To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Afty – czym są? Przyczyny, leczenie
Afty to bolesne nadżerki lub owrzodzenia występujące najczęściej w jamie ustnej (na błonie śluzowej warg i policzków, dolnej powierzchni języka, podniebieniu miękkim, łuku podniebiennym, dnie jamy ustnej). Mogą przybierać formę pojedynczych lub mnogich zmian, o różnym kształcie, od okrągłych, po owalne, pokryte włóknikowym nalotem i otoczone rąbkiem zapalnym. Przed pojawieniem się aft, najczęściej na 24-48 h przed w miejscu powstania występuje mrowienie i pieczenie [1].
Przyczyna powstawania aft wciąż pozostaje słabo wyjaśniona. Podkreśla się, że jest wiele czynników, które mogą je powodować. Są to najczęściej zaburzenia układu immunologicznego, ale mogą to być także niedobory witamin i składników mineralnych (witamin z grup B; szczególnie witaminy B12, cynku, selenu, miedzi) czy towarzyszące choroby ogólnoustrojowe. Szczególnie często afty obserwuje się u dzieci. Mogą one być spowodowane także nieodpowiednią higieną jamy ustnej.
Leczenie aft najczęściej polega na miejscowych stosowaniu preparatów znieczulających, przeciwzapalnych, przeciwbólowych, które przyspieszą gojenie lub preparatów ogólnoustrojowych [2].
Lek bez recepty w postaci roztworu do płukania jamy ustnej i gardła. Substancją aktywną DICLOSTIMU jest diklofenak sodowy będący niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ). Podczas stosowania miejscowego w stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła diklofenak wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Pleśniawki – czym są? Przyczyny, leczenie
Pleśniawki to zakażenie grzybicze jamy ustnej powstałe w wyniku nadmiernego wzrostu grzybów z rodziny drożdżopodobnych (Cryptococcaceae) z rodzaju Candida. Zmiany te, charakteryzują się widocznym białym nalotem, który przypomina zsiadłe mleko.
Przyczyn powstawania pleśniawek jest wiele. O rozwoju grzybicy (kandydozy) jamy ustnej decyduje najczęściej odporność organizmu, wiek, a także sposób odżywiania się i warunki socjalne. Szczególnie narażone na zakażenia grzybicze są niemowlęta i dzieci, ponieważ ich układ immunologiczny nie jest jeszcze wystarczająco dojrzały. Powstawanie pleśniawek powiązano także z upośledzoną funkcją gruczołów ślinowych, stosowaniem protez zębowych, zażywaniem narkotyków, stosowaniem antybiotyków czy leków immunosupresyjnych, ze zmianami endokrynologicznymi (m.in.: cukrzyca, niewydolność nerek, nadczynność tarczycy, niedoczynność nadnerczy) czy czynnikami dietetycznymi (dieta wysokowęglowodanowa, niedokrwistość z niedoboru żelaza lub kwasu foliowego).
W leczeniu pleśniawek najczęściej stosuje się miejscowe i ogólnoustrojowe leki przeciwgrzybicze [3].
Afty a pleśniawki – czym się różnią?
Afty i pleśniawki to dwa różne rodzaje owrzodzeń błony śluzowej jamy ustnej, choć są często mylone ze sobą ze względu na podobne objawy. Przyczyny aft nie są do końca poznane, mogą być one spowodowane przez wiele czynników, od urazu, po zmiany hormonalne czy zaburzenia odporności, z kolei pleśniawki to grzybicze infekcje jamy ustnej spowodowane przez grzyby z rodziny drożdżopodobnych (Cryptococcaceae) z rodzaju Candida. Afty zazwyczaj mają charakter białych lub żółtawych owrzodzeń, otoczonych czerwienią na błonie śluzowej jamy ustnej. Z kolei pleśniawki mają postać białych plam lub nalotu na błonie śluzowej jamy ustnej.
Dieta przy aftach i pleśniawkach – co jeść?
