To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Alergiczny nieżyt nosa – przyczyny i charakterystyka
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) to najczęstsza choroba alergiczna na świecie. Jest to stan zapalny błony śluzowej nosa, wywołany reakcją układu immunologicznego na alergen, a konkretnie – reakcją immunoglobuliny klasy E (tzw. IgE).
ANN może występować samodzielnie lub współistnieć z innymi chorobami, takimi jak atopowe zapalenie skóry lub astma.
Biorąc pod uwagę czas utrzymywania się objawów, alergiczny nieżyt nosa można podzielić na okresowy i przewlekły.
- Okresowy alergiczny nieżyt nosa (sezonowy), nazywany też katarem siennym, to reakcja organizmu na kontakt z alergenami występującymi w powietrzu. W przypadku kataru siennego przyczyną są najczęściej pyłki roślin (drzew, traw i chwastów). Objawy pojawiają się, kiedy zaczyna się sezon pylenia, ale mogą utrzymywać się też przez jakiś czas po jego zakończeniu. Alergiczny sezonowy nieżyt nosa mogą powodować też zarodniki pleśni, których stężenie zwiększa się w okresie koszenia zbóż.
- Przewlekły alergiczny nieżyt nosa (całoroczny), jak sama nazwa wskazuje, dokucza pacjentowi przez cały rok. Przyczyną są m.in. roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt, grzyby, a także alergeny zawodowe, czyli występujące w środowisku pracy.
Jak objawia się alergiczny nieżyt nosa?
Ze względu na nasilenie objawów, alergiczny nieżyt nosa dzielimy na: łagodny, umiarkowany lub ciężki.
Łagodny alergiczny nieżyt nosa – objawy:
- wyciek wodnistej wydzieliny z nosa lub jej spływaniem po tylnej ścianie gardła,
- napadowe kichanie,
- niedrożność nosa,
- świąd nosa,
- zaczerwienienie spojówek,
- kaszel,
- upośledzenie węchu.
Umiarkowany lub ciężki alergiczny nieżyt nosa – objawy:
Oprócz wyżej wymienionych występują takie objawy, jak:
- zaburzenia snu,
- problemy z koncentracją,
- ból głowy,
- obniżenie nastroju,
- niewielki wzrost temperatury ciała,
- trudność w wykonywaniu codziennych czynności.
Wszystko to mocno obniża jakość życia, a do tego rzutuje niekorzystnie na sytuację społeczną pacjenta. Osoby z alergicznym nieżytem nosa niekiedy zmuszone są do wycofywania się z życia społecznego, korzystania ze zwolnień zdrowotnych w pracy. U dzieci problemem może być opuszczanie zajęć szkolnych w okresie nasilenia objawów. Warto też wspomnieć, że zaburzenia snu, które występują u prawie 80% pacjentów, mają ogromny wpływ na zdrowie ogólnoustrojowe oraz samopoczucie. Dlatego tak ważne jest leczenie.
Jak leczyć alergiczny nieżyt nosa?
Jak powinno wyglądać leczenie w przypadku alergicznego nieżytu nosa? Postępowanie terapeutyczne u chorych na ANN obejmuje edukację pacjenta, leczenie farmakologiczne i immunoterapię swoistą. W pierwszej kolejności warto udać się na konsultację do lekarza. Trzeba wspomnieć, że alergiczny nieżyt nosa w swoim przebiegu może być podobny do przeziębienia czy zapalenia zatok. Na podstawie wywiadu i badań lekarz stawia diagnozę, a następnie dobiera odpowiednie leczenie. Terapia może obejmować:
- Płukanie nosa solą fizjologiczną i stosowanie preparatów z ektoiną
Płukanie nosa solą fizjologiczną pomaga w usuwaniu alergenów oraz zmniejsza stan zapalny błony śluzowej. Dodatkowo stosowanie preparatów zawierających ektoinę, substancję o właściwościach łagodzących stan zapalny i nawilżających, może przynieść ulgę w przypadku podrażnionej błony śluzowej nosa, zmniejszając jej wrażliwość na alergeny, łagodząc objawy oraz przyspieszając regenerację. Ulgę i nawilżenie dróg oddechowych przyniosą także inhalacje z soli fizjologicznej o stężeniu NaCl 0,9%, wzbogaconej w ektoinę lub kwas hialuronowy.
- Przyjmowanie leków przeciwhistaminowych
Leki przeciwhistaminowe działają poprzez blokowanie receptorów histaminowych, dzięki czemu histamina nie ma możliwości przyłączenia się do nich i wywołania objawów alergii. Są one skuteczne w łagodzeniu alergicznego nieżytu nosa, takich jak kichanie, swędzenie nosa, oraz w mniejszym stopniu łzawienie i świąd oczu. Dostępne są zarówno w formie doustnej, jak i w postaci kropli do nosa oraz kropli do oczu.
- Przyjmowanie glikokortykosteroidów
Glikokortykosteroidy są lekami przeciwzapalnymi, które zmniejszają stan zapalny błony śluzowej nosa. Stosuje się je w postaci kropli do nosa lub aerozolu. Regularne stosowanie glikokortykosteroidów może zmniejszyć obrzęk błony śluzowej nosa, a także zredukować wszystkie objawy ANN.
