnerka zachodzi w ciążę. Cieszą się z powodu bycia ojcem, przeżywają ciążę, troszczą się o kobietę. Mocno angażują się w życie rodzinne, pragną dzieci, jako dopełnienia rodziny. Syndrom kuwady dotyka praktycznie tylko tych mężczyzn, którzy wykazują się empatią, przyjmują na siebie odczucia innych ludzi. Są wrażliwi, przejmują się ciążą partnerki, a pojawienie się nowego członka rodziny wyzwala w nich stres.
W literaturze medycznej opisano przypadek przyszłej babci, która współodczuwała ciążę swojej córki. Wszelkie objawy ciążowe minęły, gdy córka poroniła w drugim trymestrze ciąży.
Syndrom kuwady nie jest chorobą, którą należy leczyć. Samoistnie przemija, gdy rodzi się dziecko.
Jak syndrom kuwady pomaga w przygotowaniu się do ojcostwa?
Syndrom kuwady przez to, że polega na współodczuwaniu objawów ciąży przez mężczyznę, pozwala również lepiej przygotować się do bycia rodzicem. Przeżywanie ciąży partnerki dotyczy głównie mężczyzn o wysokim stopniu empatii i wrażliwości. Przyszli ojcowie angażują się emocjonalnie – dla nich wielkim wydarzeniem jest każde USG czy pierwsze ruchy dziecka, jakie mogą poczuć, gdy położą rękę na brzuchu kobiety. Mężczyźni z syndromem kuwady od początku ciąży będą nawiązywać relację z dzieckiem, jak tylko będą potrafili. Niektórzy rozmawiają z maluchem, część z przyszłych tatusiów czyta bajki, kolejni przytulają się do brzucha czy głaskają go tak często, jak tylko mogą.
Po porodzie syndrom kuwady pozwala na odpowiadanie nie tylko na potrzeby dziecka, ale również jego matki. Mężczyzna przez to, że czuł się tak, jakby sam był w ciąży, zwykle od razu angażuje się w życie dziecka. Wdrożenie się w nową rolę przychodzi naturalnie, stanowi kolejny „pociążowy” etap życia. Ojciec uczestniczy w życiu malucha w taki sposób, w jaki czuje, że powinien – jego zachowania są podyktowane uczuciami w stosunku do dziecka i partnerki, a nie poczuciem obowiązku.
Mimo że syndrom kuwady jest dosyć kontrowersyjny, a na pewno bywa uciążliwy dla mężczyzn, pozwala na przygotowanie się do rodzicielstwa i łagodne wejście w rolę taty.
Może zainteresować Cię również: 6 pytań do położnej – kompletowanie wyprawki
Kaźmierczak M., Kielbratowska B.: „Syndrom kuwady wśród polskich przyszłych ojców”, Medical Science Monitor, 2013, 19, 132-138.
Mrayan L. i in.: „Couvade syndrome among jordanian expectant fathers”, American Journal of Men’s Health, 2019, 13(1).