Lek bez recepty INUPRIN FORTE zawiera jako substancję czynną inozyny pranobeks, która wykazuje działanie przeciwwirusowe i pobudzające czynność układu odpornościowego.
Opryszczka – co to za choroba?
Wirus opryszczki może powodować pojawienie się charakterystycznych zmian skórnych w dowolnej lokalizacji na ciele. Za tę przypadłość odpowiadają wirusy – HSV-1 i HSV-2 (z języka angielskiego Herpes Simplex Virus).
- Typ pierwszy wirusa (HSV-1) powoduje zmiany skórne, które zlokalizowane są najczęściej na wargach, wewnątrz jamy ustnej, na skórze twarzy, ale i na przykład na skórze tułowia.
- Z kolei drugi typ wirusa (HSV-2) odpowiada za pojawianie się zmian typowych dla opryszczki w okolicach narządów płciowych, okolicach odbytu i skóry pośladków.
Opryszczka – jak można się zarazić?
Ludzie to jedyny rezerwuar wirusa opryszczki – oznacza to, że nie możemy zarazić się na przykład od zwierząt domowych. Drogą przenoszenia wirusa jest kontakt bezpośredni (wirus obecny jest w wydzielinach), a zarazić można się zarówno od osoby chorej objawowo, jak i bezobjawowej, choć oczywiście w wydzielinach osoby bezobjawowej wirusa jest znacznie mniej.
Do zakażenia wirusem HSV-1 dochodzi typowo w okresie dzieciństwa, zaś wirusem HSV-2 po rozpoczęciu aktywności seksualnej. Należy podkreślić, że dzieci mogą zarazić się wirusem opryszczki jeszcze w ciągu życia wewnątrzmacicznego, a także w czasie porodu (jest to wówczas zakażenie okołoporodowe).
Dlaczego opryszczka nawraca?
Należy mieć świadomość, że wirus HSV pomimo ustąpienia objawów – nie jest eliminowany całkowicie z organizmu. Nadal będzie przebywał w postaci utajonej w obrębie naszego układu nerwowego (a dokładnie w zwojach nerwowych). Co jakiś czas może więc dochodzić do nawrotów opryszczki, którym sprzyjają pewne czynniki osłabiające organizm.
Zaliczamy do nich:
● stres,
● niedożywienie,
● promieniowanie ultrafioletowe (UV),
● gorączkę, innego rodzaju infekcje, przeziębienie,
● urazy,
● miesiączkę,
● obniżenie odporności – również wywołane stosowaniem niektórych leków (np. sterydy stosowane ogólnie w dużych dawkach, leki immunosupresyjne).
Opryszczka wirusowa – objawy
Infekcje pierwotne (pierwszorazowe zetknięcie się z wirusem) spowodowane przez wirusa opryszczki są najczęściej bezobjawowe. Jednak jeśli już pojawiają się objawy choroby, są zazwyczaj dość mocno wyrażone. Pierwszy kontakt z wirusem opryszczki mamy typowo w okresie dzieciństwa – zazwyczaj do 5 roku życia. Czas od zakażenia do pojawienia się pierwszych objawów choroby wynosi od 2 do 22 dni, ale zazwyczaj jest to około 7-8 dni.
Najbardziej charakterystycznym objawem dla opryszczki zwykłej jest pojawienie się pęcherzyków, które mają tendencję do grupowania się.
Lokalizują się one na czerwieni wargowej, na skórze ciała lub w okolicy narządów płciowych w zależności od typu wirusa. Pęcherzyki te pojawiają się typowo na rumieniowym podłożu, czyli na zaczerwienionej skórze i wypełnione są na początku przejrzystym płynem. Zmiany, o których tutaj mowa są małe – mają do 5 mm wielkości, z czasem da się zauważyć, że płyn przejrzysty zamienia się w żółtą, ropną treść. Po kilku dniach pęcherzyki pękają, a na zajętej skórze pojawiają się zmiany o typie strupów – jest to zasychająca treść pochodząca z pęcherzyków. Zmiany ustępują bez pozostawienia blizn.
Cechą typową dla wirusa opryszczki jest to, że przed pojawieniem się objawów na skórze, pacjenci często podają odczuwanie nietypowego swędzenia i pieczenia w miejscu, gdzie niedługo (po 2-3 dniach) pojawią się pęcherzyki.
Objawy opryszczki u dzieci oraz różne zespoły kliniczne infekcji
Opryszczka u dzieci to nie tylko zmiany na wargach czy skórze. W każdym wypadku mogą odpowiadać za nie wirusy HSV-1 lub HSV-2. Ponadto, nawet jeśli zmiany chorobowe lokują się w różnych miejscach na ciele, z reguły przybierają podobną postać – wykwitów wypełnionych płynem, które sprawiają dyskomfort, a nawet ból.
Opryszczka wargowa
Opryszczka wargowa, potocznie nazywana „zimnem na ustach” to najczęstsza postać zakażenia HPV. Może występować nawet kilka razy w ciągu roku, prowokowana stanami osłabienia, przemęczenia czy stresu. U dziewcząt po pierwszej miesiączce opryszczka wargowa często pojawia się właśnie podczas menstruacji. Bywa i tak, że towarzyszy objawom innych infekcji lub jest skutkiem ubocznym stosowania glikokortykosteroidów czy innych leków. Opryszczka wargowa jest dość łatwa w rozpoznaniu – to liczne pęcherzyki obecne w kącikach ust lub na czerwieni wargowej.
Ostre zapalenie błony śluzowej dziąseł i jamy ustnej
Częstą manifestacją pierwszorazowego zetknięcia się z wirusem opryszki jest opryszczkowate zapalenie jamy ustnej. Postać ta cechuje się cięższym przebiegiem, któremu towarzyszy gorączka oraz osłabienie, a także powiększenie węzłów chłonnych. W jamie ustnej dziecka pojawiają się pęcherzyki, które szybko pękają i pozostawiają po sobie bolesne nadżerki (małe, płytkie ranki), co znacznie utrudnia przyjmowanie płynów i jedzenie. jadłowstręt może nasilać także obrzęk, zaczerwienienie i bolesność dziąseł oraz ogólnie złe samopoczucie. Ostre zapalenie błony śluzowej jamy ustnej wywołane wirusem opryszczki trwa kilka dni, gojenie nadżerek może natomiast zająć nawet dwa tygodnie.
Ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych
Zdarza się, że zmiany opryszczkowe obejmują nie tylko wargi i jamę usta, ale też gardło i migdałki podniebienne. Tego typu infekcje przytrafiają się częściej dorosłym niż dzieciom, jednak i u nich może dojść do tego typu zakażenia. Objawy są bardzo dokuczliwe. Przez wykwity i nadżerki obejmujące śluzówkę gardła, dziecko może nie chcieć jeść ani pić, a to w połączeniu z gorączką może doprowadzić do odwodnienia organizmu (które szybko postępuje u małych dzieci). Inne objawy opryszczkowego zapalenia gardła to osłabienie, apatia, bóle mięśni i stawów, bóle głowy, a także, zwłaszcza w przypadku infekcji HPV-2 zmianami chorobowe w obrębie narządów płciowych.
Opryszczkowe zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Pierwszorazowe zakażenie u bardzo małych dzieci, w tym u noworodków, może wiązać się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Dotyczy to przede wszystkim tych dzieci, które mają osłabioną odporność i nie otrzymały w czasie ciąży od matki przeciwciał chroniących je przed zakażeniem wirusem opryszczki. W tych przypadkach istnieje ryzyko rozwinięcia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu czy zakażenia ogólnoustrojowego, co stanowi zagrożenie dla życia dziecka. Tego rodzaju infekcja może skutkować wystąpieniem odległych w czasie powikłań neurologicznych u dzieci.
Opryszczka skóry
Kolejną postacią zakażenia wirusem opryszczki jest tak zwany wyprysk opryszczkowaty, nazywany także egzemą opryszczkowatą. Stan ten dotyczy typowo dzieci borykających się z problemem atopowego zapalenia skóry (AZS). Skóra dzieci z AZS jest zdecydowanie bardziej podatna na infekcje, zarówno bakteryjne jak i wirusowe. Wyprysk opryszczkowaty manifestuje się nałożonymi na zmiany atopowe wykwitami o typie pęcherzyków, a w bardziej nasilonych przypadkach może przebiegać z gorączką.
Opryszczka narządu wzroku
Wirus opryszczki może również atakować narząd wzroku i prowadzić do rozwoju zapalenia spojówek, a także do zapalenia rogówki, co w pewnych przypadkach może grozić zaburzeniami widzenia (gdy na rogówce pojawią się zmiany bliznowate). Zapalenie spojówek w przebiegu opryszczki objawia się ich zaczerwienieniem, a także pojawieniem się na ich powierzchni pęcherzyków. Z kolei w sytuacji zajęcia rogówki, pojawiają się na niej charakterystyczne owrzodzenia, które są bez problemu rozpoznawane przez doświadczonego okulistę.
Opryszczka u dzieci – leczenie
Sposób leczenia infekcji wywoływanej przez wirusa opryszczki zależy od postaci choroby i stopnia jej zaawansowania. W leczeniu zastosowanie znajduje lek przeciwwirusowy – np. acyklowir, który ma za zadanie hamować namnażanie się wirusa. Lek jest dostępny zarówno w postaci kropli do oczu, maści do stosowania na skórę, jak i w postaci tabletek oraz postaci do podawania dożylnego. Dawka preparatu doustnego zależy od wieku dziecka – mniejszą dawkę stosuje się u dzieci poniżej drugiego roku życia. Typowa dawka dla dzieci starszych i osób dorosłych to 200 mg stosowane pięć razy dziennie przez 5-10 dni. W cięższych postaciach choroby, w tym u noworodków i w postaciach z zajęciem układu nerwowego konieczne jest leczenie dożylne w warunkach szpitalnych.
W zapobieganiu nawrotom opryszczki znajdują zastosowanie preparaty zawierające w swoim składzie tak zwaną inozynę (z łac. Inosinum pranobexum). Zadaniem inozyny jest stymulowanie układu odpornościowego do walki z wirusami, co wpływa na zmniejszenie liczby nawrotów.
Opryszczka u dzieci – co zrobić, by nie nawracała?
Do jakich zasad warto się stosować, by zmniejszyć ryzyko zakażenia się wirusem opryszczki? Przede wszystkim należy:
● unikać kontaktu bezpośredniego z osobami z objawami zakażenia wirusem opryszczki (np. całowanie),
● nie używać tych samych naczyń, sztućców, kosmetyków takich jak np. szminka,
● w odniesieniu do zakażeń okołoporodowych – jeżeli kobieta ciężarna ma w okolicach płciowych cechy infekcji wywołanej przez wirusa opryszczki, to wskazane jest wykonanie cięcia cesarskiego w celu uniknięcia zakażenia noworodka,
● aby chronić noworodki i niemowlęta – powinno unikać się ich całowania, jeżeli mamy objawy choroby, a ogólnie – powinno się odstąpić od tak bezpośrednich kontaktów z dalszymi członkami rodziny, innymi osobami (istnieje ryzyko przeniesienia zakażenia nawet przez bezobjawowe osoby).
Podsumowując, zakażenie wirusem opryszczki zwykłej jest powszechną przypadłością, jednak jeśli przyjmuje ono poważniejszą postać i występuje u noworodka/niemowlęcia to zdecydowanie warto skonsultować stan dziecka z lekarzem, który zaleci odpowiednie postępowanie.
Upłynnia gęstą i zalegającą wydzielinę. Udrożnia nos i zatoki.
Hipertoniczny spray do nosa z ektoiną.
Spray wspomagający leczenie stanów zapalnych gardła, spowodowanych przez infekcje bakteryjne i wirus...
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania.
Pastylki na gardło z ektoiną przeznaczone do stosowania podczas objawów przeziębienia.
Pastylki do ssania na chrypkę, pieczenie błony śluzowej jamy ustnej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Pierwszy oryginalny syrop z porostu islandzkiego. Skutecznie łagodzi suchy kaszel.
- M. Marczyńska, Opryszczka u dzieci, Pediatria po Dyplomie, 2012 rok, 02.
- E. Kuchar, Opryszczka (zakażenie wirusem opryszczki zwykłej) – przyczyny, objawy, leczenie. Medycyna Praktyczna. [dostęp online],
- L. Rudnicka i inni, Współczesna dermatologia, Tom 1, PZWL, Warszawa 2022,
- S. Jabłońska, Dermatologia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2005.