- Stosowanie kromonów
Kromony to grupa organicznych związków chemicznych, które mają zdolność do hamowania uwalniania mediatorów prozapalnych, m.in. histaminy i leukotrienów. Z tego też względu stosuje się je jako leki w chorobach alergicznych. Kromony stosowane do oczu i do nosa są bardzo dobrze tolerowane przez pacjentów, dlatego sprawdzą się również u dzieci i kobiet w ciąży. Jednak w całej grupie leków stosowanych do łagodzenia objawów alergicznego nieżytu nosa wykazują one najsłabsze działanie.
- Immunoterapię
W niektórych przypadkach stosuje się immunoterapię, czyli odczulanie. Polega ona na podawaniu pacjentowi stopniowo wzrastających dawek preparatu z alergenem w celu złagodzenia objawów powodowanych ponownym kontaktem z nim – jest to więc leczenie przyczynowe. Metoda ta może ograniczyć konieczność stosowania leków, zapobiec rozwojowi nowych uczuleń, a także zapobiec rozwojowi astmy.
Niefarmakologiczne metody leczenia ANN
Nie bez przyczyny postępowanie terapeutyczne obejmuje edukację pacjenta. Oprócz leczenia farmakologicznego istnieje szereg niefarmakologicznych metod, które mogą być skuteczne w łagodzeniu objawów i poprawie jakości życia pacjentów.
- Unikanie ekspozycji na alergeny
Jedną z kluczowych metod radzenia sobie z alergicznym nieżytem nosa jest unikanie ekspozycji na alergeny. Oznacza to identyfikację substancji, które wywołują reakcję alergiczną, takich jak pyłki roślin, grzyby, roztocza kurzu domowego czy sierść zwierząt, i staranne unikanie kontaktu z nimi. To może obejmować zmianę sposobu prowadzenia życia, np. unikanie spacerów w okresach największego pylenia, stosowanie specjalnych filtrów w klimatyzacji i oczyszczaczach powietrza, oraz eliminację alergenów z otoczenia domowego, na przykład poprzez regularne sprzątanie, pranie pościeli w wysokich temperaturach i ograniczenie kontaktu ze zwierzętami domowymi.
- Prawidłowa higiena
Zachowanie odpowiedniej higieny osobistej może również znacząco zmniejszyć częstotliwość występowania objawów alergicznego nieżytu nosa. Regularne mycie rąk po kontakcie z potencjalnymi alergenami oraz po przyjściu do domu pomoże w eliminacji alergenów z powierzchni skóry i uniknięciu przeniesienia ich na błonę śluzową nosa.
- Dbanie o jakość powietrza w domu
Jakość powietrza w domu czy mieszkaniu ma istotny wpływ na zdrowie, zwłaszcza w przypadku osób cierpiących na alergiczny nieżyt nosa. Powietrze powinno być dobrze nawilżone i wolne od alergenów oraz drażniących substancji. Warto zainwestować w nawilżacz i oczyszczacz powietrza, zwłaszcza jeśli przyczyną alergicznego nieżytu nosa są roztocza czy sierść zwierząt domowych.
Alergiczny nieżyt nosa – powikłania
Alergiczny nieżyt nosa to powszechna dolegliwość, z którą boryka się coraz większa liczba ludzi na całym świecie. Często jednak traktowany jest lekceważąco, zwłaszcza gdy objawy są łagodne. Tymczasem ignorowanie tego schorzenia może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia. Warto zrozumieć, jakie mogą być potencjalne powikłania i dlaczego leczenie alergicznego nieżytu nosa jest tak ważne.
Zaniedbywanie leczenia lub ignorowanie objawów może prowadzić do takich powikłań jak:
- Pogorszenie samopoczucia i ogólnego stanu zdrowia: Zaburzenia snu związane z ANN mogą prowadzić do chronicznego zmęczenia, ograniczenia aktywności fizycznej, a przez to negatywnie wpłynąć na samopoczucie i ogólny stan zdrowia. Sen jest potrzebny do regeneracji. Jeśli jest zbyt krótki lub mało jakościowy, organizm zaczyna gorzej funkcjonować.
- Dysfunkcja aparatu mowy: Niedrożność nosa zmusza pacjenta do oddychania przez usta. W dłuższej perspektywie może to doprowadzić do dysfunkcji aparatu mowy i zniekształcenia szczęki.
- Rozwój lub zaostrzenie astmy: Istnieje silna korelacja między ANN a astmą. Nieleczony nieżyt nosa może prowadzić do nasilenia objawów astmy, takich jak duszności czy kaszel, a nawet inicjować rozwój tej przewlekłej choroby układu oddechowego.
- Zapalenie zatok przynosowych: Zatkany nos sprzyja stagnacji wydzieliny śluzowej w zatokach, co może prowadzić do infekcji bakteryjnych lub grzybiczych, powodując bolesne i przewlekłe zapalenie zatok.
- Utrata węchu: Przewlekły stan zapalny nosa może prowadzić również do uszkodzenia receptorów węchowych, a przez to do utraty lub znacznego osłabienia węchu.
Polecane do inhalacji
Bibliografia:
- Rutkowski, R., Kosztyła-Hojna, B., & Rutkowska, J. (2008). Alergiczny nieżyt nosa—problem epidemiologiczny, ekonomiczny i społeczny XXI wieku. Advances in Respiratory Medicine, 76(5), 348-352.
2. Grad, A., Bartoszewicz, L., Kalicki, B., & Jung, A. (2008). Rozpoznanie i leczenie alergicznego nieżytu nosa. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 3(4), 154-158.