Efektywna nauka, czyli jaka?
Uczenie się to skomplikowany proces, który trwa całe życie. Zdobywanie kolejnych informacji, ćwiczenie określonych umiejętności i wykorzystywanie ich w praktyce daje dzieciom ogromnie dużo satysfakcji i jest okazją do wykorzystywania swoich unikatowych talentów.
Proces uczenia się przebiega w trzech fazach:
- kodowania, czyli celowego zapamiętywania określonego materiału czy instrukcji,
- następnie występuje konsolidacja, czyli przechowywanie oraz integrowanie i przebudowanie pamięci,
- trzecia faza to przywoływanie – korzystanie z zapamiętanych informacji w określonych sytuacjach.
Efektywna nauka oznacza, że potrafimy wykorzystać zapamiętany materiał w praktyce. Poszukiwanie rozwiązań, wymyślanie sposobów poradzenia sobie są obecnie ważniejsze niż przywoływanie suchych informacji np. dat czy łatwo dostępnych danych, które można sprawdzić jednym kliknięciem w smartfonie.
Współczesne uczenie się dzieci powinno być nastawione na rozwój krytycznego myślenia, umiejętności znajdowania i weryfikowania informacji, analizowania danego materiału oraz wyciągania wniosków.
Kreatywne myślenie, które pomaga rozwiązywać problemy, radzić sobie we współczesnym świecie jest bezcenne i warto je rozwijać u dzieci, podejmując szereg aktywności wspierających.
Przeczytaj także: Muzyka stymulująca rozwój dziecka w nauce języków obcych
10 sposobów na efektywną naukę u dzieci
Efektywne uczenie się jest kluczowym elementem w rozwoju każdego dziecka. Istnieje wiele sposobów, które mogą pomóc im w tym procesie.
Odpowiednia przestrzeń do codziennej nauki
Ważne, by zapewnić dzieciom odpowiednie warunki do nauki, takie jak cicha i spokojna przestrzeń, pozbawiona rozpraszaczy. Pokój, w którym dziecko czuje się bezpiecznie, swobodnie, będzie sprzyjał nauce. Zanim dziecko zabierze się do rozwiązywania zadań czy czytania, warto zachęcić je do pochowania rzeczy z biurka, schowania telefonu w specjalnym pudełku i wyłączeniu powiadomień, których dźwięk utrudnia skupienie się na wykonywanej pracy.
Bogate w doświadczenia środowisko
Nauczyciele i rodzice powinni stworzyć inspirujące i wspierające środowisko, które pobudza ciekawość dziecka do nauki:
- wycieczki,
- spacery
- przyrodnicze,
- okazje do eksplorowania świata,
- uczenie się zachowań społecznych, np. na placu zabaw, w teatrze,
- poznawanie swoich emocji w różnych sytuacjach.
To wszystko powoduje, że dzieci uczą się nie tylko z książek, ale również z doświadczenia. I w szkole i w domu taka nauka poprzez obserwacje, aktywne uczestnictwo i wyciąganie wniosków pomaga lepiej odnaleźć się we współczesnym świecie.
Wdrożenie różnorodnych metod nauczania
Obecnie mamy wiele możliwości, aby uczynić naukę atrakcyjną i zabawną. Pomagają w tym gry edukacyjne, interaktywne pomoce naukowe i praktyczne doświadczenia, mogą znacznie ułatwić przyswajanie wiedzy. Rodzice w domu, zamiast opisywać różne zjawiska fizyczne czy chemiczne mogą robić domowe eksperymenty z wodą, skrobią ziemniaczaną, barwnikami czy sodą. Codzienna zabawa jest okazją do wspaniałej nauki o świecie, o tym, z czego i jak zbudowane są różne przedmioty, co się dzieje, kiedy zmieszamy różne substancje lub czego możemy doświadczyć, jeśli ciągle zabieramy innym zabawki.
Zasłużony odpoczynek
Regularne przerwy podczas nauki są kluczowe dla skutecznego przyswajania informacji i uniknięcia zmęczenia. Odpoczynek powinien być integralną częścią pracy i nauki, bez regeneracji, robienia rzeczy dla zabawy, bez konkretnego celu nasz mózg się męczy i nie zapamiętuje. Dlatego warto zachęcać dzieci nie tylko do intensywnej nauki, ale również przyjemnego odpoczynku.
Inspirujące dyskusje
W efektywnej nauce bardzo pomagają rozmowy, rozwiewanie wątpliwości, poznawanie innych punktów widzenia. Aktywna dyskusja z nauczycielami i rówieśnikami to też sposób, by utrwalać i zrozumieć materiał. Dodatkowo dzięki temu dziecko ma okazję ćwiczyć umiejętności wysławiania się i aktywnego słuchania.
Stymulowanie kreatywności
Stymulowanie kreatywności, zachęcanie do zadawania pytań i rozwijania samodzielności w rozwiązywaniu problemów sprzyja efektywnemu uczeniu się. Kiedy dziecko samo musi znaleźć sposób poradzenia sobie z danym wyzwaniem, nie tylko uczy się samodzielności, wzmacnia wiarę we własne siły i poczucie ogromnej sprawczości, zaradności. Mogą w tym pomagać: łamigłówki, puzzle, zagadki, problemy logiczne, wyzwania terenowe, typu pochody.
Atrakcyjne pomoce naukowe
Urozmaicenie materiału edukacyjnego, tak by był on interesujący i dostosowany do indywidualnych potrzeb ucznia, poprawia jego motywację do nauki. Audiobooki zamiast czytania, rzeźbienie zamiast malowania, nauka poprzez gry interaktywne, quizy czy zgadywanki może być dla niektórych dzieci bardziej stymulująca i pozwalająca na dłuższy czas skupienia. Dzięki różnorodności form przyswajania materiału, dziecko się nie nudzi i uczy z większym zaangażowaniem.
Trening czyni mistrza
Regularna powtórka wcześniej omawianego materiału pomaga w utrwalaniu i utrzymaniu w pamięci zdobytej wiedzy. Powtarzanie, prezentowanie materiału przed innymi, opowiadanie innym zapamiętanego materiału, robienie notatek, opracowanie map myśli z przyswojonego materiału pomaga w zapamiętywaniu i opamiętywaniu informacji, co skutkuje lepszymi efektami nauki.
Optymalne wsparcie bliskich
Wsparcie rodziców, nauczycieli i opiekunów jest kluczowe dla budowania pewności siebie u dzieci i zachęcenia ich do podejmowania wyzwań naukowych. Kiedy rodzice zachęcają dziecko do eksploracji świata, zadawania pytań, szukania odpowiedzi, a dodatkowo wspierają je w trudnościach, pomagają, kiedy dziecko zwraca się do nich o pomoc, wtedy łatwiej radzi sobie ze stresem i wyzwaniami. W szkole, jeśli nauczyciele doceniają zaangażowanie i wysiłek dziecka wkładany w naukę, zachęcają do kolejnych prób, młody człowiek zaczyna radzić sobie z popełnianymi błędami, nie zniechęca się i wypracowuje sobie wytrwałość w uczeniu się.
Docenianie postępów
Celebracja postępów i osiągnięć dziecka, nawet tych małych, jest ważna dla budowania pozytywnej postawy wobec nauki i motywacji do dalszego rozwoju intelektualnego. Dla dziecka bardzo ważna jest aprobata oraz pozytywna postawa rodziców, nawet wtedy, kiedy nie wszystko wychodzi idealnie. Wtedy ma szansę się przekonać, że z jednej strony rodzice potrafią docenić osiągnięcia, a jednocześnie wie, że samo w sobie jest wartościowe, bez względu na to, jaką ocenę dostaje na sprawdzianie czy które miejsce zajmuje w zawodach.
Może zainteresować Cię również: Jak wychować dziecko dwujęzyczne? Przede wszystkim trzeba się zastanowić, czy się chce, bo to nie jest łatwe
Bibliografia:
Pacewicz A., Przestrzeń, w której dobrze się uczy Jak to osiągnąć w naszej szkole?, Centrum Edukacji Obywatelskiej
Smolińska J. Szychowski Ł. Techniki efektywnego uczenia się. Elitmat, 2011