Co to jest prawidłowy chwyt pisarski?
Prawidłowy chwyt pisarski jest założonym sposobem trzymania narzędzia piśmienniczego, który angażuje trzy palce – pomiędzy lekko zgiętym palcem wskazującym a kciukiem, z jednoczesnym oparciem narzędzia na palcu środkowym. Przyjmuje się przy tym, że prawidłowe trzymanie narzędzia stwarza podstawę do czytelnego i szybkiego pisania, a przy tym gwarantuje optymalne użycie siły do tego potrzebnej. Wyróżnia się trzy rodzaje chwytu pisarskiego u dzieci: prymitywny, przejściowy i dojrzały. Prymitywny (od 1. do 4. roku życia) charakteryzuje użycie siły, w przejściowym (aż do 6. roku życia) dziecko opiera przedramię na stole, a za najbardziej efektywny jest uznawany chwyt dojrzały.
Wykształcanie prawidłowego chwytu pisarskiego
Należy pamiętać, że utrwalony nieprawidłowy chwyt pisarski jest trudny do korygowania. Najważniejsza jest prewencja oraz rozwój motoryki dużej i małej, począwszy już od okresu niemowlęcego. Jeśli dziecko nieprawidłowo trzyma w dłoni kredkę lub ołówek, trzeba mu pokazać, jak wygląda prawidłowy chwyt. Jednak, żeby było to możliwe, rodzic musi wiedzieć, jak taki wzorcowy chwyt rzeczywiście wygląda.
W pierwszych latach życia dziecko może jeszcze trzymać narzędzie pisarskie w zwiniętej pięści, potem niezbędna jest już precyzja. Prawidłowego chwytu pisarskiego można oczekiwać od dziecka powyżej 4. roku życia, choć przyjmuje się, że pełną sprawność ręki dziecko uzyskuje w wieku 6 lat. Z każdym kolejnym rokiem życia sprawność ta będzie doskonalona.
Dopuszcza się kilka prawidłowych chwytów, a za najbardziej funkcjonalne uważane są chwyty trójpalcowe. Taki chwyt zapewnia podczas pisania stabilność i pomaga w odpowiedniej regulacji nacisku palców na ołówek. W prawidłowym chwycie pisarskim:
- ołówek umieszczamy pomiędzy opuszkami kciuka oraz palca wskazującego,
- kciuk wraz z palcem wskazującym tworzą literę „0”,
- palec wskazujący naciska od góry ołówek,
- podparciem dla ołówka jest środkowy palec,
- tak trzymany ołówek spoczywa wewnątrz dłoni,
- pozostałe palce (serdeczny i mały palec) są stabilne,
- drugi koniec ołówka jest skierowany ku ramieniu,
- nadgarstek pozostaje wyprostowany, opierając się swobodnie o powierzchnię do pisania.
Ważna jest również siła, z jaką dziecko pisze i rysuje na papierze. Niewskazany jest zarówno zbyt mocny, jak i za słaby nacisk. Ponadto, trzeba też zwrócić uwagę, aby dłoń nie zasłaniała napisanego tekstu, a podczas pisania palce znajdowały się poniżej liniatury zeszytu.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Pierwszy preparat z fukoidanem, który wspomaga pracę zatok.
Kompleksowe wsparcie prawidłowego rozwoju.
Spray usuwający złogi woskowiny usznej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Woda morska z ektoiną. Ochrona przed wnikaniem wirusów.
Wskazówki dla rodziców
To, co każdy rodzic może i powinien zrobić, dotyczy przede wszystkim rozwijania motoryki w życiu codziennym. Chwyt pisarski jest tylko końcowym efektem wypracowanej postawy ciała przy pisaniu, siły mięśni i ogólnego funkcjonowania ruchowego. Co można zrobić?
Zachęcać dziecko do wykonywania czynności samoobsługowych, absolutnie nie wyręczać.
- Zadbać o aktywność ruchową, pamiętając o przerwach i nawodnieniu.
- Stwarzać różne okazje do ćwiczenia motoryki dużej i małej.
- Dostosowywać aktywność do możliwości psychofizycznych dziecka, nie obciążać dziecka zbyt dużym wysiłkiem.
- Nie zaczynać od ćwiczeń sprawności dłoni i palców, a raczej od ćwiczeń usprawniających całe ciało.
