Czy miód uczula?
Miód jest naturalnym produktem spożywczym. Wytwarzają go pszczoły miodne z roślin miododajnych oraz wydzielin niektórych owadów roślinożernych. Pod względem chemicznym składa się głównie z cukrów i wody, ale oprócz tego zawiera kwasy organiczne, proteiny, fenole, aminokwasy, witaminy i inne pierwiastki. Dokładna ilość poszczególnych substancji zależy od rodzaju miodu, czasu oraz miejsca zbioru.
W każdym miodzie znajdują się tak zwane części stałe, m.in. pyłki roślin, drzew i traw, zarodniki grzybów i glonów. Szacuje się, że w 10 gramach miodu jest od 20 do 100 000 pyłków, które zachowują swoje właściwości alergenne[1]. To właśnie one oraz enzymy z gruczołów ślinowych i gardłowych pszczół mogą wywoływać reakcję alergiczną.
Jednak alergia na miód występuje rzadko, a diagnozowana jest głównie u osób, które mają uczulenie na alergeny powietrznopochodne takie jak pyłki drzew, traw, chwastów i zarodniki grzybów, alergie pokarmowe albo owadzie.
Co w tym przypadku znaczy rzadko? Badania prowadzone przez Karakaya i Kalyoncu w 1999 roku na 4331 zdrowych pacjentach wykazały, że żaden nie miał uczulenia na miód, zaś wśród 3810 pacjentów z chorobami dróg oddechowych stwierdzono alergię na miód u 7 osób, czyli 0,18%.
Nieznacznie zwiększona częstotliwość występowania reakcji uczuleniowej obserwowana jest u ludzi z alergiami pokarmowymi na seler, jabłka, orzechy laskowe, wiórki kokosowe lub wanilię. Wynik badania prowadzonego przez Hofera i współpracowników na 173 pacjentach pokazał, że 2,3% z nich miało objawy nietolerancji miodu.
Od kiedy dziecko może jeść miód?
W przypadku dzieci, abstrahując od potencjalnych uczuleń, warto pamiętać o tym, że miodu nie należy podawać maluchomdo pierwszego roku życia. Dlaczego? Ponieważ miód może zawierać przetrwalniki bakterii Clostridium botulinum, które u starszych nie wywołują żadnych reakcji, zaś u niemowląt mogą spowodować botulizm dziecięcy, czyli zatrucie jadem kiełbasianym.
Bakterie atakują układ nerwowy i powodują zmęczenie, zawroty głowy, problemy z widzeniem, mową, połykaniem, a nawet osłabienie mięśni oddechowych. W skrajnych przypadkach choroba bywa śmiertelna. Z tego względu miód dla niemowlaka jest potencjalnie niebezpieczny i nie powinno się go wykorzystywać nawet jako dodatku do potraw.
Dzieciom, które ukończyły 12. miesięcy miód można podawać tak samo jak inne produkty w trakcie rozszerzania diety. Dlaczego stawia się granicę właśnie w tym miejscu? Wynika to z kwestii rozwoju systemu odpornościowego – układ ten po pierwszym roku życia działa efektywniej i poradzi sobie z ewentualnymi przetrwalnikami.
Jak rozpoznać alergię na miód u dziecka?
Kiedy można podejrzewać, że dziecko ma alergię na miód? Gdy po zjedzeniu miodu występują u niego objawy dermatologiczne, ze strony układu pokarmowego lub oddechowego. Zwykle obserwuje się zaburzenia skórne i gastryczne, a rzadziej te związane z górnymi drogami oddechowymi.
Alergia na miód u dziecka – objawy dermatologiczne:
- świąd,
- pokrzywka miejscowa lub ogólna,
- obrzęk naczyniowy,
- obrzęk ust i powiek.
Alergia na miód u dziecka – objawy ze strony układu pokarmowego:
- bóle brzucha,
- biegunka,
- wymioty,
- inne dolegliwości gastryczne.
Alergia na miód u dziecka – objawy ze strony układu oddechowego:
- wyciek wydzieliny z nosa
- obrzęk błony śluzowej nosa i gardła
- duszność
- kaszel
- skurcz oskrzeli.
