- Zarodniki grzybów pleśniowych są wszędzie – w domach i na zewnątrz.
- W domach rozwijają się w wilgotnych miejscach, takich jak uszczelki okien, lodówki, a także w łazienkach, w ziemi kwiatów doniczkowych czy w klimatyzacji.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Grzyby pleśniowe – występowanie
Zarodniki grzybów pleśniowych występują zarówno w powietrzu na zewnątrz – ich stężenie jest wysokie od maja nawet do początku października, jak i w wewnątrz – w mieszkaniach, piwnicach czy bibliotekach. Grzyby intensywnie rozwijają się w wilgotnych, słabo wentylowanych pomieszczeniach, na ramach okiennych, w lodówkach, w urządzeniach klimatyzacyjnych, na resztkach roślin i na powierzchni gleby. Dodatkowo mogą zanieczyszczać produkty spożywcze, takie jak warzywa, owoce, zboża, orzechy lub mięso.
Najczęściej obserwuje się alergię na dwie rodziny grzybów – Alternaria i Cladosporium, ale zdarzają się także uczulenia na grzyby z rodzin Penicillium i Aspergillus.
Alergia na pleśń u dzieci – najczęstsze objawy
Jak objawia się alergia na pleśń u dzieci? Najczęściej obserwuje się alergiczny nieżyt nosa – czyli wodnisty katar, swędzenie i pieczenie nosa oraz kichanie. Jeśli stężenie alergenów jest wysokie, mogą się pojawiać duszności i napadowy kaszel. W przypadku alergii na grzyby Alternaria występują także dolegliwości ze strony spojówek – zaczerwienienie, pieczenie i łzawienie oczu.
U części małych pacjentów po kontakcie z opisywanymi alergenami dochodzi dodatkowo do zaostrzenia objawów atopowego zapalenia skóry (AZS), ponieważ białko występujące w pleśni ma budowę zbliżoną do białka obecnego w skórze i w jednym z drożdżaków, które tworzą fizjologiczną florę bakteryjną skóry.
Warto także wiedzieć, że grzyby, zwłaszcza Alternaria,mogą powodować astmę oskrzelową i odpowiadać za ciężkie epizody astmatyczne. Specjaliści twierdzą, że osoby uczulone na pleśń są bardziej narażone na zachorowanie na astmę niż te, które nie mają alergii. Aż 45% dzieci z astmą ma jednocześnie uczulenie na grzyby pleśniowe.
Co ważne, zarodniki grzybów pleśniowych są obecne w powietrzu w zasadzie przez cały rok. Wymienione objawy mogą się więc utrzymywać przez długi czas i zaostrzać np. w okresie letnim albo po wizycie na basenie czy w palmiarni, bo tam stężenie zarodników zazwyczaj jest wysokie.
Alergia na pleśń – reakcje krzyżowe
Alergeny grzybów pleśniowych wykazują reakcję krzyżową. Co to znaczy? Objawy alergii mogą się pojawić nie tylko po kontakcie z grzybami, lecz także z innymi alergenami, które mają podobną budowę.
Zazwyczaj pacjenci reagują alergicznie na kilka gatunków grzybów, nawet jeżeli testy pokazują wyłącznie alergię np. na Cladosporium, a czasami także objawy uczulenia pojawiają się u nich po kontakcie z lateksem, po spożyciu drożdży piekarniczych, serów pleśniowych, surowych lub gotowanych grzybów, dojrzewających wędlin, produktów pszczelich zanieczyszczonych grzybami, a nawet szpinaku.
Jeśli więc podejrzewa się u dziecka alergię na pleśń, trzeba uważać również na wszystkie wymienione produkty i materiały. Zwłaszcza, że krzyżowo reagujące alergeny mogą wywołać wstrząs anafilaktyczny, który stanowi zagrożenie życia.
Diagnostyka alergii na pleśń
Jak diagnozuje się alergię na grzyby pleśniowe? Wtedy, gdy u dziecka występują opisywane objawy i podejrzewa się alergię, przeprowadza się testy. Mogą to być punktowe testy skórne, w trakcie których wprowadza się alergen pod skórę albo testy z krwi, polegające na oznaczeniu swoistych przeciwciał IgE w surowicy. W zależności od potrzeb testy wykonuje się z pojedynczymi gatunkami pleśni albo z mieszaniną różnych alergenów.
Jeśli testy potwierdzą alergię, lekarze zalecają unikanie kontaktu z grzybami – w miarę możliwości, a także zastosowanie leków przeciwhistaminowych i kropli do nosa z ektoiną, żeby złagodzić nieprzyjemne objawy.
Podsumowując, alergia na pleśń występuje powszechnie i zazwyczaj objawia się alergicznym nieżytem nosa oraz napadowym kaszlem, a czasami również zaczerwienieniem, swędzeniem i pieczeniem oczu. Symptomy mogą się nasilać m.in. po wizycie na krytym basenie, w bibliotece, w palmiarni czy w piwnicy oraz latem po wyjściu na zewnątrz. Jeśli podejrzewa się, że dziecko ma alergię na grzyby pleśniowe, należy skonsultować się z alergologiem i wykonać testy skórne lub z krwi. Potwierdzenie alergii jest wskazaniem do leczenia, które ma na celu złagodzenie reakcji alergicznej i związanych z nią objawów.
Bibliografia
1. E. Bogacka, Alergia na grzyby pleśniowe: diagnostyka i leczenie, „Polski Merkuriusz Lekarski”, nr 24, 2008, s. 11–14.
2. K. Buczyłko, Nie tylko alergeny: Alternaria alternata, http://alergia.org.pl/wp-content/uploads/2017/07/alergia-4-2016.p17-22.pdf [dostęp na: 10.02.2025].
3. K. Jahnz-Różyk, Wprowadzenie do alergii na antygeny grzybów pleśniowych, „Polski Merkuriusz Lekarski”, nr 24, 2008, s. 1–7.
4. H. Xing, J. Wang, Y. Sun, H. Wang, Recent Advances in the Allergic Cross-Reactivity between Fungi and Foods, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1155/2022/7583400 [dostęp na: 10.02.2025].
5. A. Grinn-Gofroń, P. Rapiejko i in., Zarodniki Alternaria w powietrzu wybranych miast Polski w 2014 r., „Alergoprofil”, nr 4, 2014, s. 27–31.