Co to są bajki terapeutyczne?
Bajka terapeutyczna trochę przypomina tradycyjną bajkę, jednak jej zadanie wykracza poza sferę edukacyjną. Owszem, uczy, pokazuje, tłumaczy, jednak ma również zadanie „specjalne” – uleczenie odbiorcy z trudnych emocji. Opowieść jest skoncentrowana wokół różnych uczuć, przeżyć emocjonalnych i przeprowadza czytelnika przez sposoby radzenia sobie z nimi. Czytający ma więc wyjść z umiejętnościami, ale przede wszystkim z uleczonym sercem.
Bajka terapeutyczna stwarza przestrzeń na zmierzenie się z własnymi przeżyciami, w całkowicie bezpiecznych dla siebie warunkach. Jest to możliwe dzięki konstrukcji opowieści, która pozwala czytelnikowi spojrzeć na doświadczany problem z innej strony.
To bohater przeżywa trudności, a my, obserwując jego przeżycia i sposób radzenia sobie z problemami, czerpiemy inspirację. Dziecko znajduje określenie własnych emocji, ich wyjaśnienie, uczy się nadawać im znaczenie, poznaje je i znajduje sposoby rozwiązania trudności.
Nie jest więc przesadzone twierdzenie, że bajka terapeutyczna leczy. Jej treść nie tylko przekazuje jakąś historię, ale nade wszystko ochrania i wzmacnia poczucie własnej wartości dziecka, buduje jego zasoby osobiste, oswajając lęk oraz pomagając w przepracowywaniu przeżyć i trudnych emocji.
Jakie bajki do bajkoterapii?
Wśród bajek terapeutycznych mówimy przede wszystkich o ich trzech rodzajach, mających właściwości lecznicze, ale również spełniających inne funkcje:
Bajki psychoedukacyjne – celem opowieści jest przeformułowanie sposobu myślenia o trudnych i negatywnych emocjach. Warto sięgnąć do nich szczególnie w czasie, gdy czeka nas jakieś wydarzenie –potencjalnie trudne – do którego chcielibyśmy dziecko przygotować, na przykład zmiana miejsca zamieszkania, zmiana szkoły, planowy pobyt w szpitalu. W bajce tego rodzaju skupiamy się na oddziaływaniu profilaktycznym, stopniowo oswajając dziecko z tematem i wyposażając je w wiedzę, siłę i narzędzia do poradzenia sobie.
Bajki psychoterapeutyczne – opowieść skupia się i oddziałuje na emocje, lęki i przeżycia już wcześniej doświadczone i nabyte. Treść nie odwołuje się do hipotetycznych wydarzeń lecz powinna bezpośrednio dotyczyć aktualnej sytuacji dziecka. Głównym celem jest zredukowanie poczucia złości, winy, wstydu czy innych emocji. W tego typu bajce terapeutycznej najcenniejsze dla czytelnika jest zobaczenie i uświadomienie sobie, że inne osoby odczuwają podobnie, doświadczają trudnych przeżyć i emocji lub znajdują się w podobnej sytuacji.
Bajki relaksacyjne – ich celem jest wyciszenie, uspokojenie i odprężenie, prowadzące do regeneracji.
Bajki do bajkoterapii dotykają ważnych i trudnych zagadnień, poruszają emocjonalnie i podsuwają pomysły i sposoby rozwiązania sytuacji. Stwarzają więc przestrzeń dla tego, co emocjonalnie nie jest łatwe, a co jednocześnie stanowi o ich największej wartości.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Pierwszy preparat z fukoidanem, który wspomaga pracę zatok.
Kompleksowe wsparcie prawidłowego rozwoju.
Spray usuwający złogi woskowiny usznej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Woda morska z ektoiną. Ochrona przed wnikaniem wirusów.
Jak tworzyć bajki terapeutyczne?
Tworzenie własnej bajki terapeutycznej może być wyjątkowym doświadczeniem. Warto napisać ją dla swojego lub innego dziecka. Dobrze jest zapoznać się najpierw z treścią kilku bajek o charakterze terapeutycznym, autorstwa m.in. Marii Molickiej czy Doris Brett, by poznać ich zamysł i konstrukcję. Bajka lecznicza powinna zawierać pewne elementy, wokół których tworzona jest treść:
- Główny temat – wokół którego skupia się opowieść. Najczęściej jest to jakaś sytuacja, wydarzenie, bądź doświadczane i odczuwane przez bohatera emocje. Bajka terapeutyczna powinna poruszać tematy, będące w życiu codziennym pewnym wyzwaniem lub dotykać tego, co trudne i ważne, z czym pewnie nieraz przyjdzie jeszcze się zmierzać.
