- Inhalacja może obejmować zarówno proste metody domowe i być przeprowadzana bez dodatkowego sprzętu (parówka), jak i przy jego pomocy.
- Nebulizacja jest metodą inhalacji, opierającą się na wdychaniu drobnocząsteczkowego aerozolu, wytwarzanego przez nebulizator, który jest częścią niektórych inhalatorów.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Inhalacja a nebulizacja
Inhalacja to termin ogólny, oznaczający metodę leczenia, polegającą na wprowadzaniu do dróg oddechowych aerozolu lub proszku zawierającego substancje lecznicze lub naturalne. Może być wykonywana na wiele sposobów, począwszy od najprostszych metod z wykorzystaniem gorącej wody i ręcznika, aż po urządzenia elektroniczne. Inhalacje parowe wykorzystują zjawisko parowania wody i unoszenia się wraz z nią cząsteczek substancji leczniczych.
Nebulizacja natomiast stanowi jedną z metod inhalacji, wykorzystującą urządzenie zwane nebulizatorem, które zamienia roztwór w delikatną mgiełkę. Jest to zatem szczególny rodzaj inhalacji, charakteryzujący się wysoką skutecznością i precyzją podawania leku. Proces nebulizacji opiera się na mechanizmach fizycznych, które pozwalają na wytworzenie aerozolu o ściśle określonych parametrach.
Inhalacja, a nebulizacja – mechanizm działania
Proces inhalacji tradycyjnej opiera się na stosunkowo prostym mechanizmie. Gorąca woda powoduje powstawanie pary wodnej, która unosi ze sobą cząsteczki substancji leczniczych. Wielkość powstałych cząsteczek aerozolu jest jednak stosunkowo duża (powyżej 10 mikrometrów), co ogranicza ich zdolność do penetracji głębszych partii układu oddechowego. Dodatkowo, temperatura pary może wpływać na stabilność niektórych substancji leczniczych.
Nebulizacja wykorzystuje znacznie bardziej zaawansowane mechanizmy. W zależności od typu nebulizatora, możemy wyróżnić trzy różne sposoby generowania aerozolu:
- Nebulizatory pneumatyczne – sprężone powietrze, przechodząc przez wąską dyszę, powoduje powstanie podciśnienia, które zasysa ciecz i rozbija ją na drobne kropelki.
- Nebulizatory ultradźwiękowe generują fale, które powodują powstanie mgiełki inhalacyjnej w zbiorniku z lekiem. Na powierzchni fontanny tworzą się drobne kropelki aerozolu. Ta metoda pozwala na uzyskanie bardzo jednorodnego aerozolu, jednak może powodować podgrzewanie leku, co z kolei oznacza, że nie wszystkie leki możemy w tym rodzaju nebulizatorów wykorzystać.
- Nebulizatory mesh wykorzystują precyzyjnie wykonaną membranę z tysięcy mikroskopijnych otworów. Wibracje membrany powodują „przeciskanie” cieczy przez otwory i tworzenie aerozolu o bardzo wyrównanej wielkości cząsteczek.
Polecane do inhalacji
Zmniejsza suchy, drażniący kaszel, intensywnie nawilża drogi oddechowe.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Ampułki do inhalacji rozrzedzające zalegającą wydzielinę.
Roztwór do inhalacji szczególnie polecany osobom wrażliwym na wyższe stężenie chlorku sodu.
Nebulizacja u dzieci – wskazania i praktyczne aspekty
Nebulizacja jest bezpieczną i skuteczną metodą leczenia chorób układu oddechowego u dzieci w każdym wieku, włącznie z niemowlętami. Szczególnie istotne jest to, że metoda ta nie wymaga świadomej współpracy małego pacjenta, co czyni ją idealnym rozwiązaniem dla najmłodszych. Najczęstszymi wskazaniami do nebulizacji u dzieci są ostre i przewlekłe schorzenia dróg oddechowych, takie jak zapalenie oskrzeli, zapalenie oskrzelików, astma oskrzelowa czy mukowiscydoza.
Nebulizacja u dzieci – jak prawidłowo wykonać?
