To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co wywołuje zapalenie płuc u dzieci?
Zapalenie płuc należy do infekcji dolnych dróg oddechowych, a czynnik etiologiczny wywołujący chorobę zależy głównie od wieku dziecka, ale także środowiska, w którym przebywa. Inne patogeny będą wywoływały zapalenie płuc u dzieci zdrowych, które pozostają w domu (pozaszpitalne zapalenie płuc), inne zaś u obciążonych chorobami współistniejącymi, a jeszcze inne u tych dzieci, które przebywają lub przebywały w szpitalu (szpitalne zapalenie płuc).
Spośród wszystkich przypadków pozaszpitalnego zapalenia płuc 7-13% jest na tyle ciężkich, że zagraża życiu dziecka i wymaga hospitalizacji. Najczęstszym czynnikiem etiologicznym wywołującym zapalenie płuc u dzieci (wyłączając noworodki) są wirusy! Za około 30-50% przypadków odpowiadają bakterie (najczęściej jest to Streptococcus pneumoniae). Dlaczego wyłączając noworodki? Etiologia zapalenia płuc u najmniejszych dzieci wiąże się zwykle z życiem wewnątrzmacicznym lub porodem i drogą przejścia noworodka przez kanał rodny kobiety.
Jakie są objawy zapalenia płuc u dzieci i jak się je rozpoznaje?
Zapalenie płuc to choroba, która przebiega z zajęciem miąższu płuc w postaci nacieku zapalnego (naciek zapalny pogrubia ścianę pęcherzyka utrudniając przenikanie gazów oddechowych) i zbierania się płynu w pęcherzykach płucnych.
Wymienione zmiany zachodzące w płucach powodują wystąpienie objawów klinicznych związanych z toczącym się w organizmie procesie zapalnym (m.in. gorączka, podwyższenie parametrów zapalnych), ale także z utrudnionym oddychaniem (m.in. kaszel, duszność, fenomeny osłuchowe słyszane w stetoskopie) i wymianą gazów oddechowych (obniżona saturacja krwi).
Podsumowując, do najczęstszych objawów zapalenia płuc u dzieci należą:
- kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny lub bez odksztuszania,
- gorączka,
- dreszcze,
- niski poziom saturacji krwi (norma u dzieci wynosi 94-100%)
- duszność,
- przyspieszone oddychanie (tachypnoe) – według WHO tachypnoe to częstość oddechów powyżej 60/min u dzieci poniżej 2 mż., powyżej 50/min w 2-12 mż., powyżej 40/min >12m, powyżej 20/min >5 roku życia.
- zaciąganie międzyżebrzy podczas oddechu,
- świszczący oddech (w pozaszpitalnym zapaleniu płuc o etiologii wirusowej lub atypowej),
- fenomeny osłuchowe (furczenia, rzężenia i trzeszczenia) i stłumienie odgłosu opukowego lub odgłos opukowy bębenkowy słyszalne podczas osłuchiwania i opukiwania klatki piersiowej.
Zapalenie płuc rozpoznaje się przede wszystkim na podstawie wymienionych objawów klinicznych. W celu naprowadzenia na etiologię zapalenia można wykonać badania laboratoryjne, w których wysokie markery stanu zapalnego (CRP, leukocytoza, PCT) mogą świadczyć o infekcji bakteryjnej.
Ponadto w diagnostyce zapalenia płuc u dzieci pomocne mogą być RTG klatki piersiowej (nie jest zlecane rutynowo w trybie ambulatoryjnym diagnostyki zapalenia płuc) oraz przezklatkowe badanie ultrasonograficzne płuc (PUBP), którego wykonanie także nie jest standardem postępowania u każdego dziecka.
Jak leczy się zapalenia płuc u dzieci?
Leczenie zapalenia płuc u dzieci musi przebiegać pod kontrolą lekarza. Postępowanie terapeutyczne zależy od etiologii (bakterie, wirusy, grzyby), a także przebiegu choroby.
Nie wolno podawać leków na własną rękę! To, czy i jaki antybiotyk będzie zaordynowany, należy do decyzji lekarza. Tak samo jest z lekami przeciwkaszlowymi i przeciwhistaminowymi.
