To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.„Aktywny Rodzic” – od kiedy można składać wnioski?
Z dniem 12 czerwca 2024 roku ustawa została zgłoszona w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stając się tym samym częścią prawa polskiego. Wnioski o otrzymanie wybranego świadczenia można składać od 1 października 2024 roku. Za prowadzenie postępowania w sprawie przyznawania świadczeń odpowiada Zakład Ubezpieczeń Społecznych i to za pośrednictwem tej agencji rządowej należy aplikować w sprawie przyznania świadczenia.
„Aktywny Rodzic” – do kogo skierowany jest program?
Ustawa jest skierowana do rodziców dzieci w wieku 12-35 miesięcy i ma ułatwiać powrót do aktywności zawodowej. Zdaniem rządzących, „Aktywny Rodzic” jest elementem gruntownej reformy systemu wspierania opieki nad dziećmi w określonym wieku. Ustawa „Aktywny Rodzic” to nowa, korzystniejsza propozycja dla rodziców małych dzieci, którzy dotychczas byli beneficjentami Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego (RKO) i innych programów wsparcia, a także dla tych, którzy dotąd nie mogli znaleźć odpowiedniego programu wsparcia dla swojej rodziny.
Program „Aktywny Rodzic” powstał w odpowiedzi na potrzeby rodziców małych dzieci. Zdarza się, że opóźniają bądź rezygnują oni z założenia rodziny, a podyktowane bywa to względami finansowymi. Niekiedy mają poczucie, że rodzicielstwo zahamuje ich karierę i zmniejszy szanse na rynku pracy, a ich samych uczyni nieatrakcyjnymi zawodowo. Wysokie ceny czesnego w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i ich wciąż niedostateczna ilość również nie ułatwiały dotąd sprawy. Pomysły rządu na to, jak choć trochę poprawić sytuację rodziców małych dzieci są następujące:
- W ramach programu „Aktywny Rodzic”, świadczenie„Aktywni rodzice w pracy” to zupełnie nowa propozycja, aktywizująca zawodowo rodziców małych dzieci. Rząd przyznaje 1500 zł miesięcznie rodzicom, których dziecko nie uczęszcza do żłobka czy klubiku. Pieniądze należy przeznaczyć na pokrycie części kosztów zatrudnienia niani bądź na zaktywizowanie członka rodziny (babcia, ciocia) do opieki nad dzieckiem. Jest to tzw. „babciowe”.
- Z kolei świadczenie „Aktywnie w domu” zastąpił Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, który przewidywał 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko. Nowy program pozwala na uzyskanie dofinansowania już na pierwsze dziecko.
- „Aktywnie w żłobku” to propozycja zamiast dofinansowania żłobkowego, które dotychczas było przyznawane w kwocie 400 zł miesięcznie. Nowy program pozwala na uzyskanie dofinansowania w kwocie nawet do 1500 zł miesięcznie na pokrycie kosztów uczęszczania dziecka do placówki opiekuńczo-wychowawczej.
Co ciekawe, w jednym miesiącu rodzice mogą skorzystać wyłącznie z jednego z proponowanych świadczeń, ale w trakcie trwania całego programu będą mogli wielokrotnie zmieniać rodzaj wsparcia na takie, które w danym momencie jest dla rodziny najkorzystniejsze. Elastyczność nowego programu daje rodzicom duże pole do rozwoju aktywności zawodowej. Ustawa ma jeden wspólny budżet na wszystkie trzy rodzaje pomocy rodzicom dzieci w wieku żłobkowym.
Jakie rodzaje świadczeń ustala nowa ustawa „Aktywny Rodzic”? Szczegółowy opis programów
Ustawa „Aktywny Rodzic” wprowadza trzy odrębne rodzaje świadczeń do wyboru. Rodzice zgodnie ze swoją aktualną sytuacją domową, a przede wszystkim zawodową mogą w obrębie tych trzech programów rządowych wybrać taki, który jest dla nich najkorzystniejszy. Wspomniane trzy rodzaje świadczeń w ramach programu „Aktywny Rodzic” omówimy pokrótce poniżej:
Aktywni rodzice w pracy
To pierwsza z trzech propozycji świadczeń i zupełnie nowa, nie zastępująca żadnej już istniejącej formy świadczenia. Szerzej znana jest z wcześniejszych zapowiedzi jako tzw. „babciowe”. Ten rodzaj wsparcia skierowany jest do rodziców dzieci w wieku 12-35 miesięcy, którzy chcą wrócić do aktywności zawodowej. Świadczenie będzie wypłacane przez 24 miesiące od 12. miesiąca życia dziecka do ukończenia przez nie 35 miesiąca. Wnioski mogą składać wszyscy rodzice dzieci mieszczących się w tym przedziale wiekowym.