Prawidłowe wykonanie nebulizacji u dziecka wymaga szczególnej uwagi i przestrzegania kilku kluczowych zasad. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednie przygotowanie dziecka do zabiegu. Najważniejszym elementem jest dobór odpowiedniej maseczki. Dla niemowląt i małych dzieci stosuje się maseczki pediatryczne, które dokładnie przylegają do twarzy, obejmując nos i usta. Starsze dzieci mogą korzystać z ustnika, jeśli potrafią prawidłowo z niego korzystać.
Podczas wykonywania nebulizacji u dzieci niezwykle ważne jest zachowanie spokoju i cierpliwości. Zabieg powinien trwać tak długo, jak zalecił lekarz, zwykle od 5 do 15 minut. W tym czasie należy zadbać o to, by dziecko oddychało spokojnie i regularnie. Można je zająć czytaniem książeczki, oglądaniem bajki czy spokojną zabawą, która nie będzie przeszkadzała w prawidłowym oddychaniu.
Bezpieczeństwo nebulizacji u dzieci zależy w dużej mierze od przestrzegania zasad higieny. Po każdym użyciu należy dokładnie umyć wszystkie elementy nebulizatora, które miały kontakt z lekiem i wydychanym powietrzem.
Substancje stosowane w nebulizacji
Nebulizację można wykonywać z wykorzystaniem różnych substancji leczniczych, przy czym wybór konkretnego preparatu powinien być dostosowany do aktualnego stanu zdrowia pacjenta.
- Roztwór soli fizjologicznej (0,9% NaCl) stanowi podstawę wielu nebulizacji. Jest bezpieczny i może być stosowany do nawilżania dróg oddechowych oraz rozrzedzania wydzieliny.
- Hipertoniczny roztwór soli (1,5% lub 3% NaCl) jest często zalecany w przypadku gęstej wydzieliny. Działa on osmotycznie, przyciągając wodę do dróg oddechowych, co pomaga w rozrzedzeniu śluzu i ułatwia jego odkrztuszanie.
- Roztwór soli fizjologicznej z dodatkiem kwasu hialuronowego, działa nawilżająco i łagodząco na drogi oddechowe.
- Izotoniczny roztwór soli morskiej z ektoiną – ektoina wykazuje działanie przeciwzapalne i ochronne. Tworzy ona na powierzchni błony śluzowej barierę ochronną, która zabezpiecza komórki przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Ektoina wykazuje również właściwości przeciwalergiczne, zmniejszając reaktywność błony śluzowej na alergeny.
- Preparaty mukolityczne, czyli leki rozrzedzające wydzielinę, takie jak acetylocysteina, pomagają w upłynnieniu gęstej wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych. Ułatwiają one odkrztuszanie i poprawiają komfort oddychania.
Wśród preparatów, które można stosować w postaci nebulizacji znajdziemy również te na receptę i będą to między innymi leki przeciwzapalne (glikokortykosteroidy) czy rozszerzające oskrzela (broncholityki).
Podsumowanie
Inhalacja i nebulizacja, choć często używane zamiennie, reprezentują różne poziomy zaawansowania terapii wziewnej. Nebulizacja oferuje szereg korzyści w leczeniu poważnych schorzeń układu oddechowego. Jednocześnie tradycyjne inhalacje zachowują swoją wartość w leczeniu łagodniejszych dolegliwości. Wybór odpowiedniej metody powinien być konsultowany z lekarzem i dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta.
To jest wyrób medyczny
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Bibliografia:
1. Kamin, W., Erdnüss, F., & Krämer, I. (2013). Inhalation solutions — Which ones may be mixed? Physico-chemical compatibility of drug solutions in nebulizers. Journal of Cystic Fibrosis, 12(6), 599-603. Dostęp online: https://doi.org/10.1016/j.jcf.2013.05.008
2. Karolewicz, B., Pluta, J., & Haznar, D. (2009). Nebulizacja jako metoda podawania leków. Farmacja Polska, 65(4), 291–304. Dostęp online: https://ptfarm.pl/pub/File/FP/4_2009/14%20%20nebulizacja.pdf
3. Pirożyński M. (2022). Inhalatory i nebulizatory – praktyczny przewodnik. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.