Zęby rekina – co to właściwie jest?
Zęby rekina to potoczne określenie, stosowane przy obecności podwójnego szeregu zębów w jamie ustnej dziecka. W naturze takie ustawienie uzębienia typowe jest właśnie dla wodnych drapieżników. U ludzi to dość nietypowa sytuacja, która budzi wiele obaw i niepokoju.
Zęby rekina są stosunkowo częstą przyczyną wizyt w gabinecie stomatologicznym – gdy stałe zęby naszych pociech pojawiają się na niewłaściwej pozycji, rodzice obawiają się skutków, jakie może to za sobą nieść. Na szczęście w większości przypadków leczenie schorzenia przebiega bardzo sprawnie i szybko, nie pozostawiając po sobie żadnych większych powikłań!
Przyczyny zębów rekina u dzieci
Główną przyczyną tworzenia się podwójnego rzędu uzębienia w jamie ustnej malucha jest zaburzenie harmonogramu wyrzynania zębów. Najczęściej procesy wymiany uzębienia mlecznego rozpoczynają się w 5. i 6. roku życia dziecka. Resorpcja korzenia sprawia, że ząb traci swoją stabilność, na rzecz zwiększonej ruchomości. Z biegiem czasu część korzeniowa prawie zupełnie zanika, a korona staje się chwiejna na tyle, że większość przedszkolaków jest w stanie pozbyć się zęba samodzielnie!
Niestety – w niektórych przypadkach mamy do czynienia z zaburzeniami procesu resorpcji. Efektem tego jest bardzo silne osadzenie zęba w zębodole. Próby zwiększenia jego ruchomości kończą się zwykle niepowodzeniem. Taka sytuacja prowadzi do opóźnienia naturalnej wymiany uzębienia. Jeśli jednocześnie proces erupcji, czyli wyrzynania się zęba, przebiega w prawidłowy, planowy sposób – korony zębów mlecznych zaczynają ustawiać się w innym ułożeniu – zwykle za przetrwałymi zębami mlecznymi.
Do czynników zwiększających ryzyko opóźnionego wypadania zębów mlecznych należą:
- niedobory witaminy D,
- krzywica,
- mukowiscydoza,
- choroby metaboliczne, np. celiakia,
- choroby tarczycy,
- choroby dziąseł i przyzębia,
- anatomiczne wady w obrębie kości szczęk oraz żuchwy.
Zęby rekina u dziecka – jak wygląda leczenie?
Leczenie zębów rekina u dzieci jest bardzo proste – najczęściej polega na usunięciu zęba mlecznego, który nie chce wypaść. Współczesna stomatologia dysponuje szeregiem narzędzi, dzięki którym zabieg jest w pełni atraumatyczny dla małego pacjenta. Znieczulenie miejscowe zapewnia zniesienie wszelkich nieprzyjemnych doznań, związanych z prowadzonym zabiegiem.
W przypadku dzieci, które boją się leczenia chirurgicznego alternatywą jest zastosowanie leczenia w podtlenku azotu. Mieszanina gazów, określana też mianem gazu rozweselającego, zaburza przewodnictwo w neuronach mózgu, dzięki czemu skutecznie obniża lęk i napięcie.
Usunięcie zębów mlecznych jest zazwyczaj szybkim i nieskomplikowanym zabiegiem. Proces gojenia przebiega najczęściej bez jakichkolwiek powikłań.
Należy jednak pamiętać, że szczególnie istotną rolę odgrywa czas usunięcia upartego zęba mlecznego – opóźnienie leczenia może skutkować szeregiem powikłań, między innymi zaburzeniem ustawienia zęba stałego.
Czy można zapobiegać powstawaniu zębów rekina u dzieci?
Niestety, nie ma jednoznacznego sposobu, który mógłby opóźnić wyrżnięcie zębów stałych, a tym samym zapobiec tworzeniu się zębów rekina u dziecka.
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia przypadłości, warto zwracać uwagę na stan zębów mlecznych. Jeśli zauważymy, że nabierają one coraz większej ruchomości, skuteczna może okazać się motywacja dziecka do samodzielnego wyrwania zęba. Długotrwałe procesy resorpcyjne zachodzące w okolicy korzenia sprawiają, że w większości przypadków samodzielne pozbycie się mleczaka jest banalnie proste. Dodatkowa stymulacja za pomocą języka lub palców, a także spożywanie twardych pokarmów (np. jabłka lub marchewki) jest nieocenionym sposobem, na skuteczne pozbycie się zęba bez konieczności wizyty w gabinecie stomatologicznym.
Co w sytuacji, gdy zbliżający się do momentu hipotetycznej wymiany uzębienia mleczak ani drgnie? Wówczas najlepszym rozwiązaniem jest wizyta w gabinecie stomatologicznym. Lekarz dentysta na podstawie badania klinicznego oraz zdjęcia rentgenowskiego będzie w stanie określić, na jakim etapie znajduje się nie tylko resorpcja korzenia zęba mlecznego, ale też proces erupcji jego stałego odpowiednika. Jeśli ząb mleczny nie wykazuje cech świadczących o zbliżającym się czasie wymiany, najlepszym rozwiązaniem może okazać się usunięcie zęba w gabinecie.
Warto pamiętać, aby odpowiednio przygotować dziecko do takiego scenariusza. Maluch powinien wiedzieć, że sytuacja taka ma na celu zachowanie jego zdrowia i bezpieczeństwa. Należy podkreślić, że współczesne zabiegi z zakresu stomatologii wykonywane są w pełnym komforcie dla pacjenta i nie wiążą się z odczuwaniem przykrych dolegliwości bólowych – dzięki środkom znieczulającym dolegliwości związane z zabiegiem są znacznie ograniczone.
Kiedy spodziewać się nowych zębów mlecznych? Terminy wymiany uzębienia
Pierwsze zęby mleczne dzieci tracą zwykle w okolicy 5. i 6. roku życia. Na początku tracimy zwykle siekacze centralne dolne. W dalszej kolejności wymianie podlegają:
- siekacze centralne górne – ok. 7. roku życia;
- siekacze boczne górne – ok. 8. roku życia;
- siekacze boczne dolne – ok. 8. roku życia;
- pierwsze trzonowce dolne –ok. 9. roku życia;
- kły dolne – ok. 9. roku życia;
- drugie trzonowce dolne – ok. 10. roku życia;
- drugie trzonowce górne – ok. 10. roku życia;
- pierwsze trzonowce górne – ok. 10. roku życia;
- kły górne – ok. 11. roku życia.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.