• Jeśli dziecko skarży się na ból ucha, podajemy mu leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, po czym obserwujemy smyka.
  • Możemy wpuścić dziecku krople do uszu z koloidami srebra i miedzi, aby ograniczyć rozwój chorobotwórczych drobnoustrojów, pod warunkiem, że z bolącego ucha nie wydobywa się wydzielina.
  • Ból ucha z katarem, czy bez, zawsze dbamy o higienę i drożność nosa.
  • W przypadku bólu ucha, gorączki, wymiotów, pilnie zawozimy dziecko do lekarza.

krople do uszu wspomagające leczenie stanów zapalnych
wysoka skuteczność dzięki skojarzeniu dwóch aktywnych nanokoloidów: srebra i miedzi
bezpieczny, możliwość częstego stosowania przy nawracających infekcjach przewodu słuchowego zewnętrznego

To jest wyrób medyczny.

Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Otoargent. ZASTOSOWANIE: Wspomagająco w leczeniu stanów zapalnych przewodu słuchowego zewnętrznego spowodowanych przez infekcje bakteryjne i grzybicze. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: Arkona Trade and Science Sp.j.
reklama

Ból ucha u dziecka? To może być zapalenie

Ból ucha u dziecka przeważnie jest objawem zakażenia, które może rozwinąć się w różnych częściach narządu słuchu.

ucho - budowa

Ucho anatomicznie tworzą trzy części:

  • ucho zewnętrzne (małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny, błona bębenkowa),
  • ucho środkowe (jama bębenkowa, kosteczki słuchowe – młoteczek, kowadełko i strzemiączko, jama sutkowa z komórkami powietrznymi wyrostka sutkowego, trąbka słuchowa Eustachiusza),
  • ucho wewnętrzne (błędnik, nerw statyczno-słuchowy).

W każdej z nich może dojść do rozwoju stanu zapalnego powodującego ból. Dlatego w zależności od lokalizacji wyróżnia się:

  • zapalenie ucha zewnętrznego,
  • zapalenie ucha środkowego,
  • zapalenie ucha wewnętrznego.

Dodatkowo, w związku z różnym przebiegiem infekcji uszu, wyróżnia się stany zapalne ostre, przewlekłe albo nawracające.  


Pomocne przy problemach usznych
Reklama

Co powoduje infekcje ucha u dziecka? 

Ból ucha u dziecka to często objaw infekcji, którą wywołują bakterie, wirusy lub grzyby.

Stany zapalne ucha środkowego obserwuje się najczęściej w wyniku namnażania bakterii:

  • Streptococcus pneumoniae,
  • Haemophilus influenzae,
  • Moraxella catarrhalis.

Rzadziej jest to efekt działania wirusów odpowiedzialnych za infekcje górnych dróg oddechowych, np. wirusa grypy, RSV, rinowirusów czy wirusów paragrypy.

Infekcje ucha zewnętrznego u dzieci mogą powodować m.in.:

  • bakterie tj. pałeczka ropy błękitnej i gronkowiec złocisty,
  • wirusy – np. Varicella-Zoster,
  • grzyby – Aspergillus lub Candida

Zaś choroby ucha wewnętrznego, w tym zapalenie błędnika, wywołują:

  • wirusy np. odry, świnki, różyczki,
  • bakterie – także te obecne w zapaleniach ucha środkowego,
  • grzyby i pierwotniaki – toksoplazmoza.

Warto jednocześnie pamiętać, że ból ucha u dziecka może wynikać też z obecności ciała obcego w przewodzie słuchowym lub uszkodzenia małżowiny usznej.

dziecko z zapaleniem ucha

Infekcje uszu u dzieci – objawy 

Stany zapalne uszu u dzieci wywołują ból o różnym nasileniu – od łagodnego, przez umiarkowany, aż po bardzo silny, pulsujący i narastający w godzinach nocnych.

