- W czerwcu dobiega końca sezon pylenia drzew, a rozpoczyna okres pylenia traw i chwastów.
- Co najbardziej pyli w czerwcu? Tymotka, wiechlina, kostrzewa, a także babka lancetowata.
- Uczulenie w czerwcu, objawiające się katarem siennym, łzawieniem oczu czy zaostrzeniem astmy, przeważnie wywołują pyłki traw.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co najbardziej pyli w czerwcu? Trawy i chwasty
Wiosna to czas pylenia drzew, latem rozpoczyna się pylenie traw – choć te granice wydają się wyraźne, nie do końca odpowiadają trudnej rzeczywistości alergików. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta: nawet jeśli roślina zakończy pylenie, jej pyłki jeszcze przez jakiś czas są obecne w środowisku – przenoszą się z wiatrem, zalegają w trawie i… w domowym kurzu.
Tak jest na przykład z pyłkiem brzozy, który razem z pyłkiem traw jest najsilniejszym aeroalergenem. Bardzo często uczulenie na obie te rośliny występuje razem, a wówczas początek czerwca bywa okresem naprawdę złego samopoczucia.
Sprawdź co teraz pyli – zobacz kalendarz pyleń
Czerwiec – pylenie traw
Czerwiec to szczytowy moment pylenia traw. Wysokie stężenia ich pyłków utrzymują się w powietrzu właściwie od końca maja przez całe wakacje. Choć poszczególne gatunki kwitną w różnych okresach późnej wiosny i lata, nie ma to większego znaczenia.
Pyłki różnych gatunków traw zawierają białka o bardzo podobnej budowie. Dlatego też dla osób uczulonych tak samo uciążliwe jest kwitnienie tymotki łąkowej (które zaczyna się w czerwcu), co trzciny pospolitej (która zaczyna pylić w lipcu) czy trawy bermudzkiej (znanej jako psie proso, a kwitnącej bliżej sierpnia).
Jaka trawa pyli w czerwcu? Przykłady:
- Tymotka łąkowa
- Wiechlina łąkowa
- Kupkówka pospolita
- Kostrzewa czerwona
- Tomka wonna
- Życica trwała pastewna
- Mietlica pospolita
- Mietlica rozłogowa
- Mannica nadmorska
Czerwiec to też czas kwitnienia traw uprawnych, a więc żyta, pszenicy, owsa, jęczmienia, kukurydzy, sorgo. Najczęściej alergie wywołują pyłki żyta. Na szczęście kwitną dość krótko – kilka, kilkanaście dni.
Czerwiec – pylenie chwastów
Oprócz traw, także chwasty zaczynają pylić w czerwcu. W kalendarzach dla alergików odznacza się głównie:
- pokrzywa,
- szczaw,
- babka,
- komosa.
Alergia na pokrzywę i inne pylące w czerwcu chwasty ma niewielkie znaczenie kliniczne. Rzadko alergia na pojedynczy rodzaj chwastu bywa wyłączną przyczyną uczulenia, raczej współwystępują one z alergiami na trawy i drzewa. Inaczej jest z bylicą, która od początku lipca pyli bardzo obficie i jest najsilniej uczulającym chwastem w Polsce.
Co jeszcze pyli i uczula w czerwcu? Drzewa
Na początku artykułu powiedzieliśmy o brzozie, ale także inne drzewa mogą powodować alergię w czerwcu. To na pewno dąb, buk i grab – szczyt ich pylenia wypada w maju, więc możliwe, że niewielkie ilości ich pyłków będą uwalniane jeszcze w pierwszych tygodniach czerwca. Do tego należy wymienić drzewa, które w czerwcu dopiero zaczynają kwitnienie, a mowa tu o czarnym bzie, lipie i platanie.
Pylenie czarnego bzu
Kwitnie pięknie, ale może uczulać. Alergia na czarny bez dotyczy nielicznych, ale może być naprawdę uciążliwa. Wrażliwi zmagają się z alergicznym nieżytem nosa, alergicznym zapaleniem spojówek, dychawicą oskrzelową. Bez kwitnie pod koniec maja, ale to w czerwcu pyli najobficiej.
Pylenie lipy
Na przełomie czerwca i lipca rozpoczyna się pylenie lipy. To drzewo występuje na terenie całego kraju, ale ponieważ nie jest wiatropylne, nie uczula aż tak bardzo jak brzozy czy trawy.
Jasnożółte, pachnące kwiaty lipy przyciągają owady, które przenoszą pyłek i zbierają nektar. To z nich powstaje miód. Osoby uczulone na lipę powinny uważać z jego spożyciem. Alergię krzyżową może wywołać nie tylko miód lipowy, ale też wielokwiatowy.