Program przewiduje pomoc w kwocie do 1500 złotych miesięcznie dla rodziców aktywnych zawodowo oraz do 1900 zł dla rodziców dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności, które wymagają długotrwałej opieki lub pomocy w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, a także pomocy i opieki w procesie leczenia i rehabilitacji. Ustawa dokładnie określa poziom i rodzaj aktywności zawodowej, jaki będzie brany pod uwagę w procesie rozpatrywania wniosków.
Aktywnie w żłobku
To druga z rządowych propozycji dostępna do wyboru. Zastąpi ona dotychczas funkcjonujące dofinansowanie żłobkowe, które oferowało 400 zł wsparcia na dziecko miesięcznie. „Aktywnie w żłobku” będzie wypłacane w kwocie do 1500 zł. Pieniądze nie będą jednak trafiać na konto rodzica, a na konto zadeklarowanej placówki opiekuńczo-wychowawczej, do której uczęszcza dziecko.
Warto wiedzieć, że kwota 1500 zł jest kwotą maksymalną, a nie stałą. Wartość wsparcia od państwa będzie uzależniona od kosztów, jakie rodzice będą ponosić za przebywanie dziecka w konkretnym żłobku – a te zależą od cenników placówek. „Aktywnie w żłobku” to program, który także jest kierowany do rodziców dzieci od 1. roku życia do ukończenia 3 lat.
Należy mieć świadomość, że dofinansowanie z budżetu państwa nie pokrywa wyżywienia w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, a więc rodzice będą musieli sami pokryć koszty żywienia dziecka w żłobku czy klubiku.
Aktywnie w domu
To trzecia propozycja, zastępująca dotychczas działający Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, który pozwalał rodzicom na otrzymywanie wsparcia w postaci 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko. W czasie funkcjonowania RKO rodzic mógł zdecydować, czy będzie pobierał świadczenie w kwocie 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące, czy w kwocie 1000 zł miesięcznie przez 12 miesięcy.
„Aktywnie w domu” to program, który przysługuje już na pierwsze dziecko, a więc jest pod tym względem korzystniejszy, niż RKO. Zakłada on wypłacanie 500 zł miesięcznie rodzicom dziecka (lub dzieci) w wieku od 12 do 35 miesiąca życia przez 24 miesiące. Nie można będzie jednak wnioskować o pobieranie 1000 zł przez 12 miesięcy, jak miało to miejsce w przypadku Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego. Ten wariant programu wsparcia zapewnia pomoc tym rodzicom, którzy nie są aktywni zawodowo i których dziecko nie uczęszcza do placówki opiekuńczo-wychowawczej.
Wprowadzenie świadczenia „Aktywnie w domu” uchyla ustawę, która obowiązywała dotychczas i zapewniała wsparcie w ramach RKO. Jednak rodzice, którzy z jakichś względów nie będą zainteresowani przystąpieniem do nowego programu rządowego, będą mieli prawo do zachowania nabytego wcześniej prawa do korzystania z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego do momentu, aż dziecko osiągnie wiek określony w poprzedniej ustawie, a świadczenie wygaśnie. W razie zmiany zdania będą mogli przejść na nowe, aktualnie obowiązujące świadczenia w zależności od tego, co będzie dla nich najkorzystniejsze.
Czy o otrzymaniu świadczenia „Aktywny Rodzic” decyduje kryterium dochodowe?
Program „Aktywny Rodzic” pozwala rodzicom wychowującym dziecko w wieku 12-35 miesięcy na pobieranie jednego, najkorzystniejszego z trzech świadczeń w zależności od swojej sytuacji rodzinnej i zawodowej. Jak deklaruje rząd – żadne ze świadczeń nie będzie uzależnione od kryterium dochodowego. Ma ono za zadanie ułatwić rodzicom małych dzieci powrót do pracy po przerwie związanej z wychowywaniem małego dziecka. W ramach programu „aktywni rodzice w pracy” ma być natomiast weryfikowany fakt aktywności zawodowej rodziców i wymiar, w jakim aktywność ta jest podejmowana.
