To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Jaka dieta po cięciu cesarskim?
Podobnie, jak w przypadku każdej poważnej operacji jamy brzusznej, ciało kobiety po cesarskim cięciu potrzebuje czasu, aby prawidłowo się zagoić. Okres gojenia ran poporodowych i cofania się zmian spowodowanych ciążą i porodem nazywany jest połogiem. Jest to często dla kobiety bardzo trudny okres zarówno pod względem fizjologicznym (cielesnym) i psychologicznym (emocjonalnym). Niemniej jednak właśnie wtedy warto zadbać szczególnie o swój dobrostan i prawidłowe żywienie.
Dieta po cesarce a dieta po porodzie naturalnym
Dieta kobiety po cięciu cesarskim początkowo nieco różni się od diety kobiety, która urodziła naturalnie. W okresie rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych zalecane jest bowiem stosowanie diety łatwostrawnej, początkowo jest to dieta półpłynna, a z czasem rozszerza się je o produkty stałe. Po cięciu cesarskim perystaltyka jelit jest jeszcze leniwa, a pierwsze wypróżniania są na ogół trudne i mogą być bolesne. Dlatego warto zadbać o to, aby dieta nie powodowała dodatkowo zaparć. Jej celem jest zatem dostarczenie wszystkich niezbędnych składników pokarmowych oraz ograniczenie produktów i potraw ciężkostrawnych.
Dieta lekkostrawna po cesarce
Podstawą jest ograniczenie, a nawet wykluczenie produktów i potraw tłustych, smażonych, pieczonych w tradycyjny sposób, długo zalegających w żołądku, wzdymających, ostro przyprawionych. W diecie łatwostrawnej należy zmniejszyć podaż błonnika pokarmowego, ale należy pamiętać, iż pewna ilość tego składnika jest potrzebna, gdyż wchłania on wodę, rozluźnia masy kałowe i wpływa na ich wydalanie. Udział błonnika pokarmowego można zmniejszyć lub uczynić go mniej drażniącym poprzez:
- zastosowanie odpowiednich technik kulinarnych (obieranie, gotowanie, przecieranie przez sito, miksowanie),
- dobieranie odpowiednio delikatnych warzyw i dojrzałych owoców,
- a także sięganie po oczyszczone produkty zbożowe [1].
Dieta po cięciu cesarskim – jak zorganizować żywienie?
Często mamy zaraz po urodzeniu dziecka przedkładają potrzeby dziecka nad własne, co jest całkowicie zrozumiałe. Jednak dbanie o siebie i swoją dietę jest niezwykle ważne, aby mama mogła zregenerować się po cesarskim cięciu i mieć wystarczająco dużo energii, aby zaopiekować się maleństwem. Pierwsze tygodnie mogą być trudne, dlatego po powrocie do domu pomoc partnera, członków rodziny lub bliskich przyjaciół może okazać się nieoceniona. Wygodnym sposobem jest wcześniejsze przygotowanie posiłków i ich zamrożenie. Pomocne może być także zamówienie cateringu dietetycznego.
Na jakie składniki pokarmowe zwrócić szczególną uwagę po cięciu cesarskim?
Białko
Białko należy do kluczowych składników niezbędnych w procesie gojenia się ran – pełni rolę budulcową i odpowiada za prawidłową regenerację się tkanek. Bez udziału białek nie jest możliwy wzrost, rozwój organizmu, odnowa tkanek, odporność na choroby i gojenie się ran. Warto sięgać zatem po pełnowartościowe źródła białka takie jak:
- chude mięso,
- chude ryby,
- jaja,
- mleko i przetwory mleczne.
Dodatkowo u kobiet karmiących piersią synteza białka przebiega intensywniej. Zgodnie z polskimi normami żywienia spożycie białka przez kobiety karmiące piersią, wyrażone na poziomie zalecanego dziennego spożycia powinno wynosić 1,45 g/kg mc./dobę [2].
Witaminy i składniki mineralne
Kluczowymi witaminami i minerałami wspomagającymi regenerację po cięciu cesarskim są: witaminy C, A i E, kwas foliowy, a także żelazo.
- Witamina C jest niezbędna do produkcji kolagenu, który jest głównym białkiem w skórze, tkankach łącznych i naczyniach krwionośnych. Pomaga w gojeniu się ran i regeneracji tkanek.
- Także witamina A jest ważna dla zdrowej skóry i błon śluzowych, ponieważ reguluje proces tworzenia się nowych komórek. Odpowiada za prawidłową czynność tkanki nabłonkowej skóry, błon śluzowych – współuczestniczy w syntezie śluzu chroniącego tkankę nabłonkową. Dzięki temu zapobiega zakażeniom skóry, rogowaceniu skóry, ale także zakażeniom przewodu pokarmowego czy dróg moczowych.
- Z kolei witamina E jest silnym przeciwutleniaczem, który pomaga w ochronie komórek przed uszkodzeniem. Może wspomagać gojenie się ran i zapobiegać bliznom.
- Kwas foliowy jest niezbędny do produkcji nowych komórek, w tym krwinek czerwonych. Może być ważny w okresie rekonwalescencji po operacjach, ponieważ jego niedobór hamuje prawidłowe procesy wzrostu i rozmnażania się komórek.
- Przy porodzie niezależnie od tego, czy odbywa się drogami natury, czy poprzez cięcie cesarskie, dochodzi do utraty krwi, co dodatkowo zwiększa zapotrzebowanie na żelazo. Dlatego warto także zadbać o jego odpowiednia podaż wraz z dietą.