Pylenie platana
Platany w Polsce nie występują tak powszechnie jak w krajach Europy Zachodniej i Południowej. Można spotkać je w parkach i ogrodach botanicznych, ale jest ich tak mało, że nie mają większego znaczenia alergologicznego w naszym kraju. Inaczej jest na przykład w Hiszpanii, gdzie pyłek platanu stanowi istotny czynnik sezonowych alergii wziewnych.
Pylenie sosny
Sosna jest wiatropylna i pyli bardzo obficie. Biorąc pod uwagę jej powszechność, nie dziwi fakt, że stężenie jej pyłków w czerwcu potrafi być bardzo wysokie. Mimo to, pyłki sosny nie powodują alergii jako takiej. Mają niski potencjał alergenny, ponieważ otacza je woskowy płaszcz, który hamuje uwalnianie alergenów.
Ponieważ jednak pyłki sosny mają duże rozmiary i występują w dużym zagęszczeniu, mogą podrażniać drogi oddechowe i nasilać objawy alergii wywołanych przez inne rośliny pylące w czerwcu.
Poza tym pyłki sosny zawierają białka podobne do białek orzeszków piniowych (z sosny Pini), więc u osób wrażliwych mogą wywoływać alergię krzyżową.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co pyli w czerwcu – opinie lekarzy
Warto w tym miejscu przytoczyć opinię alergolog i pediatry, dr n. med. Ewy Willak-Janc:
Drzewa iglaste (…) nie są dla ludzi szkodliwe jako alergen. Pyłki drzew iglastych mogą mieć – ze względu na dużą ilość i dużą lotność – działanie drażniące – będą szkodziły zarówno alergikom, jak i osobom zdrowym.
Na pewno bardziej uciążliwe będą dla osób zakatarzonych, przeziębionych czy też dla przedszkolaków, z ich uporczywym nieżytem nosa. Ponieważ u tych osób stan zapalny w śluzówce już się toczy i pyłek sosnowy trafia na rozpulchnioną, przekrwioną tkankę, przedłużać się może u nich czas dochodzenia do zdrowia.
W alergii pyłek sosny pełni rolę wspierającą dla pyłków traw, gdyż ze względu na przybliżony czas pylenia obu gatunków (maj–czerwiec) mogą się one spotkać, lub też pyłek sosnowy podrażni i „uszkodzi” śluzówkę nosa jako pierwszy i w takich warunkach niewielka ilość pyłku traw już może wywołać objawy alergii, a w przypadku zdrowej śluzówki mogłoby ich jeszcze długo nie być.
Za uczulenie w czerwcu odpowiadają też grzyby pleśniowe
Cladosporiumi Alternariato najważniejsze grzyby mikroskopowe (pleśniowe), powodujące alergię. W dalszej kolejności znaczenie alergiczne mają gatunki pleśni domowych: Penicillium i Aspergillus.
Zarodniki Cladosporium i Alternaria uwalniane są z różną intensywnością przez cały rok, za wyjątkiem okresów, gdy panuje mróz. Powodują alergie całoroczne, których objawy nasilają się sezonowo – latem i jesienią. Szczyt pylenia grzybów pleśniowych trwa od czerwca do sierpnia i to właśnie wtedy osoby uczulone odczuwają ich działanie.
Co ważne, alergia na grzyby pleśniowe zwykle występuje razem z alergią na inne alergeny wziewne, zwłaszcza pyłki roślin, sierść zwierząt i roztocze kurzu domowego. Rzadko też zdarza się uczulenie tylko na jeden gatunek pleśni. Przeważnie alergię wywołują:
- Alternaria alternata,
- Cladosporium herbarum,
- Cladosporium cladosporioides ,
- Aspergillus niger.
Alergia w czerwcu może być więc wynikiem zarodnikowania pleśni i objawiać się alergicznym nieżytem nosa i zapaleniem spojówek, ale też alergicznym grzybiczym zapaleniem zatok, aspergilozą oskrzelowo-płucną czy chorobami skóry. Ponadto alergeny pleśni w dużym stopniu pogarszają przebieg astmy.
Co pyli w czerwcu – statystyki
Największe znaczenie z roślin pylących w czerwcu mają trawy i chwasty. Co ważne, rzadko powodują one pojedynczą alergię. W większości przypadków uczulenia na konkretne alergeny współwystępują ze sobą i, na przykład uczuleni na tymotkę, reagują również na pyłki babki oraz zarodniki grzybów z rodzaju Cladosporium.
Jak pokazują badania epidemiologiczne, większą grupę alergików stanowią mieszkańcy terenów miejskich, a nie wiejskich. Dzieje się tak z powodu zanieczyszczeń środowiska, które:
- z jednej strony osłabiają działanie ludzkiego organizmu,
- z drugiej sprawiają, że alergenów jest więcej i silniej uczulają.
