To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Czym są wszy i jak wyglądają?
Wszy głowowe należą do stawonogów. Są owadami wtórnie bezskrzydłymi, osiągającymi stosunkowo niewielkie rozmiary – od 0,35 do 6 mm długości. Wesz ludzka jest grzbietobrzusznie spłaszczona, jej ciało pokrywa chitynowy pancerz. Ma kłująco-ssące narządy gębowe, a jej środkowe i przednie odnóża przystosowane są do tego, by poruszać się wzdłuż pojedynczego włosa. Odnóża środkowe i tylne wyposażone są w pazurki czepne. Wesz ludzka żywi się krwią, którą wysysa ze skóry zaatakowanego żywiciela.
Samica wszy ludzkiej jest większa od samca. Owady rozmnażają się poprzez składanie jaj – gnid, które przyklejają do włosów zainfekowanej osoby. Larwy po wykluciu wyglądem przypominają osobniki dorosłe i odżywiają się w ten sam sposób. Inkubacja jaj od ich złożenia, do wylęgnięcia się młodych osobników trwa około 6 dni. Cykl życia wszy głowowej trwa około miesiąca. W tym czasie jest ona zdolna do złożenia nawet 200-300 jaj na owłosionej skórze żywiciela.
Wszawica to powszechny problem
Doskonale wiedzą o tym rodzice dzieci przedszkolnych i szkolnych, zwłaszcza Ci, którzy już nie raz czytali ogłoszenie: Uwaga wszawica! Prosimy sprawdzać dzieciom głowy. Epidemia wszawicy w placówkach oświatowych powraca nawet kilka razy w ciągu roku. Dotyczy to każdej szkoły i przedszkola, także tych prywatnych i najbardziej ekskluzywnych. Zresztą wszy można złapać nie tylko od rówieśników z klasy, lecz również nieznajomych, którzy przed nami mierzyli w sklepie tę samą czapkę albo siedzieli na naszym miejscu w samolocie.
Wesz ludzka nie jest wybredna. Zadowoli się każdą głową, bez względu na to, do kogo należy. A gdy już się na niej zadomowi, będzie szukać kolejnych. Choć nie jest zbyt skoczna, bardzo szybka już tak. W dodatku cechuje ją wysoka zakaźność. Dlatego błyskawicznie szerzy się w miejscach zatłoczonych i dlatego też występuje na całym świecie, zwłaszcza w krajach rozwijających się i wysoko rozwiniętych. Dla mieszkańców Belgii, Czech, a także Polski, wszawica jest przyczyną wstydu. Kojarzona z niedostateczną higieną osobistą i niskim statusem ekonomicznym stała się tematem tabu.
O tym, że dziecko ma wszy, lepiej nie mówić. Ale czy na pewno? Przecież taka postawa nie dość, że potęguje stygmatyzację, to dodatkowo utrudnia walkę z nawracającymi inwazjami wszawicy, które występują powszechnie.
Wszy – inne postacie wszawicy
W artykule opisywane są wszy głowowe oraz to, jak rozpoznać wszawicę u dzieci i w jaki sposób sobie z nią poradzić. Warto jednak wiedzieć, że wszawica głowowa to nie jedyna postać tej choroby pasożytniczej.
Oprócz wszawicy głowowej występuje również wszawica łonowa oraz wszawica odzieżowa. Za wszawicę łonową odpowiedzialna jest wesz łonowa (Pediculus pubis). Jest ona najmniejszym rodzajem wszy – może mierzyć około 1,5 do 2 mm. Wszawica łonowa to infekcja przenoszona drogą płciową, dotyczy więc osób dorosłych.
Wszawica odzieżowa (Pediculus vestimenti) przenosi się przez bezpośrednią styczność. Wesz przytwierdza jaja do szwów ubrań. Żywi się tak samo, jak pozostałe gatunki wszy – ludzką krwią. Wesz odzieżowa może przenosić choroby – riketsjozy, w tym dur plamisty. Wesz odzieżowa może osiągać wielkość od 3 do 4,5 mm. Aby pozbyć się wszy odzieżowych należy wyprać zainfekowaną odzież w 60 stopniach celsjusza. Żeby poprawić skuteczność zabiegu, warto skorzystać ze środków chemicznych stworzonych do zwalczania tego rodzaju wszy, które dodaje się do prania.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Pierwszy preparat z fukoidanem, który wspomaga pracę zatok.
