To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Cięcie cesarskie w statystykach
Jak pokazują statystyki, cięcie cesarskie to najczęstszy zabieg operacyjny, wykonywany w dziedzinie ginekologii i położnictwa. Z roku na rok rośnie odsetek rozwiązywania porodów tą drogą. Dla przykładu w 1994 roku metodą cięcia cesarskiego rozwiązywane było około 13,8% porodów, zaś w 2015 roku już ponad 43%. Oczywiście, aby cięcie cesarskie mogło być wykonane muszą istnieć konkretne wskazania, które mogą wynikać zarówno ze strony nienarodzonego dziecka, jak i sytuacji zdrowotnej czy anatomicznej ciężarnej.
Proces tworzenia się blizny po cięciu cesarskim
Powstawanie blizn (nie tylko tych po cięciu cesarskim) przebiega typowo w trzech fazach. Pierwszą z nich jest tak zwana faza zapalenia, która rozpoczyna się po kilku godzinach od zadziałania czynnika uszkadzającego skórę i trwa średnio do dwóch tygodni.
Drugą fazę nazywamy ziarninowaniem i bliznowaceniem, w czasie tej fazy dochodzi do produkcji kolagenu i powstawania naczyń (a więc zachodzi proces angiogenezy). Druga faza tworzenia blizny trwa typowo do ośmiu tygodni.
Trzecia faza gojenia nazywana jest z kolei fazą przebudowy lub też fazą dojrzewania. W tym czasie dochodzi do zahamowania procesów wytwórczych i zaprogramowanej śmierci niektórych komórek (a więc w medycznym języku do apoptozy). Faza przebudowy trwa nawet kilka lat po zadziałaniu czynnika uszkadzającego.
Jak wygląda blizna po cięciu cesarskim?
Blizna po cięciu cesarskim ma zazwyczaj 15 centymetrów i przebiega poziomo, zgodnie z linią cięcia chirurgicznego i lokalizujemy ją bezpośrednio nad wzgórkiem łonowym. W wielu przypadkach proces gojenia przebiega prawidłowo i blizna jest ukrywana pod bielizną.
Nie zawsze jednak blizna powstaje w sposób prawidłowy. Jak dzielimy blizny zgodnie z medycznymi kryteriami? Warto tutaj przywołać podział według Mustoe, zgodnie z którym wyróżniamy:
● bliznę prawidłową – jest jasna i płaska,
● bliznę nieprawidłową – ma czerwonawy kolor i wiąże się z bolesnością i świądem,
● bliznę przerośniętą liniową – jest czerwonawa, uniesiona, także powoduje objawy takie jak świąd i ból, jednak w tym przypadku trzeba zaznaczyć, że blizna nie wykracza poza obszar cięcia chirurgicznego,
● małe keloidy – w tym przypadku blizna już wykracza poza linię cięcia,
● duże keloidy – wypukła, dość duża blizna, która wykracza poza linię cięcia i ma typowo powyżej 0,5 centymetra. Również może wiązać się z bólem i świądem.
Warto w tym miejscu wytłumaczyć także różnicę pomiędzy blizną przerosłą a bliznowcem (czyli właśnie keloidem). Blizny przerosłe znajdują się tylko w obszarze skóry, która uległa uszkodzeniu (a więc w miejscu cięcia chirurgicznego), z kolei bliznowce przekraczają ten obszar i zajmują niestety również zdrową skórę. Bliznowce zaliczamy do łagodnych nowotworów skóry.
Co stosować na bliznę po cięciu cesarskim?
Na rynku mamy dostępnych wiele preparatów, które można stosować zewnętrznie na bliznę. Mają one postać maści, kremów, ale także żeli. Produkty te zawierają w swoim składzie różne substancje i są szerokodostępne – nie potrzebujemy recepty, by je zakupić. Poniżej krótka charakterystyka najpopularniejszych substancji stosowanych w postaci zewnętrznej na blizny.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Roztwór doustny do wspomagania leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego
Dla zdrowia układu moczowego.