Bólowi ucha mogą, ale nie muszą, towarzyszyć objawy ogólne, takie jak:

  • rozdrażnienie, 
  • wysoka gorączka, 
  • zaburzenia łaknienia, 
  • ból brzucha, 
  • ból głowy, 
  • ból gardła, 
  • uczucie zatkania nosa 
  • nudności, wymioty.

Objawy infekcji ucha środkowego

W przypadku infekcji ucha środkowego, oprócz bólu ucha, niekiedy występuje upośledzenie słuchu – dziecko przekręca słowa, prosi o głośniejsze mówienie albo powtórzenie i nie reaguje na polecenia, jeśli nie widzi, że ktoś się do niego zwraca.

W przypadku infekcji wirusowej przeważnie występuje ból ucha bez gorączki. Natomiast temperatura ciała przekraczająca 38 stopni C i wymioty sugerują bakteryjne zakażenie ucha środkowego.

Objawy zapalenia ucha zewnętrznego

W przebiegu stanu zapalnego ucha zewnętrznegorównież raczej nie ma gorączki. Pojawia się silny, promieniujący ból ucha, nasilający się podczas dotyku oraz żucia. Charakterystyczny jest świąd. Jeśli z ucha wypływa kleista, ropna wydzielina o nieprzyjemnym zapachu, należy podejrzewać pęknięcie błony bębenkowej.

Objawy zapalenia ucha wewnętrzego

Objawy zapalenia ucha wewnętrznego są najmniej charakterystyczne. To m.in. zawroty głowy, nudności, zaburzenia równowagi czy szumy uszne. 


Uwolnij się od uciążliwych objawów infekcji
Reklama

Co na ból ucha dla dziecka?

Co zrobić, gdy dziecko skarży się na ból ucha? Postępowanie zależy od przyczyny. Gdy jest to przeziębienie – już samo złagodzenie kataru i kaszlu powinno przynieść ulgę. Podobnie jest z alergią wziewną. Katar sienny może powodować ból ucha u dziecka, więc wskazane jest stosowanie kropli do nosa na alergię oraz dbanie o drożność nosa. Przydadzą się też nebulizacje oraz spray z wodą morską.

czym inhalować dziecko - infografika

Bez względu na to, czy dziecko ma katar, czy nie, warto zastosować hipertoniczny spray z ektoiną do nosa. To pomoże zmniejszyć obrzęk i poprawić drożność trąbki słuchowej.

W przypadku stanów zapalnych ucha bez wycieku wydzieliny można użyć kropli do uszu z koloidami srebra i miedzi, które działają przeciwdrobnoustrojowo i wspomagają leczenie infekcji przewodu słuchowego. Takie krople stosuje się u dzieci powyżej 1. roku życia.

Oprócz tego ważne jest podawanie leków zmniejszających ból i stan zapalny. Pierwszym wyborem są preparaty z ibuprofenem, które działają przeciwbólowo, przeciwgorączkowo oraz przeciwzapalnie. Jeśli z jakiegoś powodu dziecko nie może ich przyjmować, np. dlatego że ma ostrą biegunkę, zakażenie dróg moczowych, chorobę wrzodową albo stan zapalny ucha towarzyszy ospie wietrznej, wówczas stosuje się paracetamol (który działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo, ale nie przeciwzapalnie).

Każdy preparat powinien być podawany zgodnie z dawkowaniem umieszczonym na opakowaniu z uwzględnieniem wagi i wieku malucha.

Co podać na ból ucha u dziecka w nocy?

Jeśli dziecko przez ból ucha nie może zasnąć albo wybudza się z płaczem, należy podać leki przeciwbólowe. Ibuprofen stosuje się co około 8 godzin, ale jeśli zachodzi taka potrzeba, w odstępach między kolejnymi dawkami można podać dziecku paracetamol – pamiętając by dawkowanie było zgodne z zaleceniami dotyczącymi stosowania danych preparatów.

Na nocny ból ucha warto zastosować też hipertoniczny spray do nosa z ektoiną. Pomocne bywa też ssanie cukierka, żucie gumy, a w przypadku młodszych dzieci napicie się wody. To pozwala wyrównać ciśnienie i poprawić przepływ powietrza w przewodzie słuchowymi, a tym samym zmniejszyć ból.

