Jak zmienia się pochwa po porodzie?
Pochwa po porodzie naturalnym ulega zmianom. Ma to związek z działaniem hormonów porodowych, które wpływają na jej ukrwienie, błonę śluzową, a także powodują rozluźnienie spojenia łonowego i rozciągnięcie pochwy. Dziecko przechodzi przez kanał rodny przez co pochwa staje się luźniejsza. Większość zmian cofa się samoistnie i ustępuje w okresie 6-8 tygodni. Jest więc to stan normalny, który nie powinien wzbudzać niepokoju.
Przeczytaj także: 6 pytań do położnej – wizyta patronażowa
Jak wygląda pochwa po porodzie?
Każda kobieta, która urodziła dziecko naturalnie, może w czasie połogu odczuwać ból okolic intymnych, a także zaobserwować opuchnięcie i zaczerwienienie pochwy. Szczególnie jeśli doszło do nacięcia i szycia krocza. W takich przypadkach często pojawiają się problemy z siedzeniem i znalezieniem odpowiedniej pozycji np. podczas karmienia noworodka. Po pewnym czasie takie dolegliwości powinny ustąpić, jeśli jednak utrzymują się niepokojąco długo, należy skonsultować to z lekarzem.
Trzeba jeszcze wspomnieć o urazach śródporodowych czy rozległym szyciu krocza – po takich doświadczeniach wygląd pochwy może ulec trwałej zmianie i mogą pojawić się inne dolegliwości. Na szczęście takich przypadków jest raczej niewiele.
Czy pochwa po porodzie wraca do normy?
Zmiany pochwy związane z porodem naturalnym cofają się stopniowo. To proces, który wymaga czasu. Po około 6-8 tygodniach zwykle ustępują całkowicie, ale zdarza się, regeneracja organizmu może potrwać dłużej. Jak długo? To zależy od tego, ile trwał poród, jak przebiegał, który był to poród z kolei oraz jaka była waga dziecka. Dodatkowe znaczenie ma właściwa higiena krocza oraz ćwiczenia mięśni dna miednicy – co może usprawnić regenerację.
Najczęściej występujące problemy intymne po porodzie
Poród dla organizmu kobiety jest nie lada wysiłkiem, dlatego potrzebuje więcej czasu do pełnej regeneracji. Kobieta po porodzie wkracza w bardzo wymagający okres połogu. Przejście dziecka przez kanał rodny, rozluźnienie i osłabienie mięśni dna miednicy, zmiany hormonalne, obrażenia i zabiegi w okolicy krocza czy odchody połogowe – wszystko to zwiększa ryzyko wystąpienia problemów intymnych w okresie poporodowym.
Luźna pochwa po porodzie
W czasie porodu wydzielany jest hormon relaksyna, która działa rozluźniająco na więzadła i stawy miednicy. To sprawia, że pochwa po porodzie staje się luźniejsza. Wpływ na ten stan ma również przejście dziecka przez wąski kanał rodny w czasie porodu. Zwykle pochwa wraca do swoich pierwotnych rozmiarów, ze względu na jej niezwykle elastyczne tkanki. Jednak, by do tego doszło potrzeba czasu. Pomocna w tym wypadku będzie wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego lub w przypadku dużego dyskomfortu – plastyka/korekta pochwy.
Nietrzymanie moczu po porodzie
Powodem nietrzymania moczu po porodzie jest przede wszystkim rozluźnienie mięśnia łonowo-guzicznego, zamykającego cewkę moczową. Przyczynami tej dolegliwości mogą być również: otyłość, zaparcia w ciąży, duża masa urodzeniowa dziecka, długi poród lub zabiegi położnicze wykonywane w trakcie porodu np. użycie próżnociągu. Nietrzymanie moczu może pojawiać się podczas kichnięcia, kaszlu lub podniesienia torby z zakupami. W takim przypadku zawsze warto skonsultować się z fizjoterapeutą uroginekologicznym, który dobierze odpowiednie ćwiczenia wzmacniający mięsień łonowo-guziczny oraz mięśnie dna miednicy. Inną formą pomocy mogą być zabiegi głębokiej stymulacji elektromagnetycznej.
Obniżenie ścian pochwy i wypadanie pochwy po porodzie
Obniżenie ścian pochwy oraz wypadanie pochwy po porodzie jest związane z osłabieniem, rozluźnieniem, a czasami nawet uszkodzeniem mięśni dna miednicy oraz więzadeł. Dolegliwość ta pojawić się może po kolejnych, długich porodach, urodzeniu dziecka o dużej masie lub po porodzie zabiegowym. Niektóre kobiety mają genetycznie słabsze więzadła i u nich również występuje zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń statyki narządu rodnego. Objawy, które może odczuwać kobieta to ból w czasie stosunku, uczucie dyskomfortu oraz ciężkości lub parcia w okolicy krocza.
