Wykorzystanie manny z jesionu
Manna z jesionu jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym (jako słodzik i środek przeczyszczający), farmaceutycznym (jako wypełniacz tabletek, granulek, drażetek) i kosmetycznym (wpływa na odżywienie, elastyczność i miękkość skóry). Już w IX wieku używano jej jako leku i pokarmu, a w XV wieku Włosi zakładali plantacje jesionu mannowego, z których pozyskiwano wartościowy sok.
Ciekawostką jest, że według pewnej hipotezy manna, którą biblijni Izraelici zbierali na pustyni, mogła pochodzić z jesionu mannowego. Jesion mannowy aktualnie można zobaczyć również w polskich parkach jako drzewo ozdobne.
Właściwości manny z jesionu
Według niektórych źródeł manna z jesionu wykazuje działanie dietetyczne, odżywcze, przeciwcukrzycowe, odtruwające organizm, podnoszące odporność, metaboliczne, moczopędne i przeczyszczające. Ma właściwości odbudowujące i łagodzące podrażnione tkanki. Manna z jesionu jest stosowana w cukrzycy (jako słodzik), zaburzeniach trawiennych, dnie moczanowej, chorobach reumatycznych, marskości wątroby, miażdżycy, zaburzeniach przemiany materii, atonii jelit i podczas rekonwalescencji. Rozpuszczona w wodzie lub mleku może być stosowana jako roślinny, naturalny i łagodny środek przeczyszczający dla dzieci i kobiet w ciąży lub może być dodatkiem do innych środków o podobnym przeznaczeniu. Jednocześnie skutecznie przeciwdziała zaparciom, które często są problemem rodziców niemowląt i małych dzieci.
Zaparcia u dzieci – przyczyny
Zaparcia dotyczą około 3% dzieci i nawet w 40% przypadków objawy zaczynają występować już w 1. roku życia. Problem nie może być bagatelizowany, a pierwsza reakcja powinna być jak najszybsza – pomoc lekarska i dietetyczna. W pierwszej kolejności należy przeanalizować jadłospis dziecka – czy zawiera odpowiednią ilość błonnika pokarmowego oraz wody. Standardowy jadłospis malucha często bogaty jest w głównej mierze w to, co dziecko najbardziej lubi, czyli: białe pieczywo, biały ryż, gotowane warzywa (np. marchewka, seler) i słodkości.
Niestety, wszystkie w wymienionych produktów działają zapierająco i dodatkowo nasilają problemy z wypróżnianiem. Dzieci w wieku 1-3 lat potrzebują 10 g błonnika dziennie i powinny wypijać około 1250 ml płynów (dzieci 7-11 miesięcy – 800-1000 ml). Dokładne dobowe zapotrzebowanie na płyny przedstawia się następująco:
- Masa ciała 1-10 kg – 100 ml na każdy kilogram masy ciała,
- Masa ciała 10-20 kg – 1000 ml + 50 ml na każdy kilogram powyżej 10 kg masy ciała,
- Masa ciała >20 kg – 1500 ml + 20 ml na każdy kilogram powyżej 20 kg masy ciała.
Zazwyczaj dieta dzieci jest uboga w błonnik, dlatego należy zadbać o zwiększoną podaż surowych warzyw i owoców, suszonych owoców, nasion roślin strączkowych, pełnoziarnistych płatków, razowego pieczywa, kasz i ryżu. Oprócz wody, którą należy regularnie proponować dziecku, można włączyć do diety zupy, które będą źródłem błonnika oraz wody. Ważna jest także aktywność fizyczna, która pobudza motorykę jelit i ułatwia przesuwanie mas kałowych.
Preparaty przeczyszczające
Leczenie zaparć może być długotrwałym procesem i należy do niego podejść wieloetapowo. Ważne jest, aby preparat podawany dziecku działał delikatnie na pasaż jelitowy, a także był dostosowany formą w celu skutecznego podania go nawet najmłodszym. Najczęstszymi składnikami preparatów przeczyszczających na zaparcia dla niemowląt i małych dzieci są makrogole i laktuloza. Mogą zawierać również mannę z jesionu, która ma właściwości przeczyszczające i jest naturalnym, roślinnym środkiem.
Manna z jesionu – podsumowanie
Manna z jesionu znana jest od tysięcy lat i znajduje zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. Coraz częściej wykorzystuje się ją jako łagodny środek przeczyszczający dla niemowląt i dzieci, który może wspomagać prawidłowy pasaż jelitowy i nieść ulgę w zaparciach. Należy pamiętać, że podstawą leczenia zaparć jest dieta zawierająca odpowiednią ilość błonnika, nawodnienie organizmu i ruch.
Bibliografia:
Marjampolska, M. (2011). Biblijny zielnik. Wszechświat, 112(7-9), 197-201.
Jarosz, M., Rychlik, E., Stoś, K., & Charzewska, J. (2020). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie (Vol. 83). Warsaw, Poland: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny.
Kwiecień J.: Kryteria Rzymskie IV (2016) – aktualne wytyczne rozpoznawania i leczenia czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego u dzieci. Standardy Medyczne Pediatria; 2016. 13: 525–535.