Czy z programu można skorzystać, jeśli aktywny zawodowo jest tylko jeden rodzic?
Wiemy już, że kryterium dochodowe nie będzie brane pod uwagę, ale warto wiedzieć również, że warunkiem otrzymania świadczenia od państwa jest podleganie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu od podstawy, której łączna wysokość – biorąc pod uwagę oboje rodziców – wynosić będzie nie mniej, niż 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Należy więc wykazać minimalny poziom przychodów, od których opłacana jest składka emerytalna i rentowa. Dotyczy to obojga rodziców i jest to minimalny próg aktywności zawodowej.
Co ważne – oboje rodzice muszą więc wrócić do pracy, a suma ich wynagrodzeń po ponownym podjęciu pracy musi wynosić minimum jedną średnią krajową.
Oboje rodzice muszą więc pracować na minimum pół etatu. W przypadku prowadzenia własnej działalności gospodarczej przez jednego z rodziców i korzystania przez niego z preferencyjnego obniżenia składek – powinien on zarabiać minimum 30% wynagrodzenia minimalnego, a drugi rodzic musi w takiej sytuacji zarabiać nie mniej, niż 70% wynagrodzenia minimalnego.
Ze świadczeń mogą skorzystać rodzice niezależnie od tego, czy są zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę, umowę zlecenie czy posiadają własną działalność gospodarczą. Także rolnicy i małżonkowie rolników będą mogli ubiegać się o te świadczenia, muszą oni jednak być ubezpieczeni w KRUS – fakt ubezpieczenia rodzica będzie równoważny z pracą na etacie w wymiarze 100% wynagrodzenia za pracę.
Czy zwolnienie lekarskie L4 wstrzymuje wypłacanie świadczenia z programu „Aktywny Rodzic?”
Zwolnienie lekarskie, popularnie zwane L4 nie wstrzymuje wypłacania środków z programu. Nie będzie się również odliczać dni spędzonych przez rodzica na zwolnieniu lekarskim bez względu na to, czy wynika ono z jego choroby, czy z potrzeby opieki nad chorym dzieckiem. Ustawa zakłada, że przerwa w chodzeniu do pracy nie będzie miała wpływu na pobieranie świadczenia. Rodzic zatem bez obaw może pójść w razie potrzeby na zwolnienie lekarskie, a także zostać z dzieckiem w domu wówczas, kiedy to ono potrzebuje leczenia i opieki.
Czy świadczenia przysługują na jedno dziecko, czy na wszystkie dzieci w wieku 1-3 lat w rodzinie?
Świadczenia z programu „Aktywny Rodzic” zaplanowano tak, by można było pobierać je na każde dziecko w rodzinie, które mieści się w przedziale wiekowym, o którym mowa w ustawie. Jeżeli w rodzinie jest więcej niż jedno dziecko w wieku 12-35 miesięcy, to na każde z tych dzieci przysługuje świadczenie „Aktywny Rodzic”. Na przykład rodzice dwójki dzieci w wieku 12-35 miesięcy chcą skorzystać ze świadczenia „Aktywni rodzice w pracy”, to otrzymają oni 2 x 1500 zł miesięcznie.
Czy świadczenia z puli „Aktywny Rodzic” można pobierać razem z 800+?
Tak, każde z trzech świadczeń z programu „Aktywny Rodzic” można łączyć z innymi świadczeniami przysługującymi rodzinie na dzieci, w tym ze świadczeniem „Rodzina 800+”. Wybór jednego ze świadczeń „Aktywny Rodzic” nie powoduje rezygnacji z 800+. Z perspektywy rodziców jest to z pewnością bardzo korzystne rozwiązanie – od dnia urodzenia dziecka rodzice mogą pobierać środki z programu „Rodzina 800+”, a po ukończeniu przez dziecko 12. miesiąca życia można wnioskować o dodatkowe świadczenia z programu „Aktywny Rodzic”.
Źródła:
- https://www.gov.pl/web/rodzina/aktywny-rodzic
- https://www.gov.pl/web/rodzina/pytania-i-odpowiedzi—program-aktywny-rodzic
- https://www.zus.pl/documents/10182/167561/%C5%9Awiadczenia+rodzinne+z+ZUS_broszura.pdf