Konieczne będzie wzmocnienie mięśni dna miednicy poprzez wykonywanie odpowiednich ćwiczeń ich napinania i rozluźniania. Docelowo powinny być wykonywane 3 razy dziennie przez 10-15 minut. Do tego można zastosować kulki dopochwowe lub uczęszczać na zabiegi elektrostymulacji. Dodatkowo zaleca się kremy/globulki z estrogenami lub – po konsultacji lekarskiej założenie pessara ginekologicznego, który ma za zadanie odprowadzenie narządu na jego właściwe miejsce. Leczenie operacyjne stosuje się w zaawansowanych stopniach wypadania pochwy, gdy metody niefarmakologiczne nie przynoszą oczekiwanych efektów. Istotna jest kontrola i określenie stopnia obniżenia bądź wypadania narządu przez ginekologa.
Brak czucia w pochwie po porodzie
Powodem braku czucia w pochwie może być jej maksymalne rozciągnięcie w czasie przechodzenia dziecka przez kanał rodny. Wiąże się to z dużym dyskomfortem w czasie stosunku płciowego. Kluczowe jest przy tej dolegliwości uelastycznienie mięśni dna miednicy. Należy zaciskać mięśnie Kegla jak najczęściej w ciągu dnia. Efekty powinny być widoczne już po ok. 3. miesiącach. Pomocna będzie również konsultacja z fizjoterapeutą uroginekologicznym.
Powietrze w pochwie po porodzie
Z powodu nadmiernego rozciągnięcia mięśnia okrężnych pochwy oraz obrażeń i osłabionego napięcia mięśni dna miednicy przedsionek pochwy powiększa się. Często podczas aktywności fizycznej czy stosunku płciowego może pojawić się uczucie zasysania powietrza do pochwy oraz nieprzyjemne i krępujące odgłosy wypuszczania gazów. Zaleca się indywidualnie dobrane ćwiczenia wzmacniające. Innym rozwiązaniem jest skorzystanie z zabiegów z zakresu ginekologii estetycznej.
Ból pochwy po porodzie
Ból zaraz po urodzeniu dziecka wynika najczęściej z obrażeń i otarć podczas porodu. Wraz z gojeniem się ran poporodowych powinien ustępować. Bywa, że konieczne jest sięgnięcie po środek przeciwbólowy. Jeśli ból pochwy występuje w czasie stosunku płciowego w trakcie trwania połogu to znak, że jeszcze jest za wcześnie na zbliżenia. Zaleca się powstrzymać, że współżyciem do 6-8 tygodni po porodzie.
Suchość pochwy po porodzie
Suchość pochwy jest silnie związana ze zmianami hormonalnymi. Spada poziom estrogenów, a podczas karmienia piersią wzrasta stężenie prolaktyny. Kobiety karmiące piersią mogą odczuwać suchość pochwy dłużej, niż mamy karmiące dziecko mlekiem modyfikowanym. Wynika to z niższego poziomu estrogenów u matek karmiących naturalnie.
Przy suchości pochwy może pojawić się dyskomfort lub ból podczas stosunku. Suchość pochwy może prowadzić również do rozwoju infekcji intymnej. Zaleca się stosowanie preparatów nawilżających np. w formie żelu z przeznaczeniem dla kobiet karmiących piersią oraz prawidłową higienę.
Swędzenie pochwy po porodzie
Swędzenie pochwy po porodzie występuje w kilku przypadkach. Po pierwsze, u kobiet z suchością pochwy może wystąpić objaw swędzenia i pieczenia. Wspomagająco zaleca się preparaty nawilżające w formie żelu dla kobiet w połogu. Po drugie, kobiety po szyciu krocza mogą odczuwać swędzenie w czasie gojenia się rany. Jest to fizjologiczny objaw, ale wymaga odpowiedniej higieny rany i krocza. Po trzecie, swędzenie pochwy po porodzie jest często objawem infekcji intymnej. Taka sytuacja wymaga konsultacji lekarskiej i zastosowania odpowiedniego leczenia.
Ziarnina w pochwie po porodzie
Ziarnina jest tkanką produkowaną w procesie gojenia się rany np. po rozległym nacięciu czy pęknięciu krocza w trakcie porodu. Gojenie się rany może być utrudnione, a rana po szyciu krocza może się rozchodzić. Ziarninowanie to proces przejściowy, polegający na produkcji tkanki łącznej. Pojawia się tam, gdzie brzegi rany są od siebie oddalone, a rychłozrost niemożliwy. Może trwać nawet kilka tygodni. Kształtem przypomina grudki/bąbelki, nie wywołuje dolegliwości bólowych. W przypadku utrudnionego gojenia się rany kluczowa jest jej szczególna higiena – częsta zmiana opatrunków, oczyszczanie i pielęgnacja. Nie wymaga żadnego leczenia.
Guzy w pochwie po porodzie
Pojawienie się guzków czy grudek w okolicy warg sromowych, bądź w pochwie powinno skłonić kobietę do konsultacji u lekarza. Po porodzie naturalnym przyczyną zgrubienia w kształcie kulki może być blizna po nacięciu krocza lub inna zmiana wymagająca badania ginekologicznego.
Torbiele w ciąży i po porodzie
Kobieta w ciąży lub połogu, która ma torbiele na jajnikach nie powinna się martwić. Zazwyczaj są niegroźne i wchłaniają się same, dlatego wystarczy obserwacja i okresowa kontrola ultrasonograficzna. Torbiele przeważnie nie wpływają na przebieg ciąży i porodu. Ich powstanie może się wiązać z ogromnymi zmianami hormonalnymi w tych okresach. Dopiero, jeśli ich rozmiar się powiększa, pojawiają się dolegliwości bólowe, nudności, gorączka, trzeba szybko reagować i zgłosić się do lekarza. W takich przypadkach konieczne może być usunięcie torbieli laparoskopowo lub poprzez zabieg chirurgiczny.
Nieprzyjemny zapach pochwy po porodzie
Nieprzyjemny zapach z pochwy po porodzie może świadczyć o zakażeniu rany np. po nacięciu krocza lub trwającej infekcji intymnej. Konieczna jest konsultacja z ginekologiem w celu zdiagnozowania problemu oraz leczenia.
Grzybica pochwy po porodzie
Grzybica pochwy najczęściej objawia się swędzeniem, pieczeniem i zaczerwienieniem okolicy warg sromowych. W wydzielinie z dróg rodnych można zaobserwować białe grudki. To częsta przypadłość ciężarnych, ale zdarza się również u kobiet po porodzie. Dlatego w czasie połogu bardzo ważna jest odpowiednia higiena okolic intymnych, stosowanie osobnego ręcznika do tej partii ciała oraz unikanie kąpieli w wannie. Przy wystąpieniu niepokojących objawów należy zgłosić się do lekarza na badanie biocenozy pochwy i po odpowiednie leki. Warto w tym czasie dostarczać swojemu organizmowi niezbędnych mikroelementów i witamin. Dieta powinna być uboga w cukry. Zaleca się spożywanie kefirów, jogurtów naturalnych, które w swoim składzie mają drogocenne pałeczki kwasu mlekowego.
Infekcje pochwy po porodzie
Ciąża i poród są stanami, gdzie kobieta jest bardziej podatna na infekcje intymne – bakteryjne jak i grzybicze. Szalejące hormony, gojąca się rana i odchody połogowe są idealnym środowiskiem do rozwoju infekcji intymnej. Infekcja pochwy może wywoływać objawy tj: ból, zaczerwienienie, swędzenie, pieczenie, gorączka, upławy z towarzyszącym nieprzyjemnym zapachem. Każda z tych sytuacji powinna skłonić kobietę do wizyty u ginekologa w celu zdiagnozowania drobnoustroju oraz zastosowania odpowiedniego leczenia.
Aby zapobiec infekcjom pochwy po porodzie zaleca się w okresie połogu:
- kąpiel pod prysznicem, a nie w wannie,
- stosowanie płynów do higieny intymnej z przeznaczeniem dla kobiet po porodzie,
- mycie okolic intymnych w kierunku od pochwy w stronę odbytu
- częstą zmianę wkładek higienicznych,
- częste mycie rąk,
- nieużywanie tamponów
- zrezygnowanie z myjek i gąbek
- używanie bawełnianej, przewiewnej bielizny
- wietrzenie krocza
- powstrzymanie się od stosunków płciowych przez okres 6-8 tygodni.
Może zainteresować Cię również: Libido po porodzie – jak odzyskać życie seksualne? Odpowiada Natalia Grubizna, terapeutka i autorka bloga “proseksualna”
Bibliografia:
1. Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące zapobiegania śródporodowym urazom kanału rodnego oraz struktur dna miednicy, Ginekol Pol. 5/2011, 82, 390-394.
2. Grażyna Gebuza, Marzena Kaźmierczak, Małgorzata Gierszewska, Estera Michalska, Problemy kobiet w połogu i ich przyczyny, „Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia”, tom 3, zeszyt 4, s. 200-295, 2010, [dostęp: 28 kwietnia 2019]