- Nastrój i pogodny wydźwięk skłaniający do pozytywnego myślenia – jest to szczególnie ważne w poruszaniu trudnych treści i w efektywnym szukaniu rozwiązań. Nie jest to jednak jednoznaczne z magicznym myśleniem i znikaniem problemów jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Bajka terapeutyczna ma bowiem wyposażać czytelnika w konkretne sposoby radzenia sobie z daną sytuacją czy z trudnością.
- Bohater – w tworzonej opowieści doświadcza różnych przeżyć, sytuacji i emocji. Nie powinien być nim sam czytelnik (jeśli piszemy bajkę np. dla naszego dziecka), ale raczej osoba podobna pod względem zainteresowań, problemów, wieku czy nawet tej samej płci, jednak nosząca inne imię. Zamysł bajki terapeutycznej jest taki, by osoba ją czytająca, widziała w bohaterze osobę podobną, ale nie siebie. U młodszych dzieci sprawdzą się zwierzęta w roli bohaterów. Dzięki temu możliwe jest zdystansowanie się do własnych uczuć i przeżyć, spojrzenie na nie z pewnej perspektywy i zobaczenie, w jaki sposób inne osoby radzą sobie w różnych sytuacjach.
- Fabuła – w tworzonej bajce realne powinny być doświadczane problemy, zbliżone do tych, które przeżywa dziecko. Wszystko inne, m.in. postaci czy wydarzenia, mogą być jak najbardziej wymyślone i fantastyczne.
- Inne postaci – wszystkie osoby czy postaci, które wspierają bohatera, pomagają zredukować napięcie i lęk, a także osiągnąć sukces. Nie pełnią roli ekspertów, nie pouczają, a bardziej udzielają zrozumienia i doradzają jak przyjaciele.
Bajka terapeutyczna, aby mieć właściwości lecznicze, powinna kończyć się szczęśliwie. Mimo mierzenia się przez bohatera z wyzwaniami i trudnościami ważne jest, aby zachować ogólny pogodny nastrój opowieści. Treść bajki ma za zadanie wzmocnić odbiorcę, jego wiarę we własne możliwości.
Po co dziecku bajka terapeutyczna?
Bajka terapeutyczna pozwala dziecku w bezpieczny dla siebie sposób zmierzyć się z doświadczaną trudnością. Dzięki poznawaniu historii bohatera, znajdującego się w podobnym położeniu czy w sytuacji, dziecko może lepiej je zrozumieć, a także to, co się z nim dzieje. W tym przypadku bajka przestaje być tylko bajką. Przede wszystkim dziecko widzi, że nie pozostaje ze swoimi problemami samo, a podobnych doświadcza wiele innych osób. Daje to niezwykle duże wsparcie. Nie ma tu miejsca na morał i pouczanie. Dziecko otrzymuje bardziej pewne wskazanie sposobu działania, z którego może, ale nie musi skorzystać. Co więcej, jest to świetne narzędzie również dla dorosłych do pracy własnej i z dzieckiem.
Przykładowe bajki terapeutyczne
W dostępnych na rynku pozycjach książkowych znajdziemy opowieści poruszające całe mnóstwo tematów, trudnych dla dziecka wydarzeń i emocji, co pozwala na maksymalne dopasowanie treści do aktualnych potrzeb:
- oprac. zbiorowe, Bajkoterapia, czyli bajki – pomagajki dla małych i dużych.
- Czajka E., Pomocne bajki na codzienne troski.
- Nowak-Szczepańska I., Opowieści o tym, co daje supermoce.
- Antosiewicz A., Mądre bajki. Pozytywne myślenie.
- Molicka M., Bajkoterapia.
- Brett D., Bajki, które leczą.
- Szeliga K. (red.), Bajkoterapia, czyli jak z Guziolkiem tworzyć i wykorzystywać bajki i opowiadania w bajkoterapii oraz w rozwoju aktywności twórczej dziecka w wieku przedszkolnym.
- Isern S., Bonilla R., Wielka księga supermocy.
Bajki te są zwykle piękne ilustrowane, nierzadko zawierają wskazówki i komentarze specjalistów, co zwiększa ich wartość i sprawia, że wzbudzają zainteresowanie niejednego mniejszego i większego czytelnika. Żadna z tych bajek nie została napisana przypadkowo, wszystkie są doskonale przemyślane i niosą za sobą wartość terapeutyczną.
prosto z natury
Balsam z ektoiną do stosowania już od 1. dnia życia. Dla skóry wrażliwej, suchej i atopowej.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Idealny sposób na pielęgnacje ust poza domem.
O działaniu nawilżającym i ochronnym