To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Ospa wietrzna to jedna z najczęstszych chorób zakaźnych występujących u dzieci. W związku z tym, że wirus, który ją wywołuje – ang. Varicella zoster virus VZV – bardzo łatwo się przenosi, a okres zakaźności rozpoczyna się już 2 dni przed wystąpieniem wykwitów, często nie wiemy nawet, że maluch miał kontakt z osobą chorą. Dopiero po kilkunastu dniach, gdy na ciele dziecka zaobserwujemy plamki i grudki, które szybko zmieniają się w pęcherzyki, podejrzewamy, że mamy do czynienia z ospą.
Objawy ospy wietrznej u dzieci
Jakie objawy daje ospa wietrzna? Na początku mogą, ale nie muszą wystąpić objawy ogólne takie jak:
- bóle głowy,
- bóle brzucha,
- bóle mięśniowe,
- osłabienie,
- zmniejszenie apetytu,
- katar,
- wzrost temperatury ciała.
Zazwyczaj w drugiej dobie od wystąpienia gorączki pojawiają się pierwsze zmiany skórne – czerwone plamki przekształcające się w krosty i pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. To tak zwana osutka pęcherzykowa, którą można zaobserwować na klatce piersiowej, plecach, twarzy i kończynach, lecz także w jamie ustnej, na wargach sromowych, małżowinie usznej, powiekach, spojówkach oraz na owłosionej skórze głowy. Zgodnie z tym, co pojawiło się powyżej, wykwity nie muszą być poprzedzone symptomami ogólnymi. Mogą być jedynym objawem ospy.
Wysiew wykwitów przebiega rzutami przez 5 do 6 kolejnych dni. Następnie pęcherzyki zmieniają się w strupki – trwa to około tygodnia – i samoistnie odpadają.
Zmiany skórne niestety zazwyczaj wywołują świąd, a nawet ból.Co stosować na ospę u dzieci, żeby złagodzić nieprzyjemne objawy?
Jak postępować ze zmianami skórnymi przy ospie?
Trzeba pamiętać, że ospa wietrzna to zakażenie wirusowe, dlatego u dzieci bez zaburzeń odporności zaleca się wyłącznie leczenie objawowe.
Do niedawna panowało przekonanie, że wykwity należy smarować pudrem w płynie lub gencjaną, żeby szybko przysychały. Obecnie odchodzi się od tego rozwiązania ponieważ udowodniono, że zakrywanie zmian pudrową pokrywą zwiększa ryzyko nadkażeń bakteryjnych – bakterie szybciej namnażają się w takich warunkach. A fiolet gencjanowy? Zaleca się go w określonych przypadkach, o czym za chwilę.
Co na ospę u dzieci bez recepty jest zalecane i skuteczne? Wtedy, gdy swędzenie się nasila, można kupić pianki albo żele chłodzące, które szybko wysychają, nie zostawiają śladów i nie zasłaniają pęcherzyków.
Uwaga – zmian nie powinno się rozdrapywać. Jeśli jednak dziecko zdrapie pęcherzyk, należy przemyć to miejsce preparatem odkażającym z jonami srebra, który będzie zapobiegać zakażeniom drobnoustrojami i delikatnie wysuszać.
Ospa – co na swędzenie?
W sytuacji, gdy zmian jest bardzo dużo, a świąd utrudnia funkcjonowanie, w tym negatywnie wpływa na jakość snu dziecka, po konsultacji z lekarzem można rozważyć podawanie leków przeciwhistaminowych.
Leki na alergię mogą być stosowane miejscowo w formie żelu albo doustnie w formie tabletek lub kropli.
Co na gorączkę przy ospie?
Co zastosować, jeśli u dziecka z ospą pojawi się gorączka? Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe zawierające paracetamol będą bezpiecznym wyborem. Ten składnik jest skuteczny i w pełni bezpieczny w leczeniu zakażeń wirusem VZV.
Jak złagodzić objawy ospy w jamie ustnej?
Szczególnie problematyczne są zmiany w jamie ustnej i w miejscach intymnych. Jeśli chodzi o jamę ustną, na śluzówkach nie występują typowe pęcherzyki, tylko białe wykwity z czerwoną obramówką. Powodują ból – zwłaszcza przy jedzeniu, a poza tym łatwo można je nadkazić.
Co na ospę w jamie ustnej będzie bezpieczne? Po pierwsze, wspomniana wcześniej gencjana, ale wyłącznie w formie roztworu wodnego. W aptekach dostępne są także roztwory spirytusowe, których nie można stosować na błony śluzowe, dlatego trzeba zwrócić szczególną uwagę na to, żeby kupić właściwy preparat.
Po drugie, środki zawierające nanokoloid srebra i wyciąg z irlandzkich glonów morskich, wykorzystywane wspomagająco w leczeniu infekcji wirusowych i bakteryjnych gardła oraz jamy ustnej. Tego typu preparaty działają miejscowo, łagodząc ból.
