Tokofobia – definicja i skala problemu
Tokofobia to lęk przed porodem, który wykracza poza normalne odczucia związane z oczekiwaniem na dziecko. Choć to zjawisko nie jest powszechne, dla tych, którzy na nie cierpią, może być bardzo uciążliwe. Objawy tokofobii obejmują nie tylko lęk, ale także objawy fizyczne, takie jak bezsenność, poty, palpitacje serca czy ataki paniki.
Tokofobia bywa tak przytłaczająca, że kobieta nie wyobraża sobie, że jest w stanie naturalnie urodzić dziecko. Myśl o porodzie ją paraliżuje. Silny lęk może wpływać na stan matki podczas porodu oraz na organizm nowo narodzonego dziecka, ponieważ doświadczenie ogromnego stresu objawia się zmianami hormonalnymi, biologicznymi oraz psychologicznymi.
Przyczyny tokofobii
Na wystąpienie tokofobii mogą mieć wpływ różne czynniki.
Przeszłe traumatyczne doświadczenia
Doświadczenie przemocy seksualnej, naruszenia granic cielesnych mogą przyczyniać się do obawy przed zajściem w ciąże i doświadczeniem porodu. Przy wtórnej tokofobii przejście przez pierwszy trudny poród, komplikacje okołoporodowe czy utrata dziecka mogą pozostawić trwałe piętno na psychice. Inne trudne doświadczenia związane z zabiegami medycznymi, pobytem w szpitalu oraz kontaktem z personelem medycznym również mogą rzutować na obawy kobiety.
Brak kontroli i niepewność
Doświadczenie porzucenia, rozwodu lub braku wsparcia emocjonalnego ze strony rodziny może sprzyjać lękom przyszłej mamy. Strach przed utratą kontroli nad sytuacją oraz niepewność co do przebiegu porodu może również prowadzić do rozwoju tokofobii. Osoby wysoko lękowe, bardzo wrażliwe lub o rysach osobowości neurotycznej mogą mieć trudność z brakiem wpływu na przebieg naturalnego porodu, a wiele niewiadomych zmiennych może generować dodatkowe napięcie. Innym czynnikiem, który powoduje lęk przyszłych mam lub kobiet w ciąży jest niepewna sytuacja ekonomiczna, lub obawa o to, jak kobieta poradzi sobie finansowo po porodzie.
Media i opowieści innych
Często opowieści o dramatycznych porodach, trudnościach z urodzeniem dziecka, długich godzinach doświadczanego bólu zarówno w mediach, jak i wśród znajomych, mogą budować w psychice przyszłych mam strach przed własnym doświadczeniem porodowym. Słuchanie o możliwym niedotlenieniu dziecka, komplikacjach w trakcie porodu naturalnego mogą powodować, że przyszła mama zaczyna wizualizować sobie bardzo negatywny przebieg przyjścia dziecka na świat, co potęguje jej obawy i wzmaga lękowe myśli na temat porodu.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Roztwór doustny do wspomagania leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego
Dla zdrowia układu moczowego.
Jak tokofobia wpływa na kobiety?
Izolacja i unikanie ciąży — kobiety z tokofobią mogą wybierać izolację społeczną i unikanie rozmów na temat ciąży. Mogą nawet unikać planowania rodziny z obawy przed konfrontacją z własnymi lękami.
Poczucie wstydu – lęk przed porodem może spowodować, że kobieta zacznie się wstydzić swoich obaw, nie będzie zwierzać się z nich innym osobom z obawy przed oceną i osądzeniem. Co może tylko potęgować negatywne myśli o sobie i sytuacji porodu.
Stres i problemy ze zdrowiem psychicznym — tokofobia może prowadzić do chronicznego stresu, bezsenności, zaburzeń lękowych, co z kolei może wpływać na zdrowie psychiczne przyszłej mamy i zdrowie dziecka.
Decyzje o porodzie przez cesarskie cięcie — w niektórych przypadkach kobiety z tokofobią decydują się na planowanie porodu przez cesarskie cięcie, aby uniknąć porodu naturalnego i związanego z nim lęku o siebie i dziecko.
Obawa o rozwój dziecka – w przypadku wielu kobiet myśl o porodzie naturalnym może się też wiązać z obawą o komplikacje poporodowe i ich wpływ na rozwój dziecka. A w sytuacji, kiedy kobieta zdecyduje się na cesarskie cięcie, również może bać się, że nie dostarczy dziecku odpowiedniej stymulacji i ochrony pozbawiając go przejścia przez kanał rodny. Kobiecie każda z opcji może wydawać się trudna do przyjęcia, co generuje napięcie.
Jak pomóc kobietom z tokofobią?
Terapia psychologiczna, zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna, może być skuteczną formą wsparcia dla kobiet z tokofobią. Pomaga identyfikować i zmieniać negatywne myśli oraz opracowywać strategie radzenia sobie z lękiem. Jeśli zauważymy u siebie obawy przed porodem naturalnym, które się nasilają, nie pomagają rozmowy z bliskimi oraz lekarzami, warto sięgnąć po specjalistyczne wsparcie psychologiczne.
Edukacja na temat procesu porodu, odbywająca się stopniowo i dostosowana do indywidualnych potrzeb, może pomóc zmniejszyć niepewność i strach przed nieznanym. Warto wziąć udział w zajęciach w szkole rodzenia, znaleźć bliskościowe wioski wsparcia dla przyszłych mam lub kręgi kobiet, które wspierają kobiety w ciąży. W ciepłej i troskliwej atmosferze, gdzie specjalista oraz inne uczestniczki przekazują sobie praktyczną wiedzę, przyszła mama może rozwiać swoje wątpliwości, znaleźć wsparcie oraz zrozumienie w innych kobietach, oraz korzystać z ich bezcennego, praktycznego doświadczenia.
Partnerzy i bliscy powinni być świadomi obaw przyszłej mamy i okazywać wsparcie emocjonalne. Otwarta komunikacja na temat porodu, wychowania dziecka, opieki po porodzie jest kluczowa. Dzięki okazanemu zrozumieniu, wysłuchaniu oraz realnej pomocy, kobieta może poczuć się pewniej i łatwiej radzić sobie z obawami.
Warto porozmawiać z lekarzem prowadzącym ciążę oraz położną środowiskową o fazach porodu, o tym, czego można się spodziewać na sali porodowej – sprawdzone i konkretne informacje oraz dobry kontakt ze specjalistami również pomagają obniżyć lęk przed porodem naturalnym.
Podsumowanie
Tokofobia to problem, który wymaga empatii, zrozumienia i wsparcia społecznego. Rozmowa na temat lęków związanych z porodem, świadomość dostępnych form pomocy oraz edukacja na temat realnego przebiegu porodu to kluczowe kroki w kierunku pomocy dla kobiet dotkniętych tokofobią. Warto wspominać kobietom o możliwości skorzystania z konkretnej i sprawdzonej pomocy psychologicznej, specjalizującej się w okresie okołoporodowym.
Nawilża śluzówkę nosową.
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Krople enzymatyczne z laktazą kwaśną i neutralną.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Bibliografia:
Kaźmierczak M., Sołodyńska M., Gierszewska M., Ocena lęku przed porodem u kobiet ciężarnych, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 2017; 26(1), s. 69-75