To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Przyczyny echolalii u zdrowego dziecka
Echolalię jako mimowolne powtarzanie dźwięków czy wyrazów u dzieci zdrowych uznaje się za fizjologiczną. W tym przypadku można mówić o pewnego rodzaju tendencji. Powtarzane dźwięki nie mają zwykle znaczeniowej treści, a powtarzanie trwa zwykle krótko, najczęściej do czasu zrozumienia sensu wypowiadanych treści. Echolalia pełni wtedy funkcję zabawową, w której naśladowanie usprawnia artykulację. Powtarzanie może dotyczyć słów zasłyszanych od innych osób na żywo lub w telewizji.
U dziecka zdrowego echolalia znajduje się w granicach normy rozwojowej. Takie powtarzanie usłyszanych dźwięków można zaobserwować już u 3.-8. miesięcznych niemowląt. Około 10. miesiąca życia pojawia się trzecia faza okresu melodii rozwoju mowy, czyli echolalia rozwojowa. Maluch podejmuje próby powtarzania zasłyszanych słów i prawidłowego ich wymawiania, doskonaląc je metodą prób i błędów. Echolalia jako etap mowy pojawia się często również u 1,5-2-letnich dzieci, najbardziej manifestuje się około 30. miesiąca życia dziecka.
Echolalia może przyjmować jedną z dwóch form.
- Echolalia natychmiastowa – dziecko powtarza dźwięk, słowo lub zwrot od razu po jego usłyszeniu. Na pytanie „Idziemy na spacer?” odpowiada „idziemy na spacer” lub „spacer”.
- Echolalia odroczona – dziecko powtarza po jakimś czasie, przy czym odstęp czasowy może być różny od kilku minut do kilku godzin, a zdarza się, że nawet do kilku dni.
Przeczytaj także: Zabawy i gry planszowe rozwijające mowę dziecka
Kiedy echolalia staje się objawem niepokojącym?
W takim przypadku należy skonsultować się ze specjalistą, gdyż zdarza się, że echolalia wskazuje na zaburzenia ze spektrum autyzmu, schizofrenię dziecięcą, bądź zespół Tourette’a. Niekiedy późne pojawienie się echolalii może być objawem zaburzonego rozwoju mowy lub jego spowolnienia.
Echolalia u dziecka autystycznego
Echolalia występuje u wielu dzieci autystycznych i z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. W tych przypadkach pełni funkcję komunikacyjną. Poprzez echolalię dzieci porozumiewają się z innymi ludźmi i poprzez nią wyrażają różne rzeczy.
W czasie rozmowy powtarzanie zasłyszanych dźwięków, słów i zwrotów może pokazywać zaangażowanie, chęć kontynuowania dialogu, bądź pomagać w rozumieniu rozmówcy. Echolalia w sytuacji odczuwanego dyskomfortu lub stresu ma wyrazić odczucia lub uspokajać, a czasami jej zadaniem jest pobudzenie się. U dzieci autystycznych echolalia jest pozytywnym symptomem, gdyż daje nadzieję na dalszy rozwój mowy.
Zwykle jednak mowa echolaliczna sama w sobie nie służy porozumiewaniu się i komunikowaniu z otoczeniem. Powtarzane słowa nie mają bowiem związku z sytuacją i okolicznościami, w jakich się aktualnie znajduje. Taka forma powtarzania zasłyszanych zwrotów nie sprzyja efektywnej komunikacji.
Echolalia – metody postępowania
Głównym działaniem jest podjęcie terapii mowy pod okiem psychoterapeuty. Metody dobiera się indywidualnie do dziecka. Oczywiście, oprócz pracy ze specjalistą, konieczne są również ćwiczenia z rodzicami wykonywane w domu.
Terapia w znaczącej mierze opiera się na kształtowaniu i nauce budowania własnych wypowiedzi zamiast powtarzania zasłyszanych. Tym samym, działania nakierowuje się na poprawę komunikacji słownej. Dobre efekty daje metoda niedokończonych zdań, w której dziecko dokańcza zdanie rozpoczynane przez terapeutę, bądź rodzica.
Ważne miejsce w pracy z dzieckiem zajmuje również praca nad wyrażaniem własnych potrzeb czy emocji. Ponadto, w terapii korzysta się z ACC, czyli z komunikacji alternatywnej i wspomagającej. Pokazywane są w niej obrazki z przedmiotem, a następnie terapeuta zadaje pytania, na przykład pokazując szklankę z wodą, zadaje pytanie „Czy chcesz wodę?” Takie proste sposoby prezentacji poprzez obrazki umożliwia lepsze rozumienie siebie. We wzajemnym komunikowaniu się warto więc sięgać do zdjęć i przedmiotów. W ułatwieniu komunikacji warto skupić uwagę także na komunikacji niewerbalnej. Pomaga ona we wzajemnym zrozumieniu i w rozpoznaniu radzenia sobie dziecka z różnymi sytuacjami.
Najważniejsze w pracy z dzieckiem z echolalią jest zrozumienie, cierpliwość i konsekwencja. Okazywanie zniecierpliwienia, złości czy rozczarowania może negatywnie wpłynąć na dziecko, wywołując lub pogłębiając u niego zaburzenia lękowe. Warto też stwarzać okazję i możliwość do samodzielnego wypowiadania się. Zdarza się, zwłaszcza u osób z autyzmem, że echolalia pozwala na uzyskanie dodatkowego czasu na odpowiedź. Trzeba wtedy zapewnić rozmówcy więcej czasu, a spokojne, nieponaglające oczekiwanie może sprawić, że uzyskamy odpowiedź.
Może zainteresować Cię również: Porozumienie bez przemocy – co musisz o nim wiedzieć?