Dlatego, wbrew pozorom, podczas pylenia w czerwcu, bezpieczniej przebywać poza miastem – mimo że więcej jest tam zieleni. Drzewa i trawniki rosnące przy zatłoczonych ulicach są znacznie bardziej alergenne i wywołują poważniejsze dolegliwości u alergików niż rośliny z czystszego środowiska.
Na różnego rodzaju alergie z roku na rok choruje coraz więcej Polaków – możliwe, że nawet co trzeci dorosły i co drugie dziecko. Ta tendencja wzrostowa może mieć związek właśnie z zanieczyszczeniami środowiska oraz zmianami klimatycznymi, które wydłużają sezon pylenia roślin i zwiększają zagęszczenie pyłków w powietrzu atmosferycznym.
Jak leczyć czerwcową alergię?
Najważniejsze jest ustalenie, że przyczyną złego samopoczucia nie jest wirus, ale to, co akurat pyli. Alergie wziewne dają podobne objawy do przeziębienia i mogą być z nim łatwo mylone. A są to choroby, które leczy się w zupełnie inny sposób i warto to robić właściwie. Nieleczona alergia wziewna może prowadzić do rozwoju astmy i poważnych problemów zdrowotnych. Dlatego, jeśli co roku późną wiosną i latem, my albo dzieci, nie czujemy się najlepiej, zasięgnijmy porady lekarza.
Do zwalczania objawów alergii wykorzystuje się wiele preparatów. Niestety nie wszystkich można używać przez dłuższy czas. Krople do nosa na alergię, które zawierają ksylometazolinę lub oksylometazolinę przynoszą szybką ulgę, ale są przeznaczone do stosowania krótkotrwałego – w innym razie powodują efekt odwrotny do zamierzonego: nasilają objawy alergicznego nieżytu nosa, a do tego uzależniają.
Lepszym wyborem mogą być na przykład preparaty z ektoiną, które pomagają oczyścić drogi oddechowe z alergenów i chronią błonę śluzową przed ich wnikaniem. Do tego ektoina dobrze nawilża i regeneruje. Można ją stosować dłużej, bez efektu przyzwyczajenia. Jest odpowiednia dla dorosłych i dzieci. Znajdziemy ją m.in. w:
- kroplach do oczu,
- sprayach do nosa,
- roztworach do inhalacji.
Stosowanie kropli na alergię bez recepty należy traktować jako działanie doraźne i profilaktyczne. Choć przynosi ulgę, trzeba pamiętać, że zwalcza jedynie objawy, a nie przyczynę alergii. Jedynym sposobem przyczynowego leczenia jest immunoterapia swoista, nazywana po prostu odczulaniem. W przypadku alergii na pyłki traw taka terapia przynosi dobre efekty. Wymaga jednak czasu i zaangażowania. Immunoterapia trwa kilka lat, a w jej trakcie poprawa następuje stopniowo.
Niestety nie każdy może poddać się immunoterapii i nie na każdy rodzaj alergenu istnieje szczepionka. Inna sprawa – rozpoznanie. U niektórych nie udaje się wychwycić konkretnej przyczyny alergii. Takim pacjentom, w sytuacji nasilenia alergii, pozostają leki przeciwhistaminowe i inne preparaty łagodzące objawy alergii.
Ważnym elementem życia alergika jest unikanie uczulających pyłków, dbanie o dobrą jakość powietrza w mieszkaniu oraz zwracanie uwagi na to, co się je – ze względu na ryzyko alergii krzyżowej, która może być bardzo niebezpieczna i wywołać wstrząs anafilaktyczny.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Bibliografia:
K. Buczyłko, Komponenty pyłku traw na przykładzie tymotki, Alergia, 2018/3
Alergologia. Kompendium pod red. R. Pawliczaka, Poznań, 2013
Interna Szczeklika, Mały podręcznik 2019/2020, Kraków, 2020
E. Willak-Janc, Alergia wziewna u dzieci – nowe możliwości leczenia, Forum Pediatrii Praktycznej, 2024
Alergolog: rośnie liczba osób chorych na alergię, Nauka w Polsce, 2016 https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C409128%2Calergolog-rosnie-liczba-osob-cierpiacych-na-alergie.html
Wiemy, dlaczego coraz więcej osób uczula się na pyłki, Nauka w Polsce, 2022,
https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C92289%2Cprof-czarnobilska-wiemy-dlaczego-coraz-wiecej-osob-uczula-sie-na-pylki.html
Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce (ECAP), 2014, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S235338541400009X
N. Gajek, Sosna i alergia – czy to możliwe?, https://strefaalergii.pl/rok/sosna-i-alergia-czy-to-mozliwe/
P. Rapiejko, Pyłek platana, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/61641,pylek-platana