Czy grillowanie jest zdrowe?
O tym, czy grillowanie jest zdrowe czy nie decyduje to, w jaki sposób oraz co grillujemy. Jedno jest pewne – większość przygotowanych potraw na grillu zalicza się do ciężkostrawnych, więc to oczywiste, że nie będą zalecane dla każdego. W tłuszczach oraz białkach, które poddawane są działaniu wysokiej temperatury powstają wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), aminy heterocykliczne (HCA), nitrozaminy, dioksyny, i akrylamid, czyli liczne związki o niekorzystnym wpływie na zdrowie człowieka.
Im dłużej grillujemy i im wyższa jest temperatura obróbki, tym większa ilość policyklicznych pochodnych benzenu w gotowym daniu. Związki te występują jednak powszechnie w środowisku np. pod postacią zanieczyszczeń w powietrzu czy żywności (np. kawa, kakao) dlatego nie jesteśmy w stanie ich całkowicie uniknąć.
Samo w sobie grillowanie nie należy do najzdrowszych sposobów przygotowywania posiłków, ale można znacznie ograniczyć ryzyko, odpowiednio przygotowując grilla oraz właściwie grillując dania. Aby grillowanie było zdrowe, warto poznać kilka zasad zdrowego grillowania, które przedstawiamy poniżej.
Zasady zdrowego grillowania dla dzieci i nie tylko
Aby uczynić grillowanie zdrowszym warto się odpowiednio przygotować. Pierwszym krokiem powinno być odpowiednie wyczyszczenie grilla. Często zdarza się jednak, że po grillowaniu wiele osób chowa sprzęt, bez wyczyszczenia rusztu. Należy usunąć spalony tłuszcz, ponieważ jest on źródłem związków, które często są rakotwórcze i niekorzystnie wpływają na zdrowie (benzopiren, heterocykliczne aminy aromatyczne, nadtlenki). Nigdy nie przygotowujemy bowiem posiłków w brudnych naczyniach, ze starym tłuszczem czy brudnych garnkach, dlatego warto takie samo podejście mieć do grilla.
Duże znaczenie dla zdrowia ma także to, na czym rozpala się grilla. Do rozpalania zaleca się użycie brykietu lub drewna pochodzącego z drzew liściastych, niezalecane będą wszelkie gazety, kartony, szyszki, drewno z drzew iglastych, czy lakierowane drewno.
Grillowanie należy rozpocząć, gdy ogień nie będzie już widoczny, a pozostanie jedynie żar. Nie zaleca się podlewania węgla płynnymi podpałkami lub dodawania rozpałki w kostce w trakcie grillowania jedzenia. Do grillowania zaleca się wybieranie specjalnych tacek (najlepiej żeliwne lub ze stali szlachetnej), które zapobiegają skapywaniu tłuszczu do żaru. Jedzenie powinno układać się na tackach dopiero wtedy, gdy węgiel się rozżarzy, zwykle jest to około 25-30 minut od momentu rozpalenia węgla.
Bardzo ważne jest także to, co grillujemy. Do mięsa warto stosować domowe, ziołowe marynaty. Przyprawy nie tylko dodają atrakcyjny smak i zapach potrawom, ale sprawiają także że dania są zdrowsze. Zioła są bowiem cennym źródłem wielu przeciwutleniaczy czyli związków, które neutralizują szkodliwe działanie wolnych rodników – a te z kolei powstają podczas grillowania. Niezalecane będą zatem wszelkie gotowe mięsa w marynatach, które są ostatnio bardzo popularne w sklepach. Niewskazane jest także dodawania do mięsa olejów roślinnych, ponieważ nie tylko zwiększają one wartość energetyczną posiłku, ale i tak wytapiają się podczas grillowania. Dodatkowo skraplany olej powraca w formie lotnej i toksycznej do żywności. Warto sięgać również po małe porcje mięsa, ponieważ im mniejsze kawałki mięsa, tym szybciej zostaną one zgrillowane, więc powstanie w nim mniej toksycznych związków. Dodatkowo mniejsze kawałki jest łatwiej równomiernie ogrzać, mamy wtedy pewność, że zniszczyliśmy potencjalnie chorobotwórcze bakterie.
Nie zaleca się wkładania na ruszt zamrożonego mięsa, ponieważ będzie ono wymagało dłuższego grillowania, a dodatkowo straci na swoim smaku. Niewskazane jest także grillowanie tuż nad płomieniem, ponieważ zwiększa to ryzyko przypalenia się potrawy i powstania czarnej skorupki, która jest źródłem rakotwórczych związków, a dodatkowo utrudnia to równomierne ogrzanie produktu.
Co przyrządzić na grillu dla dziecka?
Oczywiste jest, że tłuste i przetworzone mięso nie będzie zalecane dla nikogo, jednak szczególnie w przypadku dzieci warto zwrócić uwagę na to, co grillujemy. Zamiast tłustych mięs typu karkówka, kiełbasa, lepiej sięgnąć po chudsze gatunki np. mięso z kurczaka, indyka, czy polędwicę.Dobrym pomysłem będą także ryby.
Na grilla świetnie sprawdzą się warzywa takie jak:
- papryka,
- cukinia,
- bakłażan,
- pieczarki,
ale grillować można praktycznie wszystkie warzywa. Dobrze sprawdzą się różnego rodzaju szaszłyki, do których można przemycić warzywa i kawałki mięsa.
Kluczowe jest zatem wybieranie odpowiednich produktów, ale przede wszystkim ważny jest odpowiedni sposób grillowania, który opisano powyżej. Aby grillowanie było zdrowsze, warto ograniczać także ilość dodawanej soli.
Mięso warto marynować w ziołowych marynatach lub w jogurcie z dodatkiem ziół np. bazylii, oregano, papryki, majeranku. Do grillowanych dań można przygotować także sałatki ze świeżych warzyw, a nawet z punktu widzenia zdrowia będzie to wskazane, ponieważ świeże warzywa są cennym źródłem przeciwutleniaczy, co będzie nieco niwelowało szkodliwy wpływ grillowania na zdrowie.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Pierwszy preparat z fukoidanem, który wspomaga pracę zatok.
Kompleksowe wsparcie prawidłowego rozwoju.
Spray usuwający złogi woskowiny usznej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Woda morska z ektoiną. Ochrona przed wnikaniem wirusów.
Bibliografia:
- Meerith P. i wsp.: Cancer risk perception and preventive behaviors among grilled meat vendors. J Med Assoc Thai. 2012.
- Felton J.S. i wsp.:. Health risks of heterocyclic amines. Mutat Res. 1997 May 12;376(1-2):37-41.