Zaparcia u dzieci – kryteria rozpoznania
Zaparcie stolca zwane także potocznie zatwardzeniem to określenie niejednorodne, które często ma wiele definicji. Najczęściej jednak określa się je jako zbyt małą częstość wypróżnień lub wypróżnienia z twardym stolcem, oddawane z wysiłkiem (często występuje także bolące parcie), którym towarzyszy uczucie niepełnego wypróżnienia. U dzieci najczęściej obserwuje się zaparcia stolca o charakterze idiopatycznym czynnościowym, a ich kryteria diagnostyczne formułują III Kryteria Rzymskie z 2006 roku [1]. Zaparcia czynnościowe nie są wynikiem choroby, a nieprawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego, na które może mieć wpływ m.in.: nieprawidłowo zbilansowana dieta (zbyt mała ilość płynów i błonnika pokarmowego) czy zbyt mała aktywność fizyczna, a także czynniki emocjonalne. Problem zaparć u dzieci zawsze warto skonsultować z lekarzem pediatrą.
Suszone śliwki na zaparcia u dzieci – czy to dobry wybór?
Jeśli chcemy zwiększyć ilość błonnika pokarmowego w diecie dziecka i wspomóc wypróżnianie, warto włączyć suszone śliwki. W 100 g suszonych śliwek znajduje się aż 9,4 błonnika pokarmowego. Poza tym suszone śliwki są źródłem sorbitolu, który wykazuje właściwości przeczyszczające. Mogą one stanowić dodatek do płatków, musli, domowych wypieków, koktajli czy po prostu być pyszną i zdrową przekąską dla dziecka.
Co dobrego znajdziemy w suszonych śliwkach? Wartość odżywcza suszonych śliwek
Suszone śliwki są bogate nie tylko w błonnik pokarmowy, ale i potas, beta-karoten, witaminę K czy magnez.
Wartość odżywcza w 100 g suszonych śliwek wygląda następująco [2].
· Energia (kcal) – 267 · Białko – 3,5 g · Tłuszcz – 1,2 g · Węglowodany ogółem – 68,9 g · Błonnik pokarmowy – 9,4 g · Cholesterol – 0 mg · Woda – 24 g · Kwasy tłuszczowe nasycone ogółem – 0,17 mg · Kwasy tłuszczowe jednonienasycone ogółem – 0,05 g · Kwasy tłuszczowe jednonienasycone ogółem – 0,17 mg | · Sód – 12 mg · Potas – 804 mg · Wapń – 72 mg · Fosfor – 91 mg · Magnez – 36 mg · Żelazo – 1,5 mg · Cynk – 0,65 mg · Miedź – 0,42 mg · Mangan – 0,2 mg · Jod – 1 μg · Witamina A – 154 μg · Beta-karoten – 925 μg · Witamina E – 0,4 mg · Tiamina – 0,081 mg · Ryboflawina – 0,36 mg · Niacyna – 1,63 mg · Witamina B6 – 0,24 mg · Foliany – 4 μg · Witamina C – 5,6 mg |
Zaparcia u dzieci – co jeszcze może pomóc?
Przy zaparciach zalecana jest dieta bogatoresztkowa. Warto zatem zwiększyć w diecie dziecka ilości błonnika pokarmowego i płynów. Celem diety jest pobudzenie motoryki jelit i uregulowanie ich czynności bez stosowania środków farmakologicznych. Istotną rolę odgrywają przede wszystkim nierozpuszczalne frakcje błonnika pokarmowego, do których zaliczamy: celulozy, hemicelulozy i ligniny. Nierozpuszczalne frakcje błonnika zwiększają masy kałowe i wiążą wodę, a przez mechaniczne drażnienie przyspieszają pasaż jelitowy, opróżniają hydrolizę skrobi i wchłanianie glukozy, dzięki czemu dają uczucie sytości.
Dieta bogata w błonnik pokarmowy powinna uwzględniać:
- produkty zbożowe z pełnego ziarna (pieczywo żytnie pełnoziarniste, razowe, graham, z dodatkiem otrąb, pumpernikiel, pieczywo chrupkie, mąki pełnoziarniste, gruboziarniste kasze ;gryczana, pęczak, jęczmienna, jaglana, brązowy ryż, otręby, płatki owsiane, żytnie, pełnoziarniste makarony),
- suszone owoce (suszone śliwki, morele, rodzynki, figi),
- świeże owoce i warzywa (szczególnie owoce zawierające drobne pestki np. kiwi, agrest, truskawki, poziomki, winogrona, czarne jagody),
- mleko i produkty mleczne (szczególnie jogurty naturalne, kefiry i maślankę),
- chude gatunki mięsa, ryby i jaja (najlepiej mięso i ryby gotowane, duszone lub smażone bez tłuszczu np. kurczak, indyk, cielęcina, wołowina, sandacz, dorsz, pstrąg, morszczuk, mintaj, sola, jajka gotowane lub pieczone),
- orzechy, pestki i nasiona (np. pestki słonecznika, dyni, nasiona chia, siemię lniane, orzechy laskowe, migdały),
- wodę oraz kompoty, soki 100% i napary z suszonych owoców,
- ziołowe przyprawy (np. majeranek, kminek, pietruszkę, ziele angielskie, słodką paprykę, pieprz ziołowy, curry, koperek, cynamon).
Ważne jest, aby ilość błonnika pokarmowego w diecie dziecka zwiększać stopniowo, pamiętając przy tym o odpowiedniej ilości płynów. Zbyt mało wody w diecie powoduje, że trawiona treść pokarmowa, która w jelicie grubym podlega dalszemu odwodnieniu, staje się gęsta, co przyczynia się do utrudnienia i zwolnienia pasażu jelitowego. Nie należy także zapominać o roli aktywności fizycznej. Regularna aktywność fizyczna usprawnia i pobudza perystaltykę jelit, co przeciwdziała zaparciom.
Może zainteresować Cię również: Dieta lekkostrawna dla dziecka – przepisy na śniadanie, obiad i kolację
Bibliografia:
1. Rasquin A. i wsp.: Childhood functional gastrointestinal disorders: child/adolescent. Gastroenterology 2006; 130: 1527-37.
2. Kunachowicz, H., Przygoda, B., Nadolna, I., Iwanow, K. (2017). Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL