Jaka jest norma żelaza w ciąży?
Przebieg każdej ciąży wymaga około 1000 mg dodatkowego żelaza. Noworodek waży około 3 kg, a objętość krwi u kobiety w ciąży znacznie wzrasta, aby sprostać wymaganiom dostarczania tlenu i składników odżywczych macicy i łożyska oraz przygotować organizm się do porodu.
Tak wysokie zapotrzebowanie w połączeniu z dietą ubogą w ten minerał może powodować anemię (niedokrwistość) ciążową. Jeśli spodziewamy się dziecka, a mamy niski poziom żelaza, możemy nie być w stanie wytworzyć wystarczającej ilości czerwonych krwinek. Zawartości żelaza w organizmie nie bada się raczej bezpośrednio, a wykonując testy na hemoglobinę i ferrytynę.
W I i II trymestrze ciąży norma hemoglobiny to powyżej 11 g/dl, a w III trymestrze 10,5 g/dl. Z kolei poprawna wartość ferrytyny to 10-200 μg/l.
Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest najczęstszą postacią anemii u kobiet w ciąży. Najczęściej pojawia się w drugim lub trzecim trymestrze. Ten rodzaj niedoboru ocenia się za pomocą prostego badania krwi, oznaczając poziom ferrytyny. Jest to częścią rutynowego testu prenatalnego – pełnej morfologii krwi. Za jego pomocą można wykryć także mniejszą niż pożądana liczbę czerwonych krwinek lub niewystarczający poziom hemoglobiny.
Hemoglobina to bogate w żelazo białko, które transportuje tlen z płuc do reszty ciała. Większość żelaza znajduje się właśnie we krwi, dlatego w ciąży jest ono wyjątkowo ważne dla zdrowia matki i dziecka.
Przeczytaj także: Kwas foliowy w ciąży
Rozpoznawanie objawów niedoboru żelaza w ciąży
Chociaż ciąża, zwłaszcza powyżej drugiego trymestru, często sama w sobie powoduje zmęczenie, nagły spadek wydolności, senność i ciągłe znużenie mogą to być symptomy niedoboru żelaza. Do innych niepokojących objawów należą:
- znaczne osłabienie
- blada cera
- nieregularne bicie serca
- trudności w oddychaniu.
Objawy ciąży i niedoboru żelaza w dużym stopniu się pokrywają. Najbardziej oczywistym przykładem jest zmęczenie, które może nastąpić bez żadnych wyraźnych przyczyn. Zaparcia są jednocześnie objawem ciąży i skutkiem ubocznym stosowania żelaza w tabletkach. Szybkie bicie serca i duszności także to objawy występujące zarówno podczas ciąży, jak i w wyniku niedoboru żelaza. Zmiany w preferencjach żywieniowych są również objawem obu. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest wykonywanie regularnych badań profilaktycznych.
Jak szybko uzupełnić żelazo w ciąży?
Jeśli podczas ciąży zdiagnozowano u nas niski poziom żelaza lub anemię, nie ma powodu do paniki! Istnieje wiele produktów bogatych w żelazo, które można dodać do swojej diety!
Ponadto można włączyć do codziennej diety pokarmy bogate w ten pierwiastek. Co warto jeść w czasie anemii, aby dostarczyć organizmowi wystarczającą ilość żelaza?
Żywność pochodzenia zwierzęcego (zawierające żelazo hemowe)
Jest bogate w ten rodzaj żelaza, które jest najłatwiejsze do strawienia. Jeśli jemy mięso, możemy pomyśleć o dodatkowej porcji jagnięciny, wołowiny lub wieprzowiny. Warto wybierać chude mięso, odcinając widoczny tłuszcz, a najlepiej unikać także przetworzonych mięs, takich jak kiełbaski i szynki. Ponadto, chociaż wątroba jest bardzo bogatym źródłem żelaza, nie należy jej jeść w czasie ciąży ze względu na ryzyko zatrucia witaminą A.
Tłuste ryby
Tłuste ryby, takie jak łosoś czy sardynki, są dobrym źródłem żelaza, ale ze względu na ryzyko akumulacji metylortęci spożycie powinno być ograniczone do 2 porcji tygodniowo w okresie ciąży. Jest to około 140 gramów.
Chleb pełnoziarnisty
Jest bogaty w żelazo i jest zdrowszy niż biała alternatywa. Dobrze jest jeść go chociaż w ostatnich dwóch trymestrach ciąży.
Suszone owoce i zielone warzywa
Pyszna słodka alternatywa dla czekolady czy ciasta (można je jeść oczywiście z umiarem) i bogata w żelazo – polecamy dołączenie do diety moreli, rodzynek, fig i śliwek, są dobrym źródłem żelaza. Również szpinak czy sałata zawierają żelazo!
Suplementy żelaza dla ciężarnych – czy warto je stosować?
Jak najbardziej w ciąży można suplementować żelazo. Wielu specjalistów wręcz zaleca podjęcie takiego kroku! Warto jednak wiedzieć, że żelazo w tabletkach ma w zwyczaju barwić stolec na czarno. To całkiem normalna reakcja wynikająca z nagromadzenia siarczków żelaza, a brak zmian w kolorze wydalin może wręcz świadczyć o zaburzeniach wchłaniania lub innym problemem z przyswajaniem suplementu.
W przypadku poważnej anemii lekarz może zalecić podjęcie dodatkowych działań, jak przyjmowanie zastrzyków domięśniowych z żelaza. Dobrą wiadomością jest to, że niedobór można zazwyczaj łatwo skorygować jedynie poprzez przyjmowanie leków i suplementów!
Może zainteresować Cię także: Masaż w ciąży – czy można korzystać z takiej formy relaksu?