Po trzecie, środki antyseptyczne z oktenidyną – te same, których używa się na skórę. Mają właściwości odkażające, więc niwelują ryzyko nadkażenia zmian.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Wspomaga naturalną odporność.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego
Ospa w miejscach intymnych
Preparaty z oktenidyną i wodny roztwór gencjany nadają się również do smarowania wykwitów występujących w miejscach intymnych.
Dodatkowo w przypadku wystąpienia zmian w tych okolicach zaleca się również wietrzenie. W przypadku starszych dzieci chodzi o noszenie wyłącznie bawełnianej bielizny, zaś w przypadku maluchów – o jak najczęstsze zdejmowanie pieluszki i układanie dziecka np. na nieprzemakalnym podkładzie.
Skuteczne jest także dodawanie do kąpieli roztworu nadmanganianu potasu w takiej ilości, żeby woda miała jasnoróżowy kolor.
Ospa wietrzna a kąpiele
Tym samym przechodzimy do tematu, który budzi wątpliwości rodziców. Czy dziecko z ospą można kąpać? Kiedyś panowało przekonanie, że zmian nie należy moczyć – pewnie stąd te wątpliwości. Obecnie zaleca się przestrzeganie higieny, to znaczy codzienne, krótkie kąpiele lub prysznice z wykorzystaniem delikatnego mydła.
Jedyne, na co trzeba uważać, to na osuszanie skóry po wyjściu z wanny. Żeby nie zedrzeć niechcący wykwitów, powinno się dociskać czysty ręcznik do ciała dziecka zamiast pocierać nim zmiany. Jeśli to możliwe, warto skorzystać z jednorazowych ręczników.
Katar i kaszel przy ospie
Na początku wśród objawów ospy wymieniliśmy katar, ale nie wspominaliśmy o kaszlu. Dlaczego? Ponieważ kaszel nie jest charakterystycznym symptomem przy ospie wietrznej. Jeśli u dziecka pojawi się kaszel albo duszności już po zdiagnozowaniu ospy, może to świadczyć o powikłaniach, np. bakteryjnym zapaleniu płuc.
W związku z tym ten objaw przy ospie zawsze jest wskazaniem do konsultacji lekarskiej. Nie powinno się go ignorować.
Ospa a leki przeciwwirusowe
Na koniec została kwestia stosowania leków przeciwwirusowych. Skoro ospa wietrzna to choroba wirusowa – czy to znaczy, że dzieciom z ospą należy podawać preparaty przeciwwirusowe, np. acyklowir? Nie wszystkim. Acyklowir zaleca się tylko w konkretnych przypadkach – nie stosuje się go u dzieci ogólnie zdrowych.
Według wytycznych korzyści z wczesnego leczenia acyklowirem obserwuje się m.in. u dzieci poniżej 12. roku życia, które chorują na przewlekłe choroby płuc, ciężkie choroby skóry, przyjmują glikokortykosteroidy lub preparaty kwasu acetylosalicylowego, są w stanie immunosupresji albo są hospitalizowane z powodu ciężkiego przebiegu ospy.
Acyklowir jest zalecany również w przypadku zajęcia rogówki i u pacjentów powyżej 12. roku życia ze względu na ryzyko cięższego przebiegu ospy.
Podsumowując, do łagodzenia objawów ospy wietrznej stosuje się pianki albo żele chłodzące, preparaty odkażające z oktenidyną, a także – na zmiany na błonach śluzowych – wodny roztwór gencjany. Jeśli dziecko ma liczne wykwity w jamie ustnej, można użyć środków zawierających nanokoloid srebra. W przypadku bardzo nasilonego świądu zaleca się zazwyczaj podawanie leków przeciwhistaminowych.
Gdy u dziecka występuje gorączka lub ból, stosuje się preparaty zawierające paracetamol. W ściśle określonych przypadkach włącza się również leki przeciwwirusowe. Przez cały czas trzeba pamiętać o przestrzeganiu zasad higieny, w tym o codziennym myciu całego ciała i unikaniu rozdrapywania zmian.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Bibliografia
1. Marczyńska M., Ospa wietrzna, „Pediatr Dypl.”, 2012, 16(6), s. 10–14.
2. Szenborn L., Kraszewska-Głomba B., Jackowska T. i wsp., Polish consensus guidelines on the use of acyclovir in the treatment and prevention of VZV and HSV infections, „J. Infect. Chemother.”, 2016, 22(2) s. 65–71.
3. Bednarek A., Profilaktyka ospy wietrznej u dzieci – implikacje dla edukacji pielęgniarskiej, „Nowa Pediatria”, 2015, t. 19, nr 1, s. 25–30.