To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Jak wyglądają kleszcze porodowe?
Kleszcze porodowe były używane już w starożytności, ale wtedy jedynie jako pomoc w wydobyciu martwych płodów. Dopiero w XVI wieku bracia Chamberlain zastosowali je, aby pomóc urodzić się żywemu dziecku. Od tego czasu wygląd kleszczy porodowych ewoluował, by jak najlepiej dopasować się do główki noworodka i dróg rodnych kobiety.
Aktualnie kleszcze to przyrząd operacyjny, którego zadaniem jest objęcie główki rodzącego się płodu i pomoc w jej wydobyciu poprzez pociąganie, naśladujące mechanizm porodowy.
Kleszcze składają się z dwóch ramion połączonych na środku zamkiem, na wzór nożyc. Części, których zadaniem jest objęcie głowy noworodka, są odpowiednio wyprofilowane – zagięte tak, aby mogły być bezpiecznie ułożone na główce oraz odpowiednio zaokrąglone, aby nie zraniły ciała dziecka.
Poród kleszczowy – warunki i wskazania
Nie każdy poród można zakończyć poprzez użycie porodowych kleszczy. Muszą być spełnione konkretne warunki, aby kleszcze mogły zostać założone prawidłowo i aby miały szansę spełnić odpowiednio swoją funkcję.
Kiedy można rozważyć zastosowanie kleszczy porodowych? Warunki:
- prawidłowo zbudowana miednica matki,
- całkowite rozwarcie i zgładzenie się części pochwowej szyjki macicy,
- pęknięte błony płodowe,
- odpowiednie obniżenie się główki płodu w kanale rodnym matki, określone przez dokładne badanie wewnętrzne kobiety.
Kleszcze porodowe mogą zakończyć akcję porodową, szczególnie jeśli drugi okres porodu się przedłuża lub należy go szybko skrócić. Drugi okres porodu rozpoczyna się od osiągnięcia pełnego rozwarcia szyjki macicy i wystąpienia skurczy partych, dzięki którym ciało płodu efektywnie obniża się w kanale rodnym matki.
Kolejnym wskazaniem do rozważenia użycia kleszczy porodowych jest zagrożenie życia i/lub zdrowia płodu, wskazania ze strony matki czy wyczerpanie fizyczne.
Aktualnie porodów kleszczowych jest coraz mniej na rzecz zwiększenia odsetka cięć cesarskich. Jednak ich odpowiednie użycie może szybko doprowadzić do urodzenia się główki dziecka, bez konieczności wykonywania rodzącej kobiecie operacji.
Przeciwwskazania do porodu kleszczowego
Aby założyć kleszcze porodowe i zakończyć poród, muszą być spełnione odpowiednie warunki. Istnieją również przeciwwskazania, które wykluczają bezpieczne użycie kleszczy. Jakie?
- niektóre odgięciowe ułożenia główki płodu – np. twarzyczkowe lub czołowe,
- niewspółmierność porodowa, czyli dysproporcja pomiędzy główką płodu a miednicą matki,
- nieprawidłowy zwrot główki w kanale rodnym,
- nieprawidłowa budowa miednicy rodzącej,
- niedostateczne zaangażowanie główki w kanale rodnym,
- poród przedwczesny.
Jak wygląda poród kleszczowy?
W momencie podjęcia decyzji przez lekarza położnika o zakończeniu porodu z użyciem kleszczy, kobieta zostaje znieczulona miejscowo, a jej krocze jest nacięte w czasie skurczu partego tak, aby móc bezpiecznie założyć kleszcze na główkę płodu. Nacięcie krocza wygląda wówczas tak samo, jak to wykonywane w czasie porodu naturalnego (jeśli zachodzi konieczność nacięcia krocza), a znieczulenie ma na celu zminimalizowanie bólu rodzącej.
Położnik przed przystąpieniem do założenia kleszczy prezentuje je przed sobą w taki sposób, w jaki chce je założyć. Wprowadza jedną łyżkę, później drugą, kolejno zapina zamek. Jeśli kleszcze nie zapinają się prawidłowo, powinien poprawić ich ułożenie na główce. Zanim przystąpi do próby trakcyjnej, musi koniecznie skontrolować, czy łyżki kleszczy są założone odpowiednio. Później wykonuje ruch pociągający, naśladujący mechanizm porodu. Jeśli pierwsza próba się powiedzie, a kleszcze się nie zsuwają z główki, lekarz może przystąpić do zakończenia porodu.
Wykorzystując skurcze porodowe, lekarz wyciąga główkę dziecka z dróg rodnych kobiety. Po urodzeniu główki kleszcze nie są już potrzebne, a mechanizm porodu jest fizjologiczny, czyli rodzą się barki, a następnie reszta ciała dziecka.
Po porodzie kleszczowym konieczne jest szybkie przebadanie dziecka przez neonatologa, a kobiety przez położnika. Bywa, że poród kleszczowy staje się przyczyną obrażeń dróg rodnych kobiety, dlatego należy dokładnie obejrzeć i zaopatrzyć wszelkie rozdarcia i pęknięcia.
Powikłania porodu kleszczowego
Użycie kleszczy bywa źródłem powikłań. Niektóre badania dowodzą, że porody kleszczowe obarczone są dużą śmiertelnością i zachorowalnością płodów i noworodków. Jeśli za kleszcze sięga doświadczony lekarz, umiejący przeprowadzić taki poród do końca, zazwyczaj jest to zabieg ratujący życie, przebiegający bez większych komplikacji dla dziecka.
Zazwyczaj noworodek może mieć niewielkie deformacje główki, które zanikają w pierwszych tygodniach życia, rzadziej zdarzają się urazy nerwów.
U kobiet użycie kleszczy obarczone jest ryzykiem pęknięcia krocza, pęknięcia w miejscu nacięcia, uszkodzenia ścian pochwy. Stąd kleszcze powoli odchodzą w zapomnienie na rzecz wykonywania porodów operacyjnych, czyli cięcia cesarskiego.
Źródła:
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.1. Bręborowicz G. H.: Położnictwo. Wydawnictwo PZWL, Warszawa, 2020, 543-547.