Kompleksowe wsparcie prawidłowego rozwoju.
Spray usuwający złogi woskowiny usznej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Woda morska z ektoiną. Ochrona przed wnikaniem wirusów.
Kiedy dziecko ma wszy
Jak wygląda wszawica u dzieci? To choroba pasożytnicza skóry głowy, którą rodzice przeważnie zauważają dopiero po pewnym czasie, gdy dziecko zaczyna uporczywie drapać się po głowie i karku. Jeśli pociecha ma ciemne włosy, istnieją spore szanse, że mama czy tata w miarę szybko zauważą odróżniające się do pasem białe gnidy. Jeśli natomiast dziecko ma jasną karnację, o wczesne rozpoznanie wszawicy jest trudniej. Jajeczka wtapiają się w kolor włosów, a dojrzałe osobniki przemieszczają się po skórze głowy z taką prędkością, że trudno je dostrzec. Śladem ich obecności może być zaczerwienienie lub podrażnienie skóry. Wszy, żywiące się krwią, wgryzają się w głowę, wpuszczając toksyny wywołujące świąd. Niektóre dzieci mogą być na nie uczulone, dlatego podczas wszawicy mają np. powiększone węzły chłonne.
Dorosłe wszy żyją około 30 dni. W tym czasie samice mogą złożyć do 300 gnid. Te jasne jajeczka przyczepione są do pojedynczych pasm kleistą substancją. Są tak silnie przytwierdzone do włosa, że rosną razem z nim – przesuwając się z biegiem czasu coraz bardziej w dół. Przeczesując palcami włosy pokryte gnidami, można poczuć, że są drobne i twarde, jak ziarnka piasku. Nie dają się łatwo zdjąć, dlatego zaleca się, aby wyczesywać je na mokro – ze zwilżonych wodą włosów.
Uwaga wszawica!
Co robić, gdy dziecko ma wszy? Przede wszystkim – zacząć działać! Wszawicy nie można zamieść pod dywan. Pasożyty trzeba jak najszybciej unicestwić. Wypadałoby też poinformować o zakażeniu wychowawcę. Do tego jednak wrócimy za chwilę.
Teraz skupmy się na tym, jak leczyć wszawicę u dzieci. W aptekach dostępne są różne preparaty – szampony, lotiony, pianki, aerozole. W pierwszej kolejności warto sięgnąć po te, zawierające permetrynę. To substancja o silnym działaniu insektobójczym, która świetnie sprawdza się w zwalczaniu wszawicy głowowej u dorosłych i dzieci powyżej 3. roku życia. Młodszym dzieciom z wszawicą zaleca się raczej preparaty z dimetykonem.
Jak wyjaśnia farmaceutka, Marta Budzyńska:
Permetryna poraża układ nerwowy wszy, zaś dimetykon blokuje jej aparat oddechowy. W obu w przypadkach kończy się to śmiercią pasożyta. U młodszych dzieci zaleca się preparaty na wszy z dimetykonem, a po skończeniu 3. roku życia można śmiało stosować szampon na wszy z permetryną. Niezależnie od tego, jaki preparat na wszy wybierzemy, stosujmy się do instrukcji jego użytkowania. Miejmy też świadomość, że skuteczna walka z wszawicą wymaga cierpliwości i dokładności.
Szampon przeciwko wszom nakładamy na zmoczone włosy, wmasowujemy w skórę głowy aż do powstania piany, którą pozostawiamy na 10 minut. Po tym czasie obficie spłukujemy włosy i przechodzimy do wyczesywania gnid i obumarłych wszy. Do większości preparatów na wszy dołączone są specjalne grzebienie z metalowymi, gęstymi zębami. Można też wyposażyć się w specjalne grzebienie np. elektrostatyczne, bardzo skuteczne i przeznaczone do wielokrotnego użytku (tylko na suchych włosach!).