W bardzo rzadkich przypadkach mogą wystąpić ciężkie natychmiastowe i gwałtowne reakcje ogólnoustrojowe nazywane wstrząsem anafilaktycznym, powodujące utratę przytomności oraz zapaść.
Dlaczego dziecko z alergią nie może jeść miodu?
Żeby uniknąć wystąpienia nieprzyjemnych objawów u dziecka, nie należy podawać mu miodu – nie tylko samego, lecz także będącego dodatkiem do cukierków, czekolad, pierników, innych produktów spożywczych oraz leków i suplementów diety. Warto uważać również na stosowanie kosmetyków zawierających miód.
Należy podkreślić, że nie u każdego dziecka z alergią wziewną na pyłki drzew czy traw lub pokarmową na seler czy wiórki kokosowe wystąpi reakcja uczuleniowa po zjedzeniu miodu. Wszystko zależy od zawartości alergenów w konkretnym miodzie, a ta może się różnić nawet w kilku słoikach od tego samego producenta. Najbezpieczniej wykonać testy alergiczne przed podaniem miodu dziecku, które ma tendencję do uczuleń.
Warto dodać, że za najbardziej uczulające miody uznaje się miody spadziowe. Mniej alergizujące właściwości mają miody wielokwiatowe oraz akacjowe.
Czy alergia na miód przemija? Czy da się ją wyleczyć?
Alergia na miód u dziecka ani u dorosłego nie przeminie samoistnie. Najskuteczniejszym i najprostszym sposobem na ograniczenie ryzyka wystąpienia reakcji alergicznej jest wyeliminowanie miodu z diety.
A czy alergię na miód da się wyleczyć? Tak, jeśli przeprowadzi się odczulanie, czyli immunoterapię alergenową. Terapia polega na podawaniu początkowo niewielkich ilości miodu i stopniowym zwiększaniu dawek. W efekcie, po ukończeniu kuracji, organizm nie powinien reagować gwałtownie na kontakt z alergenem.
Podsumowując, odpowiedź na pytanie: czy miód uczula, brzmi: rzadko, ale może.
Reakcję alergiczną wywołują zawarte w miodzie pyłki drzew, roślin i traw oraz enzymy pochodzące od pszczół. U zdrowych dzieci uczulenie na miód raczej nie występuje. Może się pojawić u osób mających alergię na wspomniane pyłki, białko pszczół lub żywność pochodzenia roślinnego (seler, jabłka, orzechy laskowe, wiórki kokosowe, wanilię).
Do najczęstszych objawów uczulenia na miód należą świąd, pokrzywka, obrzęk naczyniowy, biegunka, wymioty, a także bóle brzucha. W niektórych przypadkach obserwuje się dolegliwości ze strony układu oddechowego, zaś bardzo rzadko po zjedzeniu miodu dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego.
Mimo to nie należy się obawiać podawania miodu dzieciom. Miód ma liczne właściwości prozdrowotne, które wspierają działanie różnych układów w organizmie. Jeśli dziecko nie jest alergikiem i ma powyżej 12. miesięcy, warto włączyć miód do jego diety.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Łagodzi objawy skórne alergii
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Bibliografia
- Kedzia B., Holderna–Kedzia E., Alergenne oddziaływanie miodu na organizm człowieka, „Pasieka”, nr 6, 2011.
- Kruczek A., Stacewicz A., Puc M., Pyłek kwiatowy w produktach pszczelich, „Alergoprofil”, 11(2) 2015, s. 41–44.
- Bauer L., i in., Food allergy to honey: Polen or bee products? Characterization of allergenic proteins in honey by means of immunoblotting, „The Journal of Allergy and Clinical Immunology”, vol. 97 issue, 1996, s. 65–73.
- Żywienie niemowląt i małych dzieci. Zasady postępowania w żywieniu zbiorowym, pod red. Weker H. i Barańskiej M., Warszawa, 2014, s. 25.
- Bąkowska M., Janda K., Właściwości prozdrowotne wybranych miodów, „Pomeranian J Life Sci”, 64(3), 2018, s. 147–151.
- [1]Bauer L., i in., Food allergy to honey: Polen or bee products? Characterization of allergenic proteins in honey by means of immunoblotting, „The Journal of Allergy and Clinical Immunology”, vol. 97 issue, 1996, s. 65.