Czy ciąża bliźniacza jest trudniejsza od ciąży pojedynczej?
W ciąży w organizmie kobiety zachodzi mnóstwo zmian. Wszystkie tkanki, narządy i układy muszą dostosować się do nowej sytuacji, czyli noszenia rosnącego z tygodnia na tydzień płodu. Zmiany zachodzą między innymi w gospodarce hormonalnej i układzie mięśniowo-szkieletowym, co często powoduje nieprzyjemne dolegliwości. Niestety w ciąży bliźniaczej mogą być one bardziej dokuczliwe.
Według American College of Obstetricians and Gynecologists ciąża bliźniacza zwykle oznacza trudniejsze poranne mdłości, większą tkliwość piersi, częstsze skurcze nóg i większy ogólny dyskomfort. Do tego, ze względu na to, że w macicy rozwijają się dwa płody, a nie jeden, przyrost wagi w ciąży bliźniaczej jest większy niż w ciąży pojedynczej. A to oznacza, że ciężarna może odczuwać większy ból pleców i mieć większe ograniczenia ruchowe.
Przeczytaj także: 6 pytań do rodzica – ciąża bliźniacza
Ile powinno się przytyć w ciąży bliźniaczej?
Prawidłowy przyrost masy ciała w ciąży ma ogromne znaczenie dla rozwoju płodu, a także porodu i zdrowia dziecka po porodzie. Doniesienia naukowe potwierdzają związek pomiędzy przyrostem masy ciała ciężarnej a wagą urodzeniową dziecka.
Kobieta nosząca bliźnięta przytyje więcej niż kobieta w ciąży pojedynczej. Spowodowane jest to nie tylko większą masą płodów, ale też większą objętością krwi i płynu owodniowego, dodatkowym łożyskiem oraz kilkoma innymi czynnikami fizjologicznymi. W takim razie, ile można przytyć w ciąży bliźniaczej?
Według zaleceń Instytutu Medycyny (IOM) opublikowanych w 2009 roku, prawidłowy przyrost wagi w ciąży bliźniaczej wynosi:
- 16,8-24,5 kg – dla kobiet z prawidłowym BMI,
- 14,1–22,7 kg – dla kobiet z nadwagą,
- 11,3–19,1 kg – dla kobiet z otyłością.
Według American College of Obstetricians and Gynecologists na pierwszej wizycie prenatalnej lekarz powinien określić wskaźnik masy ciała kobiety, a następnie ustalić zdrowy przyrost wagi w ciąży.
Dieta w ciąży bliźniaczej
Aby zapewnić dziecku optymalne warunki do rozwoju i nie doprowadzić do niedoborów żywieniowych oraz innych komplikacji, kobiety w ciąży powinny jeść więcej niż przed zajściem. Jednak zarówno zbyt mały przyrost wagi, jak i nadmierne tycie w ciąży bliźniaczej nie jest zdrowe ani dla matki, ani dla dziecka.
Według najnowszych zaleceń kobieta noszącą bliźniaki powinna zwiększyć swoje dzienne zapotrzebowanie o około 600 kcal. Źródłem dodatkowych kalorii powinny być przede wszystkim:
- warzywa i owoce,
- chude mięso,
- węglowodany w formie produktów pełnoziarnistych,
- nabiał,
- ryby,
- orzechy i pestki.
Jeśli chodzi o mikro i makro elementy, kluczowe znaczenie mają kwas foliowy oraz żelazo, na które mocno wzrasta zapotrzebowanie w ciąży bliźniaczej. Niedobór żelaza prowadzi do anemii i może negatywnie wpłynąć na rozwój płodu, dlatego trzeba zadbać o prawidłowy poziom tego pierwiastka. Wielu specjalistów od zdrowia ciężarnych zaleca suplementowanie żelaza już od pierwszych tygodni ciąży. Należy jednak skonsultować tę kwestię z lekarzem prowadzącym ciążę.
Ogólne zalecenia żywieniowe dla ciąży bliźniaczej prawie niczym nie różnią się od tych dla ciąży pojedynczej. Ważne jest to, aby dieta opierała się na zdrowych produktach i była zbilansowana pod kątem składników odżywczych.
Aktywność fizyczna w ciąży bliźniaczej
Złe samopoczucie w ciąży bliźniaczej często uniemożliwia podejmowanie jakiejkolwiek aktywności fizycznej. A co, jeśli czujesz się dobrze i masz siłę oraz ochotę na ćwiczenia? Noszenie bliźniąt nie jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do podejmowania ruchu, jednak ze względu na to, że jest to ciąża obarczona dużym ryzykiem, trzeba zachować w tej kwestii dużą ostrożność.
Pierwsze, co powinnaś zrobić, to udać się na konsultację do swojego lekarza. To on powinien zdecydować, czy aktywność ruchowa w Twoim przypadku będzie bezpieczna. A jeśli już otrzymasz zielone światło, pamiętaj, że nie wszystkie ćwiczenia w ciąży bliźniaczej są wskazane. Powinnaś unikać przede wszystkim aktywności, które:
- mocno podnoszą tętno (np. bieganie),
- doprowadzają do dużego zmęczenia (np. crossfit),
- są dynamicznie (np. tenis, skakanie na skakance),
- wymagają wykonywania gwałtownych ruchów i podskoków (np. koszykówka).