Większość terapii przeciwwszowych wygląda podobnie, łącznie z tym, że trzeba je powtórzyć po 7-10 dniach. Leczenie wszawicy powinno objąć każdego członka rodziny, a także osoby z najbliższego otoczenia. Może się bowiem okazać, że nawet jeśli uda nam się wytępić pasożyty żerujące na głowie naszej pociechy, ta ponownie zarazi się wszami od osoby, którą wcześniej sama zaraziła.
Aby tak się nie stało, trzeba działać kompleksowo i:
- wyleczyć wszystkich domowników (rodzeństwo, dziadków),
- uporządkować przestrzeń domową (pranie, prasowanie, odkurzanie),
- poinformować o konieczności leczenia innych (wychowawców, znajomych, którzy niedawno nas odwiedzili).
Głowy do kontroli
Rodzice powinni poinformować szkołę czy przedszkole o tym, że ich dziecko ma wszy.
Dzięki temu każdy, kto zaraził się wszami, może szybko rozpocząć ich leczenie. Niestety wszy u dziecka są czymś co, ze zrozumiałych powodów, zawstydza rodziców. W takich sytuacjach warto uświadomić sobie, że wszawica głowowa:
- występuje na całym świecie, głównie w krajach rozwiniętych,
- może pojawić się u każdego, bez względu na wiek, płeć, pochodzenie, miejsce zamieszkania,
- ma niewiele wspólnego z higieną – wszy to pasożyty, które żywią się krwią, a nie brudem,
- to choroba pasożytnicza, niezakaźna – wszy nie przenoszą chorób, ale nieleczona wszawica niesie ryzyko nadkażenia skóry,
- jest wysoce zakaźna, szybko się przenosi, dlatego trzeba ją szybko zwalczyć!
Przeprowadzane jeszcze w latach 90. XX w. kontroli głowy uczniów były czymś normalnym. Dziś takiej profilaktyki się nie stosuje. Co więcej, przepisy zakazują, aby ktokolwiek z pracowników szkoły sprawdzał głowę dziecka bez zgody jego rodziców. A większość z nich na to nie zezwala. Co gorsza, niektórzy ukrywają przed wychowawcą, że ich dziecko jest nosicielem pasożytów. Niezgłoszenie tego faktu sprzyja szerzeniu wszawicy, która może stać się prawdziwą plagą. Skala problemu jest ogromna, zwłaszcza po wakacjach, feriach czy szkolnych wycieczkach. Dlatego nie można odpuszczać.
Jeśli zauważysz u dziecka wszy, zachowaj się odpowiedzialnie i poinformuj o tym szkołę czy przedszkole. Możesz poprosić wychowawcę o rozmowę w cztery oczy, pedagog powinien wykazać się dyskrecją i taktem. Jeśli postanowisz jednak tę krępującą informację zachować dla siebie, najprawdopodobniej zaszkodzisz nie tylko innym, ale przede wszystkim własnemu dziecku, które wyleczone z wszawicy, będzie mogło znów ją złapać od koleżanki czy kolegi.
Leczenie i domowe sposoby na wszy i gnidy u dzieci
Wszawica głowy u dzieci to choroba, którą leczy się miejscowo. Odpowiednimi preparatami do walki z wszawicą głowową u dzieci będą środki przeciwpasożytnicze na bazie permetryny. Szampon z permetryną jest w stanie zwalczyć wszy na wszystkich etapach ich wzrostu. Zastosowanie takiego szamponu różni się od zwykłego mycia głowy tylko czasem utrzymania produktu na włosach – aby mycie było skuteczne, szampon z permetryną powinno się utrzymać na włosach dziecka przez około 10 minut, a następnie spłukać strumieniem bieżącej wody.
Inną substancją, która jest skuteczna w walce z wszawicą u dzieci jest dimetikon. Ma on formę syntetycznego oleju, który powleka owady w całości, wnikając również w ich przetchlinki (otwory umożliwiające wymianę gazową u wszy) i powodując uduszenie. W taki sam sposób zwalcza on zarówno gnidy, jak i dojrzałą postać wszy. Taki preparat ma często formę sprayu, który równomiernie i dokładnie aplikuje się na włosy i pozostawia na nich na około godzinę.
Substancje lecznicze dostępne na rynku farmaceutycznym działają zazwyczaj zarówno na gnidy, jak i na dorosłe wszy. Mimo wszystko jednak warto pamiętać o wyczesywaniu gnid, a terapię powinno się powtórzyć po około tygodniu, ponieważ mniej więcej tyle zajmuje przeistoczenie się gnidy w dorosłą wesz. Jeśli preparat nie zadziała wystarczająco skutecznie na gnidę, wówczas ona dojrzeje i będzie składać jaja na włosach żywiciela, powodując ponowną inwazję.
Domowe sposoby na wszy również mogą okazać się skuteczne, jednak nie znajdują potwierdzenia w badaniach. Pierwszym sposobem na to, by oddzielić gnidę od włosa, jest płukanie włosów w roztworze octu z wodą, przyrządzonym w stosunku 1:2. Należy jednak pamiętać, że ocet może podrażnić wrażliwą skórę głowy dziecka i taki sposób na zwalczenie wszy nie będzie skuteczny u każdego.
Kolejnym domowym sposobem na wszy może być zastosowanie soku, który należy odcisnąć ze startej na tarce cebuli. Sok z cebuli zawiera w sobie siarkę, która zabija te pasożyty. Otrzymany z wyciskania cebulowego miąższu sok należy nałożyć zarówno na włosy jak i skórę głowy zainfekowanej przez pasożyta. Następnie skórę głowy wraz z włosami trzeba owinąć ręcznikiem lub folią i pozostawić na około dwie godziny. Po zakończonej kuracji włosy należy wyczesać i dokładnie umyć zwykłym szamponem. Zabieg można powtarzać co kilka dni pod warunkiem, że nie podrażnia skóry głowy.
Trzeci sposób – choć kontrowersyjny – jest całkiem logiczny, jeśli wziąć pod uwagę mechanizm jego działania. Otóż w przypadku braku możliwości nabycia środków aptecznych, na głowę i włosy dziecka można nałożyć majonez. Choć pomysł brzmi abstrakcyjnie – oleisty majonez skutecznie może przyczynić się do oblepienia wszy i gnid, a także odcięcia im dopływu tlenu. Uduszone pasożyty po prostu umrą na takiej samej zasadzie, jak po zastosowaniu oleistego sprayu z dimetikonem. Czy jednak warto do walki z wszami używać majonezu zamiast produktów aptecznych? Na to pytanie każdy rodzic musi odpowiedzieć sobie indywidualnie.
Wszy u dzieci – profilaktyka wszawicy
Wszawica głowy zdarza się powszechnie wśród dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Jeżeli dysponujemy informacją, że w grupie rówieśniczej pojawiła się wszawica głowy – wówczas warto profilaktycznie sprawdzić, czy na głowie dziecka nie widać oznak bytowania pasożytów. Skórę głowy, a także włosy u nasady i na całej długości warto dokładnie wyczesać gęstym grzebieniem, co chwilę sprawdzając, czy nie pojawiają się na nim małe insekty lub ich gnidy.
Jeśli dziecko rzeczywiście zostało zainfekowane wszami – warto wzmóc czujność także w domu. Oprócz zastosowania odpowiednich preparatów na skórę głowy i na włosy dziecka, warto również zastosować środki zapobiegawcze na głowach innych domowników, które dostępne są w aptekach bez recepty. Oprócz tego powinno się wyprać w 60 stopniach celsjusza pościel i wszelkie tekstylia, z którymi styczność miało dziecko – nakrycia głowy, ręczniki, koce, poduszki, pluszaki. Wszystkie szczotki i grzebienie należy wymoczyć w gorącej wodzie, ponieważ już temperatura powyżej 50 stopni celsjusza zabija wszy.
Po zakończonej kuracji i skutecznym zwalczeniu wszy, mimo wszystko zaleca się częste sprawdzanie skóry głowy dziecka i jego włosów pod kątem ponownej inwazji pasożytów. Zdarza się niestety, że sukces w tępieniu wszy jest pozorny. Ale jeżeli po trzech tygodniach skóra głowy dziecka będzie czysta i nie będzie widać oznak wszy – wówczas batalię z pasożytami można uznać za udaną.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Wszawica co warto o niej wiedzieć (przedszkole269.waw.pl)
(Phthiraptera) – Arkusz informacyjny dla pracowników służby zdrowia (europa.eu)