- Nie próbować przestawiać dziecka leworęcznego na posługiwanie się prawą ręką, dbając przy tym o odpowiednie wsparcie sposobu pisania (kartka papieru położona nieco na lewo od osi ciała dziecka, ukośnie – lewy górny róg kartki skierowany ku górze, światło padające z prawej strony, bądź z góry).
- Nieustannie stymulować rozwój motoryki małej poprzez różnorodne ćwiczenia.
W warunkach domowych można efektywnie ćwiczyć rękę do pisania, na takie ćwiczenia nigdy nie jest za późno.
Ćwiczenia ułatwiające opanowanie prawidłowego chwytu
Błędem jest ćwiczenie prawidłowego chwytu pisarskiego tylko poprzez rysowanie szlaczków i kolorowanie. Ćwiczeń usprawniających jest mnóstwo, a w dużej mierze aktywują one całe ciało:
- obieranie owoców i warzyw (ręcznie i przy pomocy obieraczki), ugniatanie i wyrabianie ciasta,
- nakręcanie nakrętek, wkręcanie śrubek, przybijanki,
- rozwieszanie i przypinanie prania klamerkami,
- zgniatanie palcami kulek z papieru, lepienie kulek z plasteliny,
- kruszenie, rozsypywanie po tacy drobnymi ruchami palców soli, piasku, kaszy,
- wydzieranie małych kawałków papieru,
- lepienie mas plastycznych, między innymi plasteliny, ciastoliny, piankoliny, gliny,
- segregowanie, najlepiej przy użyciu szczypców do przenoszenia rzeczy,
- rysowanie w płaszczyźnie poziomej, na przykład na papierze przyklejonym na tablicy lub na ścianie (dziecko wtedy stoi, unosząc rękę na wysokość twarzy),
- układanie mozaiki lub innych układanek, wymagających chwytu dwoma palcami,
- nawlekanie koralików, guzików, makaronów,
- przewlekanie sznurówki, szycie i wyszywanie,
- kalkowanie,
- wykonywanie prac plastycznych.
Ćwicząc z dzieckiem, dobrze sięgnąć również do ćwiczeń usprawniających kontrolowanie siły nacisku dziecięcej ręki podczas pisania:
- malowanie farbą za pomocą dużego pędzla na dużych arkuszach papieru,
- kreślenie linii, figur, cyfr, liter na tackach z kaszą,
- obrysowywanie konturów rysunków w pozycji stojącej,
- wykonywanie ćwiczeń graficznych przy użyciu różnych narzędzi, między innymi ołówka, kredek, węgla rysunkowego, pędzli i pisaków.
Natomiast, pomiędzy ćwiczeniami graficznymi bardzo korzystne i skutkujące lepszą pracą ręki będą ćwiczenia relaksacyjne, między innymi naprzemienne zaciskanie i rozwieranie pięści czy zabawy naśladujące ruchy (otrzepywanie rąk z wody, otrząsanie się w wody, pryskanie wodą, wytrzepywanie wody z rękawa).
Jeśli dziecko ma nieprawidłowy chwyt pisarski, warto zastosować niewielkie nasadki na przybory do pisania, służące do korekcji chwytu. Konsekwentne stosowanie takich nasadek podczas rysowania i pisania efektywnie wpływa na skorygowanie nieprawidłowego chwytu. Nasadki są również pomocne w sytuacji, gdy dziecko nie kontroluje jeszcze siły chwytu i nacisku oraz gdy dziecko trzyma palce zbyt blisko kartki, na której rysuje, bądź pisze.
Komu potrzebne nakładki na ołówek, kredkę lub długopis?
Nakładki na ołówek, kredkę lub długopis przydadzą się przede wszystkim dzieciom, dla których początki nauki pisania są problematyczne. Będą odpowiednie również w sytuacjach, gdy chcemy pokazać i zaprezentować dziecku, w jaki sposób zaleca się trzymać narzędzie. Nakładka jest lekka i wygodna, a przy tym nie pozwala na wyślizgnięcie się przyrządu z rąk. Po nakładki warto sięgnąć w sytuacji gdy zauważamy, że prawidłowe przytrzymywanie ołówka, kredki czy długopisu sprawia dziecku trudność. Ważne jest założenie, że nakładki posłużą krótkotrwale, nie będą w stałym użyciu. Należy dążyć przy tym do wypracowania nawykowego prawidłowego chwytu, a nie wymuszanego przez samą nakładkę.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Wspomaga naturalną odporność.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego