Jak wygląda żywienie 11-miesięcznego dziecka?
11-miesieczne dziecko spożywa już posiłki stałe i jest karmione piersią lub mlekiem modyfikowanym. Zgodnie z rekomendacjami żywienia niemowląt, zalecane jest wyłączne karmienie dziecka piersią przez pierwsze pół roku życia, a następnie kontynuowanie karmienia piersią wraz z wprowadzaniem żywności uzupełniającej do końca drugiego roku życia lub dłużej, jeśli chcą tego matka i dziecko [1].
Ile posiłków powinno jeść 11-miesięczne dziecko?
Liczba posiłków w diecie 11-miesięcznego dziecka powinna zależeć od gęstości odżywczej i ilości zjadanej faktycznie przez dziecko. Dziecko w wieku 11-miesięcy powinno zazwyczaj spożywać już 3-4 posiłki uzupełniające, w zależności od apetytu.
Można wprowadzić także 1-2 przekąski (np. nieduże, łatwe do przygotowania i szybkie posiłki podawane między głównymi posiłkami np. kawałek pieczywa posmarowany masłem orzechowym), w zależności od łaknienia. Produkty powinny być pokrojone lub rozdrobnione, a średnia kaloryczność posiłków na dzień (oprócz mleka) powinna wynosić 300 kcal. Średnia wielkość posiłku uzupełniającego wynosi połowę 250 ml szklanki [2].
Zapotrzebowanie na energię dla 11-miesiecznego dziecka
Zapotrzebowanie kaloryczne niemowląt jest bardzo różne i w praktyce jego określenie jest naprawdę mało przydatne, poza wyjątkowymi sytuacjami (np. niedożywieniem czy chorobami). Wazne jest regularne podawanie pokarmów uzupełniających, podawanie różnorodnych posiłków z uwzględnieniem konsystencji, gęstości odżywczej i źródeł żelaza, oraz dbanie o dobre relacje między opiekunem i dzieckiem oraz budowanie dobrych skojarzeń z posiłkami.
Co może jeść 11-miesięczne dziecko?
Aby zapewnić maluszkowi jak najwięcej jak najlepszych składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego rozwoju, w diecie 11-miesięcznego dziecka powinny znajdować się:
● Warzywa i owoce – surowe, gotowane, pieczone czy duszone, jako składnik dań i dodatek lub część dania. Najlepiej aby były sezonowe i lokalne.
● Chude mięso – pieczone, duszone, gotowane,
● Ryby (Oprócz: rekina, merlina, miecznika, płytecznika, makreli królewskiej. Zalecane są szczególnie tłuste ryby np. śledź atlantycki, łosoś norweski hodowlany, szprot, sardynki, pstrąg hodowlany, flądra, dorsz, makrela atlantycka i morszczuk).
● Jaja – dobrze ścięte, najlepiej gotowane na twardo lub pieczone.
● Nasiona roślin strączkowych – wszystkie, w tym sojowe np. tofu.
● Produkty mleczne – naturalne, pełnotłuste, bez dodatku cukru.
● Produkty zbożowe – kasze, niesłodzone kaszki zbożowe dla niemowląt, naturalne płatki zbożowe np. owsiane, jęczmienne, żytnie, pieczywo (niewielkie ilości z uwagi na sól), makarony, komosa ryżowa, amarantus, zboża ekspandowane, mąki i dania mączne.
● Tłuszcze – oleje roślinne, masło, orzechy i nasiona w formie masła lub zmielone.
Zapotrzebowanie na płyny w diecie 11-miesięcznego dziecka
Zapotrzebowanie na płyny w drugim półroczu życia wynosi około 800 ml dziennie (w tym woda, mleko, woda zawarta w posiłkach) i zależy od masy ciała dziecka i jego indywidualnych potrzeb. Zalecane płyny to: woda źródlana lub naturalna niskosodowa, niskomineralizowana woda mineralna. Wody butelkowane nie powinny być gotowane. Już w trakcie rozszerzania diety dziecko musi mieć okazję uczyć się picia: smaku wody, ale też pobierania płynów z kubeczka czy bidonu. Zapotrzebowanie na płyny jest zaspokajane głównie przez mleko.
Soki w diecie 11-miesięcznego dziecka – dozwolone czy zakazane?
Soki nie są zalecane w diecie 11- miesięcznego dziecka. Już w trakcie rozszerzania diety dziecku należy podawać do picia wodę i mleko. Dziecko nie potrzebuje żadnych innych napojów w swojej diecie. Soki, także te naturalne, zawierają duże ilości cukru, który nie jest niezbędny do prawidłowego rozwoju dziecka.
Czego unikać w diecie 11-miesięcznego dziecka?
W diecie 11-miesięcznego dziecka należy unikać kilku rodzajów produktów, które mogą być szkodliwe lub stanowić ryzyko zadławienia. Zaliczamy do nich:
● sól (następnie w wieku 2-3 lat w diecie nie powinno być więcej niż ok 2g soli – zwykle będzie to sól naturalnie zawarta w produktach).
● cukier,
● grzyby leśne,
● surowe/niedogotowane jaja, mięso, ryby,
● niepasteryzowane mleko i produkty z niepasteryzowanego mleka podawane na surowo,
● kiełki (istnieje ryzyko zatrucia listerią),
● napój ryżowy (ryzyko ekspozycji na nieorganiczny arsen),
● soki owocowe, niepasteryzowane soki owocowe i warzywne,
● koper włoski pod postacią naparu czy olejów (zawiera estragol, który jest uznawany za toksyczny i kancerogenny),
● miód (jest cukrem a dodatkowo może zawierać przetrwalniki Clostridium Botulinum, wywołujące botulinizm dziecięcy),
● żywność przetworzona (frytki ,chipsy, słone paluszki, lody, drożdżówki, czekolada itp.)
● małe, okrągłe i twarde produkty, których nie da się rozgnieść pod wpływem nacisku dziąseł lub języka i które mogą stwarzać ryzyko zadławienia np. małe twarde owoce typu wingorono, przecy w całości, gotowane warzyw pokrojone w krążki.
Nawilża śluzówkę nosową.
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Krople enzymatyczne z laktazą kwaśną i neutralną.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Bibliografia:
- Szajewska H. i wsp. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Standardy Medyczne/Pediatria 2021, T. 18, DOI:10.17444/SMP2021.18.02
- WHO 2009: Infant and young child feeding Model chapter for textbooks for medical studies and allied health professionals.