Dieta w przypadku aft i pleśniawek może przyspieszyć proces leczenia, a dodatkowo złagodzić uciążliwe objawy. W ciężkich przypadkach, gdy zmiany są duże i utrudniają jedzenie, pomocne może być zastosowanie diety łatwostrawnej o zmienionej konsystencji – papkowatej.
Podstawowym celem diety jest dostarczenie wszystkich niezbędnych składników pokarmowych. Wartość energetyczna diety powinna zostać ustalona indywidualnie. Potrawy powinny być tak przyrządzone, by nie drażniły zarówno mechanicznie, chemicznie, jak i termicznie chorobowo zmienionej jamy ustnej.
Potrawy najlepiej przyrządzać metodą gotowania. Dobrze sprawdzą się zupy przecierane, zupy krem, podprawiane zawiesiną z mąki i śmietanki, zagęszczane żółtkiem, masłem. Można też podawać zupy czyste, chociaż te mają znacznie mniejszą wartość odżywczą.
Warzywa i owoce zaleca się w postaci surowych soków oraz w gotowanej – rozdrobnionej. Dobrze sprawdzą się mięsa gotowane mielone lub sporządzane z masy mielonej, najlepiej je podawać z sosami. Posiłki powinny być przede wszystkim smaczne, przyprawione łagodnymi przyprawami. W diecie przy aftach i pleśniawkach może pojawić się np. puree ziemniaczane, jogurt naturalny, płatki owsiane, puree z owoców (bez kwaśnych) czy gotowane warzywa.
Dieta przy aftach i pleśniawkach – czego nie jeść?
Przy aftach i pleśniawkach nie zaleca się spożycia:
- cukru, diety bogatej w węglowodany,
- pieczywa żytniego, razowego, chrupkiego, z dodatkiem nasion,
- tłustych gatunków mięs, tłustych ryb,
- ostrych przypraw (ocet, musztarda, papryka chili i inne)
- pikantnych potraw,
- mocnej herbaty, mocnego kakao, płynnej czekolady, zbyt kwaśnych przetworów z mleka, wody gazowanej,
- innych produktów drażniących takich jak: chipsy, chrupki, orzechy, solone przekąski itp.
Mając pleśniawki i afty, do diety warto włączyć:
- produkty bogate w witaminy i składniki mineralne, szczególnie warzywa i owoce w postaci przetartej, rozdrobnione, puree, gotowane,
- odpowiednią ilość płynów; szczególnie wody, która będzie odpowiadała za utrzymanie dostatecznego nawilżenia błony śluzowej jamy ustnej, a także może pomagać w łagodzeniu dyskomfortu,
- chude gatunki mięs,
- pieczywo pszenne, jasne, rozmoczone w mleku, herbacie, zupie, sucharki czy biszkopty rozmoczone,
- jogurty naturalne, kefiry, kiszonki, które mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowej mikroflory jamy ustnej.
Dieta przy aftach i pleśniawkach powinna być tylko uzupełnieniem leczenia i nie zastępuje ona wizyty u lekarza, ani przepisanych leków przeciwgrzybiczych (w przypadku pleśniawek). Jeśli cierpisz z powodu uciążliwych i/lub nawracających infekcji jamy ustnej, konieczna jest konsultacja z lekarzem, aby móc ustalić przyczynę i dobrać odpowiednie leczenie.
Bibliografia:
1. Antoniv R. i wsp.: Afty nawracające – przegląd piśmiennictwa. NOWA STOMATOLOGIA 3/2014.
2. Gasmi Benahmed A. i wsp.: Aphthous: Pathophysiology, Clinical Aspects and Medical Treatment. Arch Razi Inst. 2021 Nov 30;76(5):1155-1163.
3. Lyu X. i wsp. Efficacy of nystatin for the treatment of oral candidiasis: a systematic review and meta-analysis. Drug Des Devel Ther. 2016 Mar 16;10:1161-71.