Według stanowiska American College of Obstetricians and Gynecologists i innych instytucji związanych ze zdrowiem ciężarnych, bezpieczne aktywności w ciąży bliźniaczej to przede wszystkim:
- Pływanie
Wyporność wody sprawia, że odczuwalna masa ciała jest niższa, do tego stawy nie są tak obciążone jak przy uprawianiu aktywności na lądzie. Dlatego pływanie to jedna z najbezpieczniejszych i jednocześnie najbardziej komfortowych aktywności fizycznych dla kobiet noszących bliźniaki. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, pływanie nie wiąże się z niemal żadnym ryzykiem – nie trzeba obawiać się o upadek, kontuzję czy przegrzanie organizmu.
Jednak szczególną ostrożność powinny zachować ciężarne z nawracającymi infekcjami intymnymi. Częste zakażenia dróg rodnych czy dróg moczowych raczej stanowią przeciwwskazanie do chodzenia na pływalnię, zwłaszcza w ciąży bliźniaczej, w której ryzyko niebezpiecznych powikłań jest większe.
Warto też wspomnieć, że przebywanie w wodzie może zmniejszyć obrzęki oraz dyskomfort spowodowany żylakami.
- Spacery
Spacery to najbardziej naturalna dla człowieka forma ruchu, dlatego lekarze odradzają ją ciężarnym tylko w naprawdę poważnych przypadkach. W ciąży bliźniaczej prawdopodobnie będziesz mogła regularnie spacerować, a to dobra wiadomość, bo taka forma aktywności fizycznej niesie mnóstwo korzyści nie tylko w kontekście zdrowia, ale także sprawności i wyglądu sylwetki.
Spacery pozytywnie wpływają na serce i płuca, wzmacniają odporność, obniżają poziom stresu, poprawiają jakość snu, pozwalają kontrolować masę ciała i zmniejszają ryzyko chorób takich jak nadciśnienie, cukrzyca, depresja czy nowotwory. Oczywiście chodzenie to również sporo korzyści dla dzieci zarówno przed, jak i po porodzie.
- Joga prenatalna
Joga prenatalna to wielopłaszczyznowe podejście do aktywności fizycznej w trakcie noszenia dziecka. Sesje obejmują m.in.:
- ćwiczenia oddechowe,
- rozciąganie i rozluźnianie mięśni,
- zwiększanie zakresu w stawach,
- kształtowanie równowagi,
- ćwiczenia relaksacyjne,
- przyjmowanie pozycji, które pomagają w optymalnym ułożeniu dziecka.
Nie jest to aktywność, która mocno podnosi tętno i spala ogromne ilości kalorii, ale z pewnością pozwala przyszłym mamom przygotować się psychicznie oraz fizycznie do porodu. Regularne sesje sprawią, że będziesz w stanie sprawować większą kontrolę nad swoim ciałem, czyli napinać i rozluźniać mięśnie w odpowiednich momentach, a także prawidłowo oddychać. Do tego aktywność fizyczna w formie jogi prenatalnej może obniżyć dyskomfort i ból przy porodzie.
Gdzie ćwiczyć? Najlepiej na zajęciach prowadzonych przez doświadczoną osobę. Jeśli nie masz możliwości lub ochoty, aby wybrać się na zorganizowaną lekcję, dobrą opcją będzie praktyka w domu z instruktorem online. W sieci znajdziesz mnóstwo darmowych materiałów dla kobiet w ciąży. Pamiętaj, że film z ćwiczenia powinien być skierowany do ciężarnych, bo wiele pozycji z klasycznej jogi nie nadaje się dla kobiet w ciąży.
Ruch w ciąży bliźniaczej – jak długo możesz być aktywna?
W ciąży pojedynczej zaleca się podejmowanie ruchu od początku do samego końca. Jednak ze względu na większe ryzyko w ciąży mnogiej i fakt, że w jej przypadku obserwuje się więcej porodów przedwczesnych, większość specjalistów rekomenduje, aby po 28. tygodniu nie podejmować aktywności fizycznej. Taką informację znajdziemy m.in. w Canadian guideline for physical activity throughout pregnancy z 2019 roku.
Pamiętaj jednak, że ważne jest to, co mówi lekarz prowadzący. Być może w Twoim przypadku spacerowanie czy pływanie będzie bezpieczne również na końcowym etapie ciąży. Oczywiście warto brać pod uwagę również własne odczucia. Twój organizm doskonale wie, co jest dla Ciebie dobre, a co niekoniecznie. Jeśli coś mu się nie spodoba, prawdopodobnie Cię o tym poinformuje. Dlatego ważne jest, aby obserwować swoje samopoczucie i w razie potrzeby zrezygnować z ćwiczeń lub zmniejszyć ich intensywność.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Roztwór doustny do wspomagania leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego
Dla zdrowia układu moczowego.
Institute of Medicine. Weight gain during pregnancy: reexamining the guidelines. Washington, DC: National Academies Press; 2009.
Kwiatkowska K, Kosińska-Kaczyńska K, Walasik I, Osińska A, Szymusik I. Physical Activity Patterns of Women with a Twin Pregnancy-A Cross-Sectional Study. Int J Environ Res Public Health. 2021 Jul 21;18(15):7724.
Mottola MF , Davenport MH , Ruchat S i in., Kanadyjskie wytyczne z 2019 r. dotyczące aktywności fizycznej w czasie ciąży Brytyjski Dziennik Medycyny Sportowej 2018; 52: 1339-1346.