Preparaty na bazie cebuli
Z rośliny jaką jest cebula izoluje się substancję, nazywaną kwercetyną, która ma pozytywne działanie na formowanie się i wygląd blizn, co zostało potwierdzone w badaniach. Wyciąg z cebuli na blizny dostępny jest w postaci żeli i maści, gdzie dodatkowo znajdują się składniki nawilżające, alantoina, ale i heparyna. Choć nie do końca wiadomo, jak wyciąg z cebuli oddziałuje na bliznę, to zauważono, że powoduje zmniejszenie namnażania się niektórych komórek (fibroblasty), co korzystnie wpływa na przebudowę blizn. Dodatek heparyny sprawia, że takie preparaty mają też pewne działanie przeciwzapalne, co więcej, heparyna rozluźnia struktury, w jakich znajduje się kolagen. Z kolei alantoina powoduje szybsze oczyszczanie się blizny oraz stymuluje gojenie poprzez pobudzanie regeneracji naskórka. Zazwyczaj preparaty te polecane są do stosowania po około tygodniu od zabiegu.
Preparaty silikonowe na blizny
W popularnych silikonach znajdujemy substancje takie jak dimetykon i symetykon. Jak związki te oddziaływują na bliznę? Przede wszystkim prowadzą do zwiększenia wydzielania pewnych czynników wzrostu, a także zwiększenia aktywności enzymu kolagenazy, co sprzyja prawidłowej przebudowie w obrębie blizny. Preparaty silikonowe w postaci plastrów powodują także zwiększone uwodnienie blizny (mniejsza utrata wody), co z kolei hamuje przerost blizny. Preparaty silikonowe na bliznę po cięciu cesarskim można zacząć stosować po około tygodniu od zabiegu operacyjnego.
W badaniach klinicznych [Karagos i współpracownicy] porównywano skuteczność preparatów silikonowych (żel oraz plastry silikonowe) oraz preparatów zawierających wyciąg z cebuli, heparynę i alantoinę. Blizny oceniano przed wprowadzeniem leczenia oraz po 6 miesiącach jego stosowania. Autorzy badania wskazują, że preparaty silikonowe (zarówno żele, jak i plastry) okazały się skuteczeniejsze w poprawie wyglądu blizn, w porównaniu do preparatów z wyciągiem z cebuli.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że stosując plastry silikonowe na blizny nie musimy rezygnować z maści z wyciągiem cebuli – takie terapie można łączyć i nie ma co do tego przeciwwskazań.
Inne metody terapii blizn
Trzeba mieć świadomość, że leczenie blizn to nie tylko stosowanie preparatów w postaci zewnętrznej. Aktualnie mamy do dyspozycji także zabiegi z wykorzystaniem laserów. Takiemu zabiegowi możemy poddać się w wielu gabinetach medycyny estetycznej.
Kolejnym sposobem stosowanym w leczeniu blizn jest fizjoterapia, która pozwala na mobilizację i poprawę wyglądu blizny. Tutaj do dyspozycji mamy na przykład kinesiotaping, a w późniejszych okresach także różnego rodzaju masaże ukierunkowane na bliznę.
Nie bez wpływu na procesy tworzenia blizny ma także wczesne uruchomienie pacjentki. Wczesne pionizowanie pozwala na poprawę ukrwienia tkanek, a także zmniejsza ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych.
Podsumowując, cięcie cesarskie to duża operacja, która zawsze wiąże się z pozostawieniem na skórze blizny. Jednak to, jak będzie ona wyglądać zależy nie tylko od sposobu cięcia czy predyspozycji genetycznej, ale także od tego, jak będziemy ją pielęgnować. Warto zdecydować się na preparaty do stosowania zewnętrznego, w tym plastry silikonowe. Jeżeli mamy wątpliwości, co do rodzaju terapii, zdecydowanie warto skonsultować się z doświadczonym specjalistą leczenia blizn, który podpowie, jakie produkty będą dla nas najlepsze.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.- S. Bojarska-Hurnik, A. Skorupińska, Terapia blizny po operacji cesarskiego cięcia, Kosmetologia i Medycyna Estetyczna, 2/7/2018.
- L. Rudnicka i inni, Współczesna dermatologia, Tom 1, PZWL, Warszawa 2022,
- S. Jabłońska, Dermatologia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2005,
- K. Mosoń, Rana po cięciu cesarskim – jak zmniejszyć ryzyko nieprawidłowego gojenia? Post N Med. 2016, vol. XXIX(7): 448-451.