W jaki sposób smog wpływa na układ oddechowy?
Smog składa się z różnego rodzaju substancji. Wśród nich – pyły zawieszone PM2,5, czyli aerozole atmosferyczne o średnicy 2,5 mikrometra. Są na tyle drobne, że nos, nasze naturalne urządzenie filtrujące, nie jest w stanie ich zatrzymać, więc z łatwością przedostają się drogą oddechową do pęcherzyków płucnych, a potem do krwioobiegu.
Wdychając zanieczyszczone powietrze chrząkamy, odkrztuszamy, kaszlemy, próbując w ten sposób pozbyć się szkodliwych cząstek. Te nie tylko podrażniają nabłonek dróg oddechowych, lecz również mogą go uszkadzać:
- zaburzając ruch rzęskowo-śluzowy, który oczyszcza drogi oddechowe z m.in. chorobotwórczych patogenów, gdy jest niesprawny wirusy i bakterie łatwiej mogą się namnażać i powodować infekcje;
- rozszczelniając nabłonek i ułatwiając wnikanie alergenów,
- zubożając mikroflorę górnych dróg oddechowych, która jest ważnym elementem obronnym nabłonka,
- stymulując rozwój komórek nowotworowych, a w efekcie raka gardła, krtani czy tchawicy.
Skutki oddychania smogiem są natychmiastowe i odczuwamy je na bieżąco. Nie chodzi tu tylko o podrażnienie skóry, obronny odruch kaszlu, ciągły katar czy nawracające zapalenie spojówek.
Smog zwiększa ryzyko złapania infekcji, tym bardziej, że niektóre wirusy mogą traktować drobne pyły jak nośnik, który pozwala utrzymać im się w powietrzu nawet przez kilka dni. Ponadto smog sprawia, że objawy przeziębienia są bardziej nasilone, a proces zdrowienia dłuższy niż w innych – bezsmogowych – okolicznościach.
Dlaczego smog najbardziej zagraża dzieciom?
Smog unosi się blisko gruntu, na wysokości nieprzekraczającej 40 cm, a to oznacza, że powietrze gorszej jakości wdychają przede wszystkim dzieci. Im mniejsze, tym bardziej narażone na smogowe konsekwencje. W tym ryzyko rozwoju infekcji dróg oddechowych oraz takich chorób przewlekłych jak astma i alergia, a to nie wszystko.
Naukowcy już od dawna zwracają uwagę, że smog niszczy mózg. Dzieci stale wdychające zanieczyszczone powietrze mogą rozwijać się wolniej i gorzej niż ich rówieśnicy nienarażeni na smog. Różnicę widać przede wszystkim w pracy pamięci i umiejętności skupiania uwagi. Oprócz osłabienia funkcji poznawczych smog osłabia też nastrój – sprawia, że zarówno dzieci, jak i rodzice, są bardziej podatni na odczuwanie lęku, niepokoju i stanów depresyjnych [1].
Jak bronić się przed smogiem?
Im dłuższy kontakt ze smogiem tym gorzej dla zdrowia. Dlatego mieszkańcy najbardziej zanieczyszczonych miast powinni poważnie pomyśleć zarówno o przeciwdziałaniu smogowi, jak i ograniczaniu jego negatywnego wpływu na organizm. W pierwszym przypadku konieczne zredukowanie emisji spalin przez zmianę starego pieca na niskoemisyjne źródło ciepła, wybór innych niż samochód środków transportu, a także ograniczenie konsumpcji. W drugim, ważne jest monitorowanie poziomu zanieczyszczeń i dbanie o mikroklimat w mieszkaniu.
Jeśli możemy sobie pozwolić na zakup oczyszczacza powietrza, warto w niego zainwestować. Dobrze też dbać o to, aby powietrze w domu czy mieszkaniu miało optymalną temperaturę i wilgotność (18-22℃.). Ciepłe, suche powietrze sprzyja wysuszaniu błon śluzowych dróg oddechowych, które łatwiej poddają się czynnikom drażniącym w tym pyłom, alergenom, wirusom i bakteriom. Aby temu zapobiec, warto też pić odpowiednią ilość wody i przestrzegać zasad zdrowej diety, dostarczającej odpowiedniej ilości witamin i minerałów, zwłaszcza tych o właściwościach antyoksydacyjnych. W razie potrzeby z pomocą przychodzą też preparaty z ektoiną do inhalacji, które stabilizują błony śluzowe i zapewniają odpowiednie nawilżenie.
A co z maseczkami? Są jak najbardziej wskazane, ale nie te z filtrami FFP, które nie chronią przed parą ani gazem. Zamiast nich wybierajmy maseczki z filtrem HEPA stanowiące dobrą ochronę przed smogiem, a także wirusami i bakteriami. Maseczki antysmogowe zakładajmy więc dzieciom nie tylko, gdy aura na zewnątrz nie sprzyja, lecz również podczas wizyty w przychodni czy markecie – bez względu na pogodę.
Może zainteresować Cię także: Preparaty wzmacniające odporność u dzieci – jakie substancje mogą zawierać?
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.[1] K. Weir, Smog in our brain, American, Psychological Association, 2012, 43/7, dostępne w Internecie: Smog in our brains (apa.org), [28.11.2022]