Jeśli zapalenie płuc ma podłoże bakteryjne, wprowadza się antybiotykoterapię. Jeśli nie, stosuje się wyłącznie leczenie objawowe. W obu przypadkach należy zadbać o:
- zapewnienie świeżego, chłodnego, dobrze nawilżonego powietrza w otoczeniu dziecka,
- odpowiednie nawodnienie,
- lekkostrawną dietę, odpowiednią do wieku,
- leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (leczenie objawowe bólu i gorączki).
Dowiedz się więcej: Antybiotyki a zdrowie dziecka – co musisz wiedzieć?
Jakie są wskazania do leczenia szpitalnego zapalenia płuc?
Łagodnie przebiegające, niepowikłane zapalenie płuc nie jest wskazaniem do hospitalizacji dziecka i może być leczone w domu. Decyzja dotycząca trybu leczenia należy do lekarza.
Rozważyć należy skierowanie do szpitala dzieci:
- w ciężkim stanie ogólnym,
- z dużą dusznością i bezdechami (wciąganie przestrzeni międzyżebrowych, dołków nadobojczykowych, linii przyczepu przepony, ruch skrzydełek nosa, stękanie)
- z saturacją krwi poniżej 92%,
- ze zwiększoną częstotliwością oddechów (zakresy podano w akapicie wyżej) i akcji serca,
- odwodnione, nieprzyjmujące leków doustnych,
- z zaburzeniami świadomości w tym z apatią,
- poniżej 6. miesiąca życia.
Czy zapalenie płuc może wywołać powikłania?
Rokowanie u dzieci chorych na zapalenie płuc zwykle jest dobre. W niepowikłanych przypadkach leczenie trwa 10 dni.
Rzadko, ale zdarzają się powikłania zapalenia płuc w postaci:
- wysięku i ropniaka,
- odmy,
- ropnia płuc
- zmian martwiczych w płucach.
Czy zapaleniu płuc u dzieci można zapobiec?
Istnieje kilka sposobów zapobiegania zapaleniu płuc u dzieci. Najważniejszym z nich są szczepienia ochronne przeciwko pneumokokom (bakteriom Streptoocuccus pneumoniae) oraz Haemophilus influezae typu B, które dziecko otrzymuje zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (kalendarzem szczepień). Oba szczepienia należą do szczepień obowiązkowych.
W Polsce dostępne są dwa rodzaje skoniugowanych szczepionek przeciwko Streptoocuccus pneumoniae dla dzieci.
- Szczepionka przeciwko pneumokokom zawierająca 10 polisacharydów otoczkowych bakterii (szczepionka refundowana przez NFZ) – Synflorix.
- Szczepionka przeciwko pneumokokom zawierająca 13 polisacharydy otoczkowych bakterii (szczepienie nierefundowana przez NFZ) – Prevenar.
Szczepionka przeciwko pneumokokom podawana jest niemowlętom/dzieciom w trzech dawkach:
- 1. dawka w 2. miesiącu życia
- 2. dawka w 4. miesiącu życia
- 3. dawka w 13.-15. miesiącu życia
Nie możemy także zapomnieć o szczepieniu przeciwko Haemophilus influenzae typu B, które także jest czynnikiem etiologicznym zapalenia płuc u dzieci i może być elementem szczepionki wielowalentnej 5 lub 6 w 1 (nierefundowane) lub stosowana jako oddzielne szczepienie (refundowane).
Innymi elementami profilaktyki przeciwko wystąpieniu zapalenia płuc u dzieci są:
- nie narażanie dziecka na dym tytoniowy,
- unikanie ekspozycji na patogeny wywołujące zapalenie płuc (zatłoczone miejsca, osoby chore),
- karmienie piersią (pomaga chronić dziecko także przed innymi chorobami, m.in. przez przeciwciała zawarte w mleku kobiecym),
- naturalne wzmacnianie odporności (m. in. przez zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna, przebywanie na świeżym powietrzu, nie przegrzewanie dziecka).
Może zainteresować Cię także: Budowanie odporności u dziecka – jak to zrobić?
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Rudan I.- Epidemiology and etiology of childhood pneumonia. Bull World Health Organ. 2008 May;86(5):408-16
https://podyplomie.pl/pediatria/24534,zapalenie-pluc-u-dzieci-do-kiedy-mozna-leczyc-w-domu (dostęp 16.09.2022)
https://www.nhlbi.nih.gov/health/pneumonia (dostęp 17.09.2022)
http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/137319/1/9789241507813_eng.pdf (dostęp 17.09.2022)