Czym jest bunt dwulatka?
Myślę, że większości rodziców dwuletnich dzieci tego pojęcia nie trzeba tłumaczyć. Potocznie jest to okres, w którym dziecko staje się “niegrzeczne”, trudne we współpracy, bardzo silnie manifestuje swoje zdanie. Okres burzliwy nie tylko dla dzieci, ale też dla rodziców. Warto jednak przyjrzeć się, co tak naprawdę dzieje się wtedy z dzieckiem. Przede wszystkim, jest to etap całkowicie normatywny i rozwojowy!
Tuż przed ukończeniem drugiego roku życia, dzieci stają przed nowym zadaniem, które muszą zrealizować, by dalej się rozwijać. Jest nim uzyskanie autonomii i budowanie samodzielności. Ciągnie to za sobą szereg zmian w ich zachowaniu. Między innymi dlatego rodzice słyszą ciągle “nie!”- dwulatek chce mieć na coś wpływ, podejmować pierwsze decyzje, a najprostszą tego formą jest właśnie sprzeciw. Jest to czas bardzo trudny, jednak potrzebny, by u dziecka ukształtowała się niezależność i decyzyjność, a także umiejętność wyrażania własnych potrzeb i wchodzenia w partnerskie relacje.
Przeczytaj także: Porozumienie bez przemocy – co musisz o nim wiedzieć?
Jak rozpoznać, że mamy do czynienia z buntem dwulatka?
Każde dziecko rozwija się inaczej, jednak można wyróżnić kilka cech wspólnych w zachowaniu dużej części dzieci, które przechodzą bunt dwulatka. Przede wszystkim należą do nich:
- nadużywanie słowa “nie”, często nawet w odniesieniu do lubianych przez dziecko rzeczy lub czynności,
- przeciwstawianie się decyzjom lub propozycjom rodziców,
- silne manifestowanie emocji – napady złości, krzyk, pisk, kładzenie się na podłodze, tupanie, uderzanie pięściami w ziemię,
- chęć robienia wszystkiego samemu lub w określony, wybrany sposób,
- wymaganie natychmiastowego spełniania oczekiwań przez rodziców.
Ile trwa bunt dwulatka?
Niestety na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Dzieje się tak ze względu na fakt, że dzieci rozwijają się we własnym tempie. Normy, w których pojawiają się różne kryzysy i osiągnięcia rozwojowe są dość szerokie. U niektórych dzieci bunt dwulatka zaczyna się po ukończeniu 1,5 roku, u innych dopiero po 2. urodzinach. Część dzieci przechodzi go mało burzliwie, podczas gdy zachowania innych dzieci przyprawiają ich rodziców o bezsenność. Okres ten może trwać krótko, ale może także przejść naturalnie w bunt trzylatka.
Co najważniejsze – to nie jest tak, że sytuacja minie i wróci “do normy”, którą stanowiło posłuszne zachowanie dziecka. Po buncie dwulatka, tą normą stanie się coś nowego, partnerska relacja z rodzicem. Zmiana zachowania dziecka niepostrzeżenie wymusza zmianę zachowania opiekunów. Im szybciej dadzą oni dziecku (adekwatną do wieku) niezależność, okażą szacunek do chęci decydowania o samym sobie, tym szybciej i łatwiej przejdą przez ten trudny okres.
Jak powinni postępować rodzice, kiedy dziecko wpada w histerię?
Przede wszystkim rodzice powinni pamiętać, że dziecko jest… dzieckiem. Dorośli przez całe życie uczą się kontrolować swoje emocje, a też nie zawsze im się to udaje. Mówiąc bardzo ogólnie – obszarem mózgu odpowiedzialnym za kontrolę emocji jest kora przedczołowa, która rozwija się od wieku przedszkolnego, aż do około 25. roku życia.
Ponadto u dzieci występuje ogólna przewaga procesów pobudzania nad procesami hamowania. Oznacza to, że taki dwulatek, z przyczyn czysto biologicznych nie potrafi się uspokoić. Trzeba mu pomóc. To co może zrobić rodzic przy napadach złości, to dać dziecku czas, by emocje ostygły, mówić spokojnym głosem, okazać zrozumienie. Często zanim dojdzie do napadu złości, a napięcie już wzrasta, pomaga zauważenie i nazwanie uczuć dziecka oraz zaakceptowanie ich. Maluchowi należy okazać wsparcie w tym co przeżywa. Wszelkie próby karania za napady złości prowadzą do tego, że dziecko uczy się ją tłumić, a naszym celem jest przecież to, by nauczyło się ją wyrażać bez szkody dla siebie i innych.
Dowiedz się więcej: Jak mądrze odmawiać dziecku, by uniknąć płaczu i histerii?
Jaki błąd popełniają rodzice najczęściej?
Rodzice patrząc na zmianę zachowania ich dziecka często biorą na siebie odpowiedzialność, myślą, że zrobili coś źle, skoro ich dziecko jest “niegrzeczne”. Wpadają w poczucie winy, że pozwolili synowi czy córce na zbyt wiele, postanawiają więc zaostrzyć wymagania, co prowadzi do ograniczania niezależności o którą walczy dziecko, a w efekcie- do nasilenia się buntu.
Kolejnym błędem jest interpretowanie zachowania dziecka jako złośliwe, wymuszające, manipulacyjne, wymierzone bezpośrednio w opiekunów. Wzbudza to złość i agresję, skłania do traktowania dziecka z góry oraz wymagania podporządkowania. Częstym błędem popełnianym przez rodziców jest też brak konsekwencji, czyli ustępowanie dziecku “dla świętego spokoju”. Ustalenie pewnych granic i przestrzeganie ich sprzyja temu, by dziecko czuło się pewnie i bezpiecznie. Kiedy rodzice raz na coś pozwalają, drugim razem nie, maluchowi ciężko to zrozumieć i odnaleźć się w tej sytuacji.
Kiedy wystarczy “przeczekać”, a kiedy warto udać się po pomoc do specjalisty? Co w zachowaniu dziecka powinno nas zaniepokoić?
Na pewno rodzice powinni skorzystać z pomocy psychologa, gdy dziecko wykazuje zachowania autoagresywne (np. gryzie się, bije, uderza o coś głową). Drugą sytuacją, wymagającą konsultacji, jest takie nasilenie trudnych zachowań u dwulatka, które dezorganizuje życie rodziny- rodzice zaczynają wycofywać się z pewnych aktywności (np. Nie wychodzą na plac, w obawie, że powrót zakończy się awanturą, z którą sobie nie poradzą). Dobrze jednak zastanowić się, czy w ogóle warto czekać. Często nawet niewielkie oddziaływania, samo wsparcie udzielone rodzinie, pokazanie rodzicom zrozumienia, wyjaśnienie z czym mierzy się ich dziecko oraz udzielenie drobnych wskazówek ułatwia przejście przez trudny okres buntu dwulatka.
Może zainteresować Cię również: Kwasy omega-3 w diecie niemowląt i małych dzieci. Dlaczego są tak ważne?
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.