Błonnik pokarmowy
Bezpośrednio po cięciu cesarskim często występują zaparcia, wzdęcia i nietypowe objawy jelitowe. Warto zatem zadbać o odpowiednią ilość błonnika, który znajduje się produktach pełnoziarnistych, warzywach, owocach. Można także spróbować suplementacji błonnikiem, ale należy zawsze pamiętać o piciu odpowiedniej ilości wody.
Woda
Po operacji należy zadbać o właściwe nawodnienie organizmu. Zapotrzebowanie na płyny zwiększa się w okresie karmienia, a ich odpowiednia podaż jest niezbędna do prawidłowego przebiegu laktacji i produkcji mleka, w ilości która pozwoli pokryć potrzeby dziecka. Przeciętnie kobieta, która karmi piersią produkuje ok. 750 ml pokarmu w ciągu doby, dlatego zaleca się spożycie płynów w ilości 3000 ml/ dobę – o 800-1000 ml więcej w stosunku do okresu sprzed ciąży [3].
Czego unikać w diecie po cięciu cesarskim?
W diecie po cesarce należy unikać takich produktów, które nie są także zalecane w zwyczajowej diecie. Należy ograniczać spożywanie potraw:
- wysokoprzetworzonych,
- tłustych,
- bogatych w cukry, kwasy tłuszczowe nasycone, tłuszcze typu trans, czyli słodyczy, słonych przekąsek, fast foodów, gotowych dań, słodkich i gazowanych napoi itp.
Inaczej sprawa wygląda, jeśli karmimy piersią. Wtedy należy także pamiętać o unikaniu spożywania:
- ryb, które mają zdolność kumulowania metali ciężkich (merlin, rekin, miecznik, makrela królewska, tuńczyk, węgorz amerykański, płytecznik, szprot wędzony, łosoś bałtycki wędzony, śledź bałtycki wędzony, szczupak, panga, tilapia, gardłosz atlantycki),
- naparów z kopru włoskiego,
- kofeiny (do 200 mg/d) oraz alkoholu [2,3].
Ile powinna trwać dieta po cesarce?
Czas trwania diety po cesarce to zawsze kwestia indywidualna. Dieta łatwostrawna po porodzie powinna trwać dopóki nie ustąpią dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Najczęściej dopiero po kilku godzinach po operacji można spożyć pierwszy posiłek. Ważne żeby był on lekkostrawny. Tak naprawdę im szybciej wrócimy do normalnej, prawidłowo zbilansowanej diety, tym lepiej. Zazwyczaj w kolejnych dniach po cesarce można już spożywać zwyczajową dietę. Należy jednak pamiętać, iż nadal powinna być ona prawidłowo zbilansowana pod względem energii, witamin i składników mineralnych.
Dieta po cesarce – jadłospis
W pierwszych dniach po cięciu cesarskim dobrze sprawdzą się posiłki łatwostrawne. Poniżej przykładowy jadłospis na jeden dzień.
- Śniadanie: Kanapki z chleba pszennego masłem i chudą wędliną
- II śniadanie: Mus jabłkowy
- Obiad: Pulpeciki gotowane na parze z ziemniakami puree i marchewką
- Podwieczorek: Domowy kisiel morelowy
- Kolacja: Lekkostrawny krem z cukinii z pomidorem i ziemniakami
W kolejnych dniach dietę można rozszerzać. Poniżej przedstawiamy przykładowy jednodniowy jadłospis dla dla mamy karmiącej.
- Śniadanie: Płatki owsiane z bananem i masłem orzechowym
- II śniadanie: Kanapka z pieczywem graham z pastą z marchewki
- Obiad: Jogurtowe risotto z pomidorami i kurczakiem
- Podwieczorek: Jogurt typy skyr z owocami
- Kolacja: Pieczone bataty z sosem koperkowo-jogurtowym
Z kolei poniżej przedstawiamy przykładową jednodniową dietę dla mamy karmiącej mlekiem modyfikowanym. To właśnie wtedy można zacząć planować racjonalnie zbilansowaną dietę redukcyjną. Warto jednak robić to bazując na zasadach prawidłowego odżywiania się, a nie na głodówkach, postach czy detoksach. Jeśli chcesz wiedzieć, jak bezpiecznie odchudzać się w ciąży, sprawdź ten artykuł.
- Śniadanie: Kanapki z chleba żytniego z hummusem i kawałkami papryki
- II śniadanie: Jogurt grecki z owocami, orzechami i pestkami dyni
- Obiad: Zapiekanka makaronowa z cukinią, suszonymi pomidorami i kurczakiem
- Podwieczorek: Pudding chia na jogurcie z musem malinowym
- Kolacja: Cukinia zapiekana z serem feta
Dieta po cięciu cesarskim – podsumowanie
Dieta po cesarskim cięciu to ważny element procesu rekonwalescencji po operacji. Nie istnieje jednak jeden, konkretny, ogólnie zalecany sposób odżywiania. Początkowo dobrze sprawdzi się dieta łatwostrawna. Kluczowe jest jednak, aby dieta zawsze była dobrze zbilansowana pod względem energii i składników odżywczych, dlatego najlepiej, aby została dopasowana indywidualnie.
Bibliografia:
1. Ciborowska H., Ciborowski A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
2. Jarosz M. i wsp. Normy Żywienia Dla Populacji Polski i Ich Zastosowanie. Warszawa: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020.
3. Szostak- Węgierek D. Żywienie w czasie ciąży i karmienia piersią. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.