Dobrym rozwiązaniem może okazać się przyłożenie do bolącego ucha lekko ciepłego kompresu, który zadziała rozluźniająco i kojąco. Podobnie proste ćwiczenia fizyczne, pod warunkiem, że dziecko ma ochotę i siłę, by je wykonać:

  • przykładanie głowy raz do jednego, raz do drugiego ramienia,
  • krążenia barkami do przodu i do tyłu,
  • masaż mięśni szczęki i szyi.

Pomocne przy problemach usznych

Jak spać, gdy boli ucho?

Tu są dwie wskazówki: przede wszystkim dziecko nie powinno leżeć na bolącym uchu. Może spać na drugim boku, na brzuchu lub na wznak. Ważne też, by było lekko spionizowane, zwłaszcza jeśli ma katar. Aby wydzielina nie spływała do uszu i gardła, należy nieco unieść materac w górnej części lub podłożyć dziecku pod głowę dodatkową poduszkę.

Pomocne jest także oczyszczanie nosa przed snem. W tym celu późnym popołudniem można zrobić dziecku nebulizację, a przed samym położeniem się do łóżka poprosić smyka by porządnie wydmuchał nos.

PRO TIP: Nie wiesz, czy nosek dziecka jest drożny? Poproś, by wypuścił noskiem wiaterek. Jeśli słychać bulgotanie, a powietrze nie wylatuje, potrzebna będzie chusteczka lub aspirator.

Czego nie robić, gdy dziecko boli ucho?

Większość popularnych domowych sposobów na ból ucha nie jest skutecznych, a może poważnie zaszkodzić. Przede wszystkim nie można niczego wkładać do ucha dziecka: ani waty, ani listków bazylii, ani czosnku. Nie powinno się też stosować żadnych olejków ani wody utlenionej.

Bolące ucho dziecka – kiedy na SOR?

Nagły, ostry, pulsujący ból ucha u dziecka zawsze wymaga konsultacji lekarskiej. Szczególnie, gdy występuje z wysoką gorączką, wymiotami, biegunką czy zawrotami głowy. Decyzja, czy jechać do szpitala, zależy od intensywności bólu ucha, ogólnego samopoczucia i zachowania dziecka. Jeśli np. silny ból ucha pojawia się w nocy, a stan dziecka wydaje się niepokojący, najlepiej bezzwłocznie zawieść malucha albo do nocnej opieki zdrowotnej, albo od razu na oddział ratunkowy.

Bolące ucho dziecka – kiedy do lekarza?

Przeważnie infekcja ucha u dziecka ustępuje samoistnie mniej więcej po upływie 24-48 godzin. Wówczas objawy, które pojawiły się gwałtownie, zaczynają stopniowo łagodnieć. Jeśli podane leki działają i wszystko wydaje się być pod kontrolą, można przyjąć postawę wyczekującą i po prostu obserwować smyka.

A kiedy z bólem ucha u dziecka jechać do pediatry? Gdy:

  • objawy nie ustępują po upływie 72 godzin,
  • chory ma wysoką gorączkę i wymiotuje,
  • w uchu może znajdować się ciało obce,
  • doszło do ropnego wycieku z ucha,
  • objawy dotyczą niemowlęcia poniżej 6. miesiąca życia. 

Ból ucha u dziecka – diagnostyka 

Jak diagnozuje się stany zapalne uszu u dzieci? Podstawą jest badanie przedmiotowe. Lekarz ocenia stan małżowiny usznej i okolicy zamałżowinowej – sprawdza, czy nie pojawia się bolesność, nie doszło do zaczerwienienia albo obrzęku.

badanie ucha dziecka

Następnie przeprowadza badanie otoskopem i wprowadza do przewodu słuchowego niewielki wziernik (otoskop) pozwalający na dokładne obejrzenie samego przewodu oraz błony bębenkowej. Na tej podstawie może zdiagnozować m.in. ostre zapalenie ucha środkowego czy rozlane zapalenie przewodu słuchowego zewnętrznego. 

Jakie leki na receptę stosuje się w zapaleniu ucha? 

Co na zapalenie ucha dla dziecka może przepisać specjalista? To zależy od stanu pacjenta i przyczyny infekcji. Czasami zaleca się wyczekiwanie do 72 godzin i podawanie leków objawowych. Zdarza się też, że trzeba od razu włączyć antybiotykoterapię w postaci kropli do uszu na receptę zawierających substancje o działaniu przeciwbakteryjnym, np. ciprofloksacynę.

Kiedy antybiotyk na ból ucha u dziecka?

Antybiotyki na ból ucha u dziecka podaje się, gdy:

  • mowa o ostrym zapaleniu ucha środkowego u dziecka poniżej 6. miesiąca życia,
  • wystąpiły ropne wycieki z ucha,
  • dziecko poniżej 2. roku życia ma obustronne zapalenie ucha środkowego,
  • silnym dolegliwościom bólowym towarzyszą wysoka gorączka i wymioty,
  • zapalenie ucha środkowego ma charakter nawracający.

W zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz tempa powrotu do zdrowia małego pacjenta, leczenie trwa od 5 do 10 dni.O dawkowaniu leków na receptę decyduje lekarz i należy bezwzględnie przestrzegać jego zaleceń.

Powikłania zapalenia ucha u dziecka

Stanów zapalnych uszu nie należy lekceważyć. Nawracające infekcje w obrębie ucha mogą prowadzić do trwałego upośledzenia słuchu, zaburzenia rozwoju, trwałego uszkodzenia błony bębenkowej, porażenia nerwu twarzowego czy zapalenia wyrostka sutkowatego.

Jeśli ostre zapalenie ucha środkowego, które występuje najczęściej ze wszystkich infekcji uszu, nie będzie leczone prawidłowo, istnieje ryzyko powikłań wewnątrzskroniowych lub wewnątrzczaszkowych. Zalicza się do nich:

  • ropień podokostnowy,
  • zapalenie ucha wewnętrznego,
  • niedowład nerwu twarzowego,
  • zapalenie wyrostka sutkowatego,
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
  • ropień nad- lub podtwardówkowy,
  • ropień płata skroniowego,
  • zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej.

Na szczęście tego typu powikłania występują zaledwie u kilku procent chorych. 

Czy można zapobiec zapaleniom ucha u dziecka?

Czy stanom zapalnym ucha da się zapobiec? Całkowicie nie, bo wywołuje je wiele czynników. Jednak żeby zmniejszyć ryzyko zakażenia, warto:

  • przestrzegać podstawowych zasad higieny,
  • przyjmować szczepionki zgodnie z kalendarzem szczepień ochronnych,
  • stosować zdrową dietę,
  • pamiętać o ruchu na świeżym powietrzu. 

Należy także zadbać o odpowiednie czyszczenie uszu dziecka. No usuwamy woskowiny przy użyciu patyczków higienicznych, a z wykorzystaniem kropli lub spray’ów rozpuszczających je i zapobiegających powstawaniu korków woskowinowych.

Dlaczego? Ponieważ woskowina zwiększa ryzyko wystąpienia stanów zapalnych w obrębie uszu, zaś patyczki mogą spowodować jej przesuwanie w głąb ucha, gdzie będzie zalegała. Dodatkowo w trakcie używania patyczków istnieje ryzyko mechanicznego uszkodzenia przewodu słuchowego.


Dla przedszkolaków i uczniów
Reklama


Bibliografia:

1. Hryniewicz W., Albrecht P., Radzikowski A., Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego, 2016.

2. Dąbrowski P., Szyfter W., Ostre zapalenie ucha środkowego – diagnostyka, profilaktyka i leczenie, „Przewodnik Lekarski” 2004, nr 10.

3. Janczewski G., Otorynolaryngolgia praktyczna, Gdańsk 2005.

4. Amernik K., Ostre zapalenie ucha środkowego i jego powikłania u dzieci, Forum Pediatrii Praktycznej