Niepłodność – rosnący problem
Niepłodność to choroba, choroba cywilizacyjna, która z biegiem czasu będzie dotyczyć coraz więcej par. Wynika to w dużej mierze z przyczyn socjologicznych, ekonomicznych i biologicznych – współczesne kobiety, planują założenie rodziny świadomie i odpowiedzialnie. Zanim rozpoczną starania o dziecko chcą mieć gdzie mieszkać i za co żyć, tym samym najlepszy, z biologicznego punktu widzenia, okres na dziecko przeznaczają na naukę, pracę i związany z nimi rozwój osobisty. Polki, podobnie jak kobiety z innych krajów Europy, pierwsze dziecko rodzą mając blisko 30 lat (nasza średnia krajowa w 2020 r. to 28.7 l. [1]). I choć możemy uznać to za dobry czas na dziecko, naturalnie takim nie jest. Bowiem tym, co determinuje, zwłaszcza kobiecą, płodność jest wiek.
Kobiety przychodzą na świat z określoną pulą komórek jajowych, która z każdym cyklem miesiączkowym maleje. To tzw. rezerwa jajnikowa warunkująca żeńską płodność. Pula jajeczek zmniejsza się sukcesywnie i to proces, który zaczyna przyspieszać po 32. roku życia, a na dobre rozpędza się około 35.-37. roku życia.
Oczywiście to nie jest tak, że w trzydziesto- czy czterdziestolatka nie ma szans na dziecko. Jednak należy liczyć się z tym, że ciąża po 30-stce może wiązać się z pewnymi przeciwnościami i komplikacjami, szczególnie jeśli dochodzą do tego inne, wcale nierzadkie, problemy zdrowotne: uszkodzenia narządów płciowych, zaburzenia owulacji czy pracy hormonów, PCOS, insulinoodporność, endometrioza itp. W problemach o zapłodnieniu nie można pominąć czynników męskich – obniżonej jakości nasienia (co też następuje z wiekiem), chorób jąder czy schorzeń ogólnoustrojowych, jak np. cukrzyca. Przyczyny niepłodności leżą niemal po równo po stronie kobiecej, jak i męskiej.
Przeczytaj także: Znów się nie udało… Czy jesteśmy niepłodni?
Leczenie niepłodności – to ważne
Niepłodność jest poważnym problemem zdrowotnym. Wiąże się z dużym obciążeniem emocjonalnym, zwłaszcza w obliczu stereotypów dotyczących męskości i kobiecości (ojcostwa i macierzyństwa) oraz mitów narosłych wokół in vitro. Dodając do tego wysokie koszty diagnostyki i leczenia, staje się jasne dlaczego wiele spośród miliona niepłodnych par nie decyduje się na wizytę w klinice płodności.
Niepłodność można wyleczyć, a ludzie, którzy pragną potomstwa powinni móc z tego skorzystać. I nie chodzi tu tylko o to, że posiadanie dziecka jest podstawową potrzebą człowieka i że każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego[2]. Rosnący problem niepłodności wpływa na demografię i wskaźniki makroekonomiczne, a więc także i na społeczny dobrobyt. Dlatego dofinansowanie in vitro powinno interesować nas wszystkich – empatycznych ludzi i świadomych obywateli.
In vitro a naprotechnologia – to nie to samo
W latach 2013-2016 wielu Polaków, bezskutecznie starających się o dziecko, mogło skorzystać z Narodowego Programu Leczenia Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego (in vitro właśnie), realizowanego ze środków Ministerstwa Zdrowia. Dzięki temu przyszło na świat ponad 22 tysięcy dzieci.
Obecnie w Polsce in vitro nie jest refundowane z budżetu państwa. Pomoc finansową (ze środków publicznych) oferują jeszcze niektóre samorządy, ale tylko do końca 2022 roku. Co będzie dalej? W celach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025 leczenia niepłodności metodą in vitro nie ma. Jest za to opracowany na lata 2021-2023 rządowy program ochrony prokreacji, który oferuje niepłodnym parom naprotechnologię. To metoda naturalnej prokreacji oparta na modelu Creightona, czyli obserwacji kobiecego organizmu. Naprotechnologia jest więc przede wszystkim narzędziem diagnostycznym. Może pomóc ustalić przyczynę niemożności zajścia w ciążę, ale nie zastąpi in vitro, będącego dla niektórych ostatnią szansą na rodzicielstwo.
Tak dla in vitro! – inicjatywa obywatelska
Ustawa „Tak dla in vitro!” ma przywrócić refundację in vitro i dać szansę na dziecko, tym którzy praktycznie jej nie mają. Każdy może się do tego przyczynić podpisując petycję. Potrzeba 100 tys. głosów a akcja trwa tylko do końca stycznia 2023 r. Wolontariuszy zbierających podpisy można spotkać w wybranych miastach Polski. Można też wydrukować kartę lub karty i samodzielnie zebrać podpisy wśród rodziny i znajomych, a następnie zanieść je pod wskazany adres (takdlainvitro.pl).
Może zainteresować Cię również:Jaką rolę pełni DHA z alg morskich w planowaniu ciąży?
[1] GUS, Dzietność kobiet w latach 1960-2020
[2] Karta praw podstawowych Unii Europejskiej Art. 7 Poszanowanie do życia prywatnego i rodzinnego
Diagnostyka i leczenie niepłodności